به گزارش خبرگزاری آنا به نقل از مرکز ارتباطات و رسانۀ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری؛ حسین افشین، در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی درباره عملکرد یک‌ساله دولت در اجرای برنامه هفتم توسعه سخن گفت و این برنامه را فراتر از یک دستورکار داخلی توصیف کرد.
معاون علمی رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود بیان کرد: ابتدا از کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری و برنامه و بودجه مجلس بابت همکاری و دقت در ارزیابی برنامه هفتم قدردانی کرد.
ارزیابی علمی و وضعیت شاخص‌ها
افشین با اشاره به نسبت تنگاتنگ علم و اخلاق اظهار داشت که علم تنها دانایی نیست بلکه مسئولیتی اجتماعی و اخلاقی نیز هست.
معاون علمی اضافه کرد که تشخیص نقاط ضعف زمینه‌ساز آغاز فصل تازه‌ای در مسیر توسعه علمی کشور شده است. وی برنامه هفتم را نقشه‌ای برای تبدیل علم به توسعه و دانش به کرامت زندگی معرفی نمود.
اجرا و پروژه‌های میدانی
معاونت علمی اعلام کرد که مفاد برنامه به اقدام‌های عملی ترجمه شده و هر بند قانون به یک پروژه اجرایی تبدیل شده است. آیین‌نامه حمایت از نوسازی تجهیزات آزمایشگاهی مراکز شاخص تصویب شده و همکاری سه‌جانبه بین وزارت علوم، وزارت بهداشت و معاونت علمی برای اجرایی‌سازی آن آغاز گردیده است.
افشین ابراز امیدواری کرد که تا پایان دولت کنونی، آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های شاخص نوسازی شوند و در حوزه‌های نوظهور، آزمایشگاه‌های جدید ساخته شود.
وی در ادامه گفت که تا کنون بیش از پنج زیرساخت آزمایشگاهی و کارخانه نمونه‌سازی در فناوری‌های نوظهور شامل کوانتوم، میکروالکترونیک و هوش مصنوعی احداث و حمایت شده‌اند.
شبکه نخبگان و مسکن تخصصی
به گفتۀ او آیین‌نامه ارتباط با نخبگان ایرانی خارج از کشور و خدمات کنسولی برای نخبگان بین‌المللی تصویب شده و سیاست ملی نخبگان بازطراحی گردیده است.
معاونت علمی از ثبت بیش از ۸۹۵ همکاری فعال میان نخبگان مقیم خارج و مراکز داخلی خبر داد که رشدی ۱۰ درصدی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.
افشین می‌گوید که در سال ۱۴۰۴ تاکنون مجموعاً ۱۶۵ پرونده تایید شده و ۱۱۴ کارت اقامت ویژه برای متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی صادر شده است.
او در ادامه می‌افزاید: طرح «مسکن نخبگان» به‌منظور تسهیل ماندن نخبگان در کشور در چندین شهر آغاز شده و حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان برای پروژه‌های بنیادی و کمک‌های دانشجویی در دستور کار قرار گرفته است.
تخصیص منابع و صندوق نوآوری
معاون علمی رئیس جمهور تأکید می‌کند: عوارض صادرات خام بخشی از منابع خود را به توسعه فناوری اختصاص داده و هدف از این اقدام بهبود زیست‌بوم فناوری در شش حوزه پیشران عنوان شد. در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۸۴۱ میلیارد تومان برای افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی تخصیص یافته که به تشکیل شرکت‌های جدید دانش‌بنیان و تجاری‌سازی محصولات فناورانه منجر شده است.
به گفتۀ افشین نتیجه این سرمایه‌گذاری شکل‌گیری حدود ۱۶۰۰ شرکت جدید دانش‌بنیان و تجاری‌سازی ۵۸۰ محصول فناورانه گزارش شده است. هدف‌گذاری افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی از ۳.۲ درصد به ۵ درصد تا پایان برنامه صورت گرفته است که عملیاتی شدن آن دنبال می‌شود.
توسعه آزمایشگاه‌ها و پل نوآوری
این مقام مسئول تأکید کرد: مطابق ماده ۱۰۰ قانون برنامه، شبکه ملی آزمایشگاه‌ها در ۵۰ دانشگاه توسعه یافته و تاکنون بیش از ۴۲۰۰ خدمت فناورانه به صنعت ارائه شده است. برهمین اساس، ۲۵ پارک فناوری استانی به‌هم وصل شده و در قالب طرح «پل نوآوری» بیش از ۷۰۰ نیاز صنعتی به دانشگاه‌ها مرتبط گردیده است.
افشین تصریح کرد: مسیر توسعه نشان می‌دهد که تمرکز بر اتصال دانشگاه و صنعت به‌عنوان موتور رونق نوآوری در نظر گرفته شده است. این ساختار‌ها زمینه‌ساز پیوند میان پژوهش و حل مسائل واقعی صنعت شده‌اند.
پیشرفت در فناوری‌های پیشران
به گفتۀ اوطرح ملی هوش مصنوعی ایران با چهار محور زیرساخت، آموزش، داده و کاربردی‌سازی آغاز شده و ظرفیت پردازشی کشور به ۲۰ پتافلاپس رسیده است.
