به گزارش خبرنگار آنا، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، روز سه شنبه در حاشیه سومین نشست بررسی چالش ها و راهکارهای مدیریت بیمار محور دیابت در ایران به مناسبت روز جهانی دیابت در دانشگاه علوم پزشکی تهران در جمع خبرنگاران گفت: از ثبت بیش از ۵۷ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور خبر داد و گفت این عدد بسیار بالاست و نشان‌دهنده بحران جدی در حوزه سلامت عمومی است.

آلودگی شدید در کلان‌شهرها و هزینه‌های پنهان سلامت

وی با اشاره به نتایج آخرین پیمایش‌های ملی افزود: در کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان، اراک و شهرهای استان خوزستان میزان آلودگی هوا بسیار بالاست. مرگ‌ومیر ناشی از این آلودگی‌ها هزینه‌های سنگینی را به کشور تحمیل کرده است؛ هزینه‌هایی که تنها ظاهری نیستند، بلکه آثار تجمعی و مزمن آلودگی می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی‌عروقی، سرطان و سایر بیماری‌های مزمن شود.

به گفته او، سموم موجود در هوا از طریق استنشاق، جذب از پوست و مسیرهای دیگر وارد بدن می‌شوند و به مرور زمان در بدن تجمع یافته و آسیب‌های جبران‌ناپذیری برجای می‌گذارند.

فاصله زیاد تا کنترل واقعی آلودگی هوا

رئیسی گفت: با وجود اقداماتی که در زمینه کنترل آلودگی هوا انجام شده، هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به وضعیت مطلوب داریم. یکی از محورهای مهم در این زمینه استفاده از انرژی‌های پاک و خودروهای برقی است. اخیراً واردات خودروهای برقی آغاز شده، اما زیرساخت لازم برای بهره‌برداری گسترده از آن‌ها هنوز فراهم نشده است.

وی تأکید کرد: شهرداری‌ها باید با همکاری دولت و وزارت نیرو به‌سرعت نسبت به ایجاد جایگاه‌های شارژ خودروهای برقی در سراسر کشور اقدام کنند. البته تأمین برق کافی نیز از الزامات مهم در این مسیر است.

انتقاد از مافیای خودروسازی و کیفیت پایین تولیدات داخلی

معاون بهداشت وزارت بهداشت در ادامه گفت: متأسفانه مافیای خودروسازی در کشور همچنان فعال است و خودروهایی با مصرف سوخت بالا و کیفیت پایین تولید می‌کند.

رئیسی اظهار کرد: به‌جای تولید این خودروهای بی‌کیفیت بنزینی، خودروسازان داخلی می‌توانند خودروهای برقی از چین وارد و مونتاژ کنند. اگرچه ممکن است سود زیادی نصیب مردم نشود، اما حداقل ضرر کمتری به کشور وارد می‌شود.

وی افزود: به نظر من خودروسازان باید به‌جای اصرار بر تولید خودروهای بی‌کیفیت و انباشتن بدهی، به سمت فناوری‌های نو مانند خودروهای برقی حرکت کنند. اگر این صنعت زیان‌ده را جمع کنند، صرفه‌جویی حاصل از کاهش مصرف سوخت و کاهش مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا می‌تواند صرف پرداخت حقوق کارکنان فعلی شود تا در فعالیت‌های سالم مانند ورزش مشارکت داشته باشند.

هزینه‌های آلودگی هوا؛ ده برابر بودجه سالانه کشور

رئیسی با بیان اینکه هزینه‌های ناشی از آلودگی هوا رقم بسیار سنگینی است، گفت: برآوردها نشان می‌دهد این هزینه‌ها حداقل ده برابر بودجه سالانه کشور است. این هزینه‌ها شامل درمان بیماری‌ها، کاهش بهره‌وری نیروی انسانی و خسارت‌های اقتصادی ناشی از مرگ زودرس افراد مولد جامعه می‌شود.

سه عامل اصلی مرگ‌ومیر: قانون، جاده و خودرو

وی سه عامل اصلی مرگ‌ومیر جاده‌ای و زیست‌محیطی را «قوانین ناکارآمد»، «جاده‌های بی‌کیفیت» و «خودروهای بی‌کیفیت» دانست و گفت: قوانین راهنمایی و رانندگی در کشور بازدارندگی لازم را ندارند و باید بازنگری شوند.

به گفته رئیسی، سالانه حدود ۵۷ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا و ۲۴ هزار نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند؛ در مجموع، نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر در سال به دلایل مرتبط با خودرو و زیرساخت‌های حمل‌ونقل جان خود را از دست می‌دهند.

تأثیر مستقیم بر جمعیت و نرخ باروری

معاون بهداشت وزارت بهداشت هشدار داد: این میزان مرگ‌ومیر معادل حدود یک‌دهم نرخ باروری کل کشور (TFR) است. در حالی که سیاست‌های جمعیتی برای افزایش نرخ باروری در حال اجراست، از سوی دیگر، سالانه ده‌ها هزار نفر از افراد مولد جامعه را به دلیل تصادفات و آلودگی هوا از دست می‌دهیم.

زنجیره‌ای از مشکلات به‌هم‌پیوسته

رئیسی تصریح کرد: مسئله خودرو در کشور یک زنجیره به‌هم‌پیوسته از مشکلات است. خودروهای بی‌کیفیت نه‌تنها موجب افزایش آلودگی و مرگ‌ومیر می‌شوند، بلکه با قیمت بالا به مردم فروخته شده و فشار اقتصادی مضاعفی بر خانواده‌ها وارد می‌کنند.

او افزود: جوانی را تصور کنید که برای خرید خودرو وام می‌گیرد؛ او هم بدهکار می‌شود، هم جانش را در معرض خطر تصادف قرار می‌دهد، و هم به آلودگی هوا دامن می‌زند. این چرخه‌ای است که باید شکسته شود.

ضرورت تغییر مسیر خودروسازی کشور

معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان گفت: وقتی در شرایط تحریم هستیم و قیمت خودرو و قطعات افزایش می‌یابد، مشخص می‌شود که خودروسازی ما در عمل وابسته است. اگر قرار است قطعه وارد کنیم، بهتر است خودروهای برقی وارد کنیم و زیرساخت استفاده از آن‌ها را فراهم نماییم.

رئیسی تأکید کرد: زمان آن رسیده که صنعت خودروسازی کشور بازنگری جدی شود. تولید خودروهای بی‌کیفیت و آلاینده نه‌تنها به مردم، بلکه به آینده سلامت و اقتصاد کشور آسیب جدی وارد می‌کند.