به گزارش خبرگزاری تسنیم دفتر جزایر خلیج فارس، در این میان صنایع‌دستی ایران، که ریشه در هزاران سال تاریخ و فرهنگ این مرزوبوم دارد، نه تنها یک میراث نفیس است، بلکه یک فرصت طلایی اقتصادی برای پیوند خلاقیت انسانی با یک اقتصاد پایدار و چرخشی به شمار می‌رود.
ایران، از دیرباز مهد هنرهای کاربردی و دستی بوده است. از قالی‌های باشکوه و جهانی گرفته تا میناکاری‌های اصفهان، سفال‌های لالجین، زیورآلات ترکمن، و سوزن‌دوزی‌های بلوچی، هر گوشه‌ای از این سرزمین، یک کارگاه زنده‌ی هنری است. این تنوع بی‌نظیر، یک سرمایه ملی منحصربه‌فرد است که می‌تواند ایران را در قامت یکی از قدرت‌های اصلی صادرات کالاهای با اصالت در جهان مطرح کند.
در این میان، جزایر استان هرمزگان، خود به تنهایی یک کارنامه درخشان از ظرفیت‌های صنایع‌دستی را به نمایش می‌گذارند. از هنر گلابتون‌دوزی و خوس‌دوزی بر روی پوشاک سنتی گرفته تا صنایع‌دستی دریایی و زیورآلات بومی که با الهام از محیط زیست جزایری چون قشم، کیش و هرمز خلق می‌شوند، هر کدام قابلیت تبدیل شدن به یک برند جهانی را دارند.
صنایع‌دستی این مناطق، نه تنها بخشی از هویت مردمان ساحل‌نشین است، بلکه جاذبه‌ای قدرتمند برای جذب گردشگران فرهنگی و محوری برای توسعه پایدار اقتصادی منطقه به حساب می‌آید.
پیشتازی روح با توسعه صنایع دستی اصیل در عصر ماشین
در نشستی که اخیراً به میزبانی کیش و با حضور اعضای کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، بیش از هر چیز، لزوم اهمیت توجه و سرمایه‌گذاری هوشمندانه بر صنایع دستی به عنوان گنجینه‌ی ملی مورد تاکید قرار گرفت؛ اعضای کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی ایران، با درکی عمیق از تحولات عصر جدید، چشم‌اندازی روشن از آینده صنایع‌دستی ترسیم کردند که این صحبت‌ها بیانگر اهمیت نگرش جهانی به مقوله تولید و ارزش‌گذاری است.
مرتضی میری، رئیس کمیسیون فرش و صنایع‌دستی اتاق بازرگانی ایران در این نشست گفت: هدف از این نشست بررسی نقش صنایع‌دستی در اقتصاد چرخشی است. صنایع‌دستی یکی از ظرفیت‌های مهم ایران است و می‌تواند در مسیر اقتصاد چرخشی و توسعه پایدار نقش مؤثری ایفا کند.
فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به روند بازگشت به اصالت در جهان، تصریح کرد: در دنیا روند بازگشت به تولید اختصاصی و انسانی آغاز شده است؛ پدیده‌ای که حتی در حوزه غذا و پوشاک نیز قابل مشاهده می‌باشد؛ در حالی‌که هوش مصنوعی در حال تصاحب بخش‌های گسترده‌ای از طراحی، تولید و حتی نویسندگی است، انسان به‌دنبال معنا و حس بازگشت به ریشه‌های اصیل خویش حرکت می‌کند.
وی افزود: امروز نشان‌های جهانی به سمت تولید دست‌ساز و محصول انسانی بازمی‌گردند، چرا که این رویکرد با روح اصیل هنر و فرهنگ بشر سازگارتر است. هوش مصنوعی قادر است انیمیشن بسازد، کتاب بنویسد و طراحی مد انجام دهد، اما همچنان چیزی که به آثار انسانی معنا می‌دهد، همان حس و عاطفه‌ای است که ماشین از آن بی‌بهره است.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران آخرین سنگر انسان را خلاقیت برشمرد و گفت:در آینده‌ای نزدیک، ارزش کالا‌ها نه به قیمت پایین‌تر یا سرعت تحویل بیشتر، بلکه به انسانی بودن تولید آن وابسته خواهد بود و انسان‌ها برای محصولاتی که با دست و احساس انسان ساخته شده‌اند، بهای بیشتری خواهند پرداخت.
اعضای کمیسیون‌های تخصصی فرش، هنر، محیط زیست، و سرمایه‌گذاری نیز در این نشست بر لزوم حمایت از طرح‌های خلاقانه، آموزش تخصصی و گسترش صنایع فرهنگی تأکید کردند.