افشین در ادامه افزود: ظرفیت پردازشی تا پایان سال به ۹۰ پتافلاپس و با کمک بخش خصوصی در سال آینده به بیش از ۲۰۰ پتافلاپس افزایش خواهد یافت.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در ادامه تأکید کرد: فعالیت مرکز ملی تحقیقات کوانتوم آغاز شده و سه پروژه ژن‌درمانی در مراحل بالینی قرار دارند؛ همچنین طراحی تراشه‌های هوشمند بومی در دست اجرا است. افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رشد سهم آنها از صادرات فناوری از نشانه‌های تحول در زیست‌بوم فناوری کشور محسوب می‌شود.
پارادایم‌شیفت و معنای این اعداد
افشین تاکید کرد که این اعداد صرفاً شاخص اقتصادی نیستند و نمایانگر تغییر پارادایم از انباشت علم به کاربرد آن هستند. تعریف دقیق‌تر این تحول شامل حرکت از پژوهش صرف برای انتشار به پژوهش برای تولید و از دانایی صرف به دانایی برای زیستن است.
وی در ادامه افزود که رشد سرمایه صندوق نوآوری نسبت به سال پایه ۱۴۰۲ تا پایان سال ۱۴۰۳، افزایشی چشمگیر داشته است. تلاش‌ها برای دستیابی به هدف نهایی افزایش سرمایه صندوق نوآوری تا ۱۱۴ همت در پایان برنامه ادامه خواهد یافت.
جایگاه ایران در شاخص‌های نوآوری
این مدیر ارشد علمی و فناوری کشور در ادامه خاطرنشان کرد: رتبه ایران در شاخص جهانی نوآوری اکنون ۷۰ از میان ۱۳۹ کشور گزارش شده و هدف ارتقاء به رتبه ۴۲ تا پایان برنامه تعیین گردیده است. بررسی جزئیات نشان می‌دهد بخش خروجی نوآوری ایران رتبه‌ای بهتر از ورودی‌ها دارد و حوزه‌های زیرساخت و عوامل نهادی نیازمند بهبود جدی هستند.
افشین در ادامه بیان کرد: هدف رسیدن به رتبه دوم منطقه در صادرات محصولات با فناوری بالا و افزایش ارزش صادرات فناورانه تا بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از جمله چشم‌انداز‌های بلندمدت اعلام شده است.
وی افزود: مسیر تحقق این اهداف نیازمند برنامه‌ریزی منطقی، تقویت روابط بین‌المللی و ایجاد شرایط مناسب صادرات است.
رشد کمی و توجه به کیفیت
این عضو کابینۀ چهاردهم تصریح کرد: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از ۹۵۹۲ به ۱۰۱۰۹ افزایش یافته و هدف‌گذاری برای رسیدن به ۳۰ هزار شرکت تا پایان برنامه اعلام شده است. رویکرد مسئولان مبتنی بر این دیدگاه است که رشد کمی باید همراه با ارتقای کیفیت شرکت‌ها باشد و خروج شرکت‌های غیررقابتی نیز بخشی از فرایند طبیعی توسعه است. به گفتۀ او معاونت علمی اصلاحاتی را درباره نحوه تعریف و محاسبه شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان پیشنهاد خواهد کرد.
افشین خاطرنشان ساخت که نسبت شرکت‌های خلاق به کل شرکت‌های دانش‌بنیان در حال افزایش است و پیشنهاد شد نسبت هدف‌گذاری‌شده بازنگری شود.
اهداف زنان، خانواده و پژوهش
این مقام مسئول تصریح کرد: سهم زیرساخت‌های نوآوری مرتبط با زنان و خانواده هدف‌گذاری شده تا ۷ درصد افزایش یابد و تحقق این هدف خواستار پیگیری مداوم است. افزایش سهم هزینه‌کرد تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی تا ۲ درصد نیز به‌عنوان ضرورتی برای پیشرفت نظام علم و فناوری مطرح گردیده است.
معاون علمی رئیس جمهور در ادامه یادآور شد که تحقق این شاخص‌ها نیازمند تخصیص بودجه پایدار و حمایت قانون‌گذاری مناسب از سوی مجلس است. در نهایت، این شاخص‌ها به‌عنوان نقشة جهت‌گیری ملی تعیین‌کننده مسیر حرکت و سرعت پیشرفت کشور معرفی شدند.
نمایندگان حمایت خود از زیست‌بوم دانش‌بنیان را افزایش دهند
معاون علمی تاکید کرد که علم باید به‌عنوان بستر همه ابعاد توسعه دیده شود و نه صرفاً بخشی جزئی از آن، افشین برنامه هفتم را بخش مهمی از گفت‌وگوی جهانی درباره نوآوری مسئولانه خواند و خواستار توجه ویژه مجلس به تصویب بودجه و قوانین پشتیبان شد.
وی افزود که سرمایه‌گذاری امروز در علم و فناوری برداشتِ آینده را رقم خواهد زد و گذر از اقتصاد سنتی به اقتصاد دانش‌بنیان به تصمیمات امروز وابسته است.
افشین در خاتمه، از نمایندگان مجلس درخواست کرد که بخش علم و فناوری را به‌عنوان موتور اصلی توسعه ملی مورد حمایت ویژه قرار دهند.
انتهای پیام/