طی سال‌های اخیر حساسیتی نسبت به بهره‌مندی از یک نظام مالیاتی هوشمند و کارآمد در کشور به وجود آمده است. از آنجائیکه حاکمیت قصد دارد به جای درآمدهای نفتی به مالیات به عنوان یک منبع درآمدی پایدار برای بودجه‌ریزی و اداره کشور تکیه کند، برخورداری از یک نظام مالیاتی کارآمد، به روز و قوی اهمیت زیادی پیدا کرده است.
سازمان امور مالیاتی اقدامات اساسی در راستای اصلاح نظام مالیاتی کشور به اجرا گذاشته است. به ویژه صدور صورت حساب الکترونیک یک تحول بنیادین در راستای هوشمندسازی روند دریافت مالیات در کشور به شمار می‌رود. صدور صورت حساب‌ها به صورت الکترونیک و فاصله گرفتن از روندهای قدیمی و سنتی، به لحاظ افزایش سرعت و دقت در انجام کارها و بالا بردن کیفیت مالیات‌ستانی در کشور اهمیت دارد.
ایجاد امکان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده پس از تسویه نهایی نیز به منظور پاسخ دادن به یکی از دغدغه‌های مهم فعالان اقتصادی در دستور کار قرار دارد. طی سالیان طولانی این درخواست در فضای اقتصادی کشور وجود داشت که دریافت مالیات بر ارزش افزوده پس از تسویه نهایی معاملات انجام شود. حالا این امکان به وجود آمده است و به زعم کارشناسان، زمینه‌ساز افزایش گردش سرمایه در کشور است.
فاکتورهای جعلی نیز یکی از مهم‌ترین مشکلات فضای اقتصادی کشور محسوب می‌شوند. سازمان امور مالیاتی رتبه‌بندی و اعتبارسنجی شرکت‌ها را به منظور تعیین سقف برای صدور فاکتور توسط آن‌ها در دستور کار قرار داده است.
نظرات امیرمحمد وصالی کارشناس اقتصادی را در خصوص اقدامات سازمان امور مالیاتی در راستای هوشمندسازی روندهای مالیات‌ستانی و حل و فصل مشکلات مودیان جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
امیرمحمد وصالی با اشاره به اهمیت استقرار صورت حساب الکترونیک و تکمیل سامانه مودیان از ابتدای دی ماه 1404 و تحقق هوشمندسازی اخذ مالیات بر ارزش افزوده خاطرنشان کرد: سامانه مودیان به عنوان محور اصلی نظام مالیاتی نوین کشور، یکی از طرح‌های راهبردی در جهت تحقق عدالت اقتصادی و شفافیت مالی است. طی سال‌های گذشته، نظام مالیاتی ایران بیش از هر چیز از ضعف اطلاعاتی رنج برده است؛ به‌گونه‌ای که فرارهای مالیاتی گسترده، فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی و ناترازی درآمدی ناشی از فقدان یک پایگاه داده متمرکز و به‌روز در بخش مالیات بر ارزش افزوده منجر به ایجاد چالشی ساختاری شده است.
وی ادامه داد: تکمیل سامانه مودیان و استقرار کامل صورت‌حساب الکترونیک، به معنای ورود کشور به مرحله‌ای جدید از حکمرانی مالیاتی است که در آن، تصمیم‌گیری‌ها و تشخیص‌ها بر اساس داده و رفتار واقعی مودیان صورت می‌گیرد نه بر مبنای حدس، برآورد یا گزارش‌های ناقص. این تحول، یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای اصلاح رابطه دولت و فعالان اقتصادی و بازتعریف شفاف عدالت مالیاتی در کشور است.
وصالی با اشاره به کاهش هزینه‌های مودیان شفاف و حذف فاکتورسازی جعلی گفت: پیش از الکترونیکی شدن فاکتورها، یکی از چالش‌های جدی مودیان شفاف، رد اعتبار مالیاتی آن‌ها به‌دلیل وجود فاکتورهای جعلی بود. در نظام کاغذی، پس از گذشت چند ماه از ثبت معاملات، سازمان امور مالیاتی تازه متوجه می‌شد که برخی از شرکت‌های طرف معامله صوری بوده‌اند. در نتیجه، مالیات پرداختی مودی شفاف به‌ناحق رد می‌شد و هزینه مضاعفی بر او تحمیل می‌کرد.
وی در پایان افزود: در نظام الکترونیکی، این چرخه کاملا اصلاح شده است. با استقرار صورت حساب الکترونیک، هر فاکتور خرید یا فروش پیش از ثبت نهایی، از نظر اصالت و اعتبار صادرکننده بررسی می‌شود و در صورت وجود تخلف، از همان ابتدا مسدود خواهد شد. بنابراین، نه‌تنها احتمال فاکتورسازی جعلی به صفر نزدیک می‌شود، بلکه مودیان شفاف نیز دیگر در معرض ضرر ناشی از رفتار متقلبان قرار نمی‌گیرند. این تحول باعث کاهش قابل‌توجه هزینه‌های اداری، حقوقی و زمانی بنگاه‌ها می‌شود و اعتماد فعالان اقتصادی به نظام مالیاتی را افزایش می‌دهد.