صنایع دستی، ظرفیت مهم توسعه گردشگری تجربه‌محور
صنایع‌دستی با توجه به جایگاه ویژه‌اش در اقتصاد هویت‌بنیان، ظرفیت مهمی در توسعه گردشگری تجربه‌محور است؛ گردشگری و صنایع دستی دو بال اصلی توسعه صنایع خلاق هستند و هر هتل، بوم‌گردی، رستوران، مرکز تفریحی یا محل تجاری که در هر جزیره‌ای از جمله کیش راه‌اندازی می‌شود، می‌تواند از صنایع دستی برای ارائه خدمات متمایز به گردشگران بهره ببرد، چراکه هر محصول صنایع دستی، قصه و روایت ویژه‌ای همراه دارد.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری با تاکید بر اینکه جزیره کیش می‌تواند بهترین محل عرضه و نمایش صنایع دستی ایران باشد، گفت: هدف ما این است که کیش، پنجره‌ای برای معرفی صنایع دستی سراسر ایران باشد و در این مسیر، هم در حوزه اقتصادی با تکمیل زنجیره ارزش، هم در حوزه فرهنگی و هم در روایت‌پردازی برای گردشگران، رویکردی جدید در حال شکل‌گیری است.
مریم جلالی با اشاره به اهمیت روایت در گردشگری تجربه‌محور تصریح کرد: در دنیایی که قصه و تجربه، عامل اصلی جذب گردشگر است، صنایع دستی می‌تواند دستگیره‌ای تازه برای هویت‌بخشی به نشان تجاری کیش باشد؛ به‌ویژه در هفته کیش که نماد هویت جزیره کیش است.
وی به ظرفیت گسترده صنایع دستی ایران در حوزه‌های نوین اشاره کرد و گفت: از پارک‌های موضوعی و فرهنگی تا مبلمان شهری، صنایع دستی می‌تواند نقش‌آفرینی کند و هنرمندان کیش نیز با استعداد کم‌نظیر خود می‌توانند در این مسیر پیشتاز باشند.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به ارائه تسهیلات جدید به متقاضیان، افزود: در تبصره 15، تسهیلات بسیار خوبی برای اشتغال فعالان صنایع دستی در نظر گرفته شده است و بهره آن نسبت به سال‌های گذشته به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.
جلالی گفت: تلاش شده صنایع دستی از یک فعالیت فردمحور به حوزه‌ای تشکلی و مبتنی بر انجمن‌ها تبدیل شود تا خوشه‌های صنعتی با حفظ اصالت بتوانند محیط کسب‌وکار را توسعه دهند.
وی از تدوین سند زنجیره ارزش مدیریت جامع صنایع دستی هم خبر داد و گفت: این سند در کمیسیون فرهنگی دولت در حال بررسی است و می‌تواند به هم‌افزایی و هم‌گرایی بیشتر در حوزه صنایع دستی منجر شود. با توجه به تمرکز تصمیم‌گیری در مناطق آزاد، این حوزه می‌تواند در کیش نتایج بهتری داشته باشد.
برای بالندگی هنر صنایع دستی چه باید کرد؟
برای عبور صنایع‌دستی از وضعیت کنونی و دستیابی به جایگاهی درخور در اقتصاد ملی و بازارهای بین‌المللی، تنها تأکید بر ارزش فرهنگی کافی نیست و یک برنامه‌ریزی جامع و عملگرایانه مورد نیاز است. به اعتقاد نگارنده برای حمایت و توسعه صنایع‌دستی، ضرورت دارد که نگاه از یک شیء تزئینی-تاریخی صِرف به یک محصول کاربردی-هنری در زندگی روزمره تغییر کند که این نیازمند تزریق خلاقیت و نوآوری در طراحی است تا در عین حفظ اصالت، کارایی روز را نیز داشته باشد.
همچنین، باید پذیرفت که اغلب محصولات نفیس ایرانی فاقد بسته‌بندی مناسب برای صادرات یا عرضه در بازارهای لوکس هستند، بنابراین سرمایه‌گذاری در برندسازی و داستان سرایی برای هر محصول (که ریشه و حس انسانی آن را روایت کند) و ایجاد یک هویت بصری قوی، ضرورت فوری است؛در بخش حمایت مالی نیز، به جای وام‌های عمومی، باید از طرح‌های خلاقانه‌ای حمایت شود که پتانسیل تجاری‌سازی و صادرات دارند و در کنار آن، ایجاد زیرساخت‌های فروش آنلاین بین‌المللی و حذف موانع گمرکی برای هنرمندان خرد باید در اولویت قرار گیرد.
از طرفی، نسل جدید هنرمندان باید آموزش‌های تخصصی در زمینه ترکیب هنر سنتی با فناوری‌های جدید (مانند طراحی سه بعدی یا تولید کم‌حجم) و همچنین مدیریت کسب‌وکار و بازاریابی دیجیتال ببینند تا توانایی ورود مستقل به بازار را داشته باشند.در نهایت، توجه ویژه به جزایر و مناطق بومی، مانند هرمزگان، با ایجاد بازارچه‌های دائمی و تخصصی و وصل کردن این بازارچه‌ها به تورهای گردشگری بین‌المللی، می‌تواند یک چرخه اقتصادی محلی قدرتمند ایجاد کند.
صنایع‌دستی ایران، آخرین سنگر اصالت و روح انسانی در مواجهه با دنیای ماشینی است؛ با سرمایه‌گذاری هوشمندانه، می‌توان این سنگر را نه تنها حفظ کرد، بلکه آن را به موتور محرکه جدیدی برای اقتصاد ملی تبدیل نمود که فراتر از نفت، فرهنگ و هنر این سرزمین را به دنیا صادر می‌کند.
انتهای پیام/7558