به گزارش خبرگزاری ایمنا، نماز باران، نمازی است که در احادیث و روایات به آن اشاره شده و در زمان بی آبی و کاهش بارندگی برای گره گشایی، بسیار توصیه شده است. این نماز برای طلب استغفار و استغاثه به خداوند برای جلب رضایت و توجه پروردگار و باز شدن درهای رحمت و بارش نعمت الهی است.

نماز باران آیت الله خوانساری

یکی از معروف‌ترین نمازهای باران در تاریخ معاصر ما، نماز آیت الله العظمی سید محمدتقی خوانساری (رحمة الله علیه) است.

نوشته‌اند که در سال ۱۳۶۳ قمری، همان سالی که متفقین، ایران را اشغال کرده بودند، در قم باران نبارید و باغ‌ها و مزارع خشکید و خطر قحطی و خشکسالی مردم قم را تهدید می‌کرد.

آن مرجع بزرگوار دو روز متوالی برای نماز باران به بیابان‌های اطراف قم رفت. این حرکت، گرچه مورد تمسخر و سرزنش غیر معتقدان به امور معنوی و غیبی بود، ولی در روز دوم، چنان باران آمد که سیل‌ها روان شد و جویبارها به راه افتاد و این از آثار انفاس قدسی آن مرد الهی بود.

نحوه خواندن و کیفیت نماز باران

نحوه خواندن این نماز مانند نماز عید (عید قربان و عید فطر) است؛ پس از خواندن حمد و سوره، ۵ تکبیر و بعد از هر تکبیر قنوت گرفته می‌شود و دعای قنوت را می‌خوانیم. سپس به رکوع و سجود می‌رویم. در رکعت دوم نیز مانند رکعت اول پس از خواندن حمد و سوره نیز، چهار تکبیر و بعد از هر تکبیر قنوت گرفته و دعای قنوت را می‌خوانیم. سپس به رکوع و سجود رفته و تشهد و سلام را به جای آورده و نماز را تمام می‌کنیم.

خواندن این نماز هنگام بی‌آبی مستحب است و به جماعت خوانده می‌شود. نماز استسقا دو رکعت است و تکبیر و قنوت آن مانند نماز عیدین است. تنها در قنوت، به‌جای دعاهای این دو نماز، از خدا درخواست رحمت و طلب باران می‌شود.

بهتر است این نماز مانند نماز اعیاد از زمان طلوع خورشید تا قبل از اذان ظهر خوانده شود. همچنین این نماز اذان و اقامه ندارد و مستحب است که مؤذن سه مرتبه بگوید: «الصلاه»

دعای قنوت نماز باران / دعای نوزدهم صحیفه سجادیه برای طلب باران

در قنوت‌های این نماز می‌توان هر دعایی خواند، اما بسیار بهتر است که در دعا از خداوند طلب نزول رحمت الهی و باران شده باشد و همچنین قبل از هر دعای قنوت بر پیامبر و آل او صلوات و درود فرستاده شود.

در این‌جا به تعدادی از ادعیه قنوت که پیامبر (صلی الله و علیه و آله) برای نماز باران به آن اشاره کرده‌اند و دعای نوزدهم صحیفه سجاده که با طلب باران همراه است اشاره شده است:

• (۱) اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ، وَ انْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِکَ الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الْافَاقِ.

  خدایا! ما را به باران سیراب کن و رحمتت را به باران پُر آب و فراوان بر ما گسترش بخش؛ از ابری که برای گیاه زیبای زمینت در تمام ناحیه‌ها و اطراف سوق داده شده.

• (۲) وَ امْنُنْ عَلَی عِبَادِکَ بِإِینَاعِ الَّثمَرَةِ، وَ أَحْیِ بِلَادَکَ بِبُلُوغِ الزَّهَرَةِ، وَ أَشْهِدْ مَلَائِکَتَکَ الْکِرَامَ السَّفَرَةَ بِسَقْیٍ مِنْکَ نَافِعٍ، دَائِمٍ غُزْرُهُ، وَاسِعٍ دِرَرُهُ، وَابِلٍ سَرِیعٍ عَاجِلٍ.

  و بر بندگانت با به بار آمدن و رسیدن میوه منّت گذار و سرزمین‌های مرده‌ات را با شکفتن شکوفه‌ها زنده کن و فرشتگان بزرگوار نویسنده‌ات را با فرستادن بارانی سودمند و پیوسته، از جانب خودت گواه گیر؛ بارانی که فراوانی و انبوهش وسیع و باریدنش بسیار تند و آمدنش سریع و زود باشد.

• (۳) تُحْیِی بِهِ مَا قَدْ مَاتَ، وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ، وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِی الْأَقْوَاتِ، سَحَاباً مُتَرَاکِماً هَنِیئاً مَرِیئاً طَبَقاً مُجَلْجَلًا، غَیْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ، وَ لَا خُلَّبٍ بَرْقُهُ.

