اکسیوس نوشت: رئیس‌جمهور «دونالد ترامپ» در تماس تلفنی ماه گذشته با ولیعهد عربستان سعودی، «محمد بن سلمان» (MBS)، گفته است که با پایان یافتن جنگ غزه، انتظار دارد عربستان سعودی به‌سوی عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت کند. دو مقام آمریکایی این موضوع را اطلاع داده‌اند.
به گزارش انتخاب، اهمیت موضوع: مقامات آمریکایی به سعودی‌ها گفته‌اند که امیدوارند در آستانه دیدار هفته آینده ترامپ و بن‌سلمان در کاخ سفید، پیشرفتی در این زمینه حاصل شود. با این حال، این مقامات اذعان دارند که فاصله میان مواضع عربستان و اسرائیل همچنان بسیار زیاد است.
پشت پرده: این تماس میان ترامپ و بن‌سلمان که پیش‌تر علنی نشده بود، پس از نشست صلح غزه در مصر در ماه گذشته انجام شد.
به گفته یک مقام آمریکایی آگاه از جزئیات تماس، ترامپ به بن‌سلمان گفته است که توانسته جنگ غزه را پایان دهد و اکنون می‌خواهد ولیعهد به‌سوی عادی‌سازی روابط با اسرائیل گام بردارد.
همان مقام آمریکایی افزود بن‌سلمان گفته است که مایل است در این زمینه با دولت ترامپ همکاری کند.
سفارت عربستان در واشنگتن به درخواست آکسیوس برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
وضعیت موجود: جنگ غزه یکی از موانع اصلی بر سر عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و عربستان بود، اما تنها مانع نبود.
با این حال، مقامات آمریکایی معتقدند برخی دیگر از خواسته‌های عربستان برای حرکت به‌سوی عادی‌سازی اکنون برآورده شده است.
سعودی‌ها خواهان پیمان دفاعی با واشنگتن بودند و انتظار می‌رود در جریان سفر بن‌سلمان، از ترامپ یک تضمین امنیتی دریافت کنند. هرچند این تضمین معاهده دفاعی کامل نخواهد بود، اما می‌تواند مبنایی برای چنین توافقی در آینده باشد.
سعودی‌ها همچنین خواهان مسیری برگشت‌ناپذیر به‌سوی تشکیل کشور فلسطین در چارچوب توافق عادی‌سازی هستند. کاخ سفید بر این باور است که دو بند پایانی طرح صلح غزه ترامپ، مسئله دولت فلسطینی را روی میز قرار داده است.
نقطه اصطکاک: نخست‌وزیر اسرائیل، «بنیامین نتانیاهو»، که مخالف سرسخت راه‌حل دوکشوری است، با این دیدگاه موافق نیست. نتانیاهو همچنین مواضعی سختگیرانه در اجرای طرح صلح ترامپ اتخاذ کرده که مقامات آمریکایی آن را «غیرسازنده» توصیف کرده‌اند.
مشاوران ترامپ از نتانیاهو خواسته‌اند نگاهش را وسیع‌تر کند و ببیند که اجرای طرح ترامپ می‌تواند زمینه را برای توافق صلح با عربستان سعودی فراهم کند.
میان خطوط: طرح ترامپ می‌گوید اگر «تشکیلات خودگردان فلسطین» در جریان بازسازی غزه «با حسن نیت» اصلاحات لازم را انجام دهد، «ممکن است شرایط برای ایجاد مسیری معتبر به‌سوی تعیین سرنوشت و تشکیل کشور فلسطین فراهم شود، چیزی که ما آن را آرمان مردم فلسطین می‌دانیم.»
همچنین در این طرح آمده است که ایالات متحده گفت‌وگویی میان اسرائیل و فلسطینی‌ها برقرار خواهد کرد تا درباره «افق سیاسی برای همزیستی صلح‌آمیز و شکوفا» به توافق برسند.
با این حال، دیپلمات‌های عرب و مقام‌های پیشین آمریکایی تردید دارند که این زبان بتواند معیارهای عربستان برای یک مسیر «معتبر، غیرقابل بازگشت و زمان‌بندی‌شده» به‌سوی کشور فلسطین را برآورده کند.
یکی از مقامات پیشین آمریکایی نزدیک به رهبری سعودی گفت بن‌سلمان برای فروش ایده عادی‌سازی به افکار عمومی عربستان — که در جریان جنگ غزه بسیار ضداسرائیلی‌تر شده است — نیاز به تعهداتی بسیار قوی‌تر و ملموس از سوی اسرائیل دارد.
آنچه می‌گویند: یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «پیام ما به سعودی‌ها این است: “ما تمام کارهایی را که شما خواسته بودید انجام دادیم. حالا رئیس‌جمهور ترامپ هم خواسته‌هایی دارد — مثل عادی‌سازی با اسرائیل. پس شما چطور می‌خواهید در این مسیر حرکت کنید؟”»
در جزئیات: نتانیاهو پرونده عادی‌سازی با عربستان را به یکی از نزدیک‌ترین معتمدان خود، «ران درمر»، سپرده است. درمر با وجود استعفا از سمت وزارتی خود در این هفته، همچنان به‌عنوان فرستاده ویژه فعالیت خواهد کرد.
منابع مطلع گفتند در جریان سفر اخیرش به واشنگتن، درمر به معاون رئیس‌جمهور «جی. دی. ونس» و وزیر خارجه «مارکو روبیو» گفته است که به کار خود بر روی توافق‌های احتمالی با سوریه و عربستان ادامه خواهد داد.
آنچه باید دنبال کرد: مقامات آمریکایی می‌گویند گفت‌وگوها همچنان ادامه دارد، هرچند مشخص نیست که آیا در جریان سفر بن‌سلمان به واشنگتن، پیشرفتی واقعی در مسیر عادی‌سازی حاصل خواهد شد یا نه.
∎