  تا به آن باران، هر چه از زمین و گیاه مرده است، زنده کنی؛ و به سبب آن از دست رفته‌ها را بازگردانی؛ و آنچه از دل زمین آمدنی است، بیرون آری و از برکت آن باران، روزی‌ها را وسعت بخشی؛ از ابری انباشته، لذّت بخش، گوارا، فراگیر و غرّان که بارانش اندک نباشد و برقش نفریبد.

• (۴) اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً مُغِیثاً مَرِیعاً مُمْرِعاً عَرِیضاً وَاسِعاً غَزِیراً، تَرُدُّ بِهِ النَّهِیضَ، وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِیضَ

  خدایا! برای ما بارانی فریادرس و برطرف‌کننده قحطی فرست؛ بارانی رویانندۀ گیاه و سرسبز کنندۀ دشت و دمن و بارانی گسترده و فراوان که به وسیلۀ آن گیاه از رشد ایستاده را به عرصۀ رشد و نموّ بازگردانی؛ و در سایۀ آن، مردگی و خشکی زمینی که علف و گیاهش از بین رفته، جبران کنی.

• (۵) اللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْیاً تُسِیلُ مِنْهُ الظِّرَابَ، وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ، وَ تُفَجِّرُ بِهِ الْأَنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الْأَشْجَارَ، وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِی جَمِیعِ الْأَمْصَارِ، وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ، وَ تُکْمِلُ لَنَا بِهِ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، و تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تَزِیدُنَا بِهِ قُوَّةً إِلَی قُوَّتِنَا.

  خدایا! ما را بارانی فرست که به وسیلۀ آن از تپّه‌ها آب سرازیر نمایی و چاه‌ها از آن پر کنی و نهرها را روان سازی و درختان را برویانی و قیمت‌ها را در تمام شهرها ارزان کنی و چهارپایان و مخلوقات را نشاط و قوّت دهی و روزی‌های پاکیزه را برای ما کامل کنی و زراعت را برویانی و پستان‌ها را پر شیر سازی و نیرو به نیروی ما بیافزایی.

• (۶) اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ ظِلَّهُ عَلَیْنَا سَمُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ بَرْدَهُ عَلَیْنَا حُسُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ صَوْبَهُ عَلَیْنَا رُجُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ مَاءَهُ عَلَیْنَا أُجَاجاً.

  خدایا! سایۀ ابر را بر ما باد گرم و زهرآگین مساز و سردی آن را بر ما شوم و نحس مکن و بارانش را بر ما عذاب قرار مده و آبش را برای ما تلخ و شور مگردان.

• (۷) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنَا مِنْ بَرَکَاتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ.

  خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از برکات آسمان‌ها و زمین روزی بخش؛ همانا تو بر هر کاری توانایی.

مستحبات نماز استسقاء

این نماز برای طلب رحمت الهی خوانده می‌شود، پس بهتر است مستحباتی برای اقامه آن رعایت شود که حالت رقت و زاری و پشیمانی از گناه بیشتر در حالات اقامه کنندگان نمایان شود. مستحبات نماز باران به شرح زیر است:

• بهتر است مردم سه روز روزه بگیرند و در روز سوم به صحرا یا بیابان رفته و نماز بخوانند.
• در صورت امکان بهتر است که این نماز در جایی روباز خوانده شود و مسقف نباشد.
• اگر ممکن باشد مردم پا برهنه باشند.
• مؤذن ها همراه و همگام با مردم باشند.
• کودکان، چهارپایان و پیران نیز با جماعت همراه باشند.
• امام جماعت و مردم، در کمال خشوع و وقار به بیابان بیرون بروند.
• جای پاکی را برای نماز خواندن انتخاب کنند.
• حمد و سوره را بلند بخوانند.
• میان کودکان و مادرانشان جدایی بیندازند. به‌گفته صاحب‌جواهر، این کار به قصد ایجاد فضای گریه و زاری و جلب رحمت خداوند صورت می‌گیرد.
• در رکعت اول پس از حمد، سوره اعلی و در رکعت دوم، پس از حمد سوره شمس خوانده شود.
• قبل از نماز مردم از گناهان خود توبه کرده و بعد از تطهیر اخلاق خود از خداوند طلب باران کنند.

آداب پس از نماز

پس از خواندن نماز باران بهتر است امام جماعت به منبر رود و عبای خود را واژگونه یا پشت و رو بر دوش بیاندازد و با صدای بلند هر ذکر را ۱۰۰ مرتبه بگوید و مردم نیز همراه با او اذکار را تکرار کنند:

الله اکبر رو به سمت قبله

• سبحان الله رو به سمت مردم سمت راست
• ذکر لااله الا الله رو به مردم سمت چپ
• الحمد لله رو به کل جمعیت
• بعد از گفتن اذکار امام و مردم همگی دست به دعا برداشته و دعا کنند و سپس امام جماعت برای مردم خطبه بخواند (بهتر است از خطبه‌هایی که از معصومین نقل شده استفاده شود) و از خداوند طلب باران کند.