به گزارش سلامت نیوز به نقل از health، کنترل دیابت فقط به نوع غذاهایی که می‌خورید مربوط نمی‌شود؛ زمان خوردن آن‌ها نیز اهمیت حیاتی دارد. تنظیم ساعت وعده‌ها و میان‌وعده‌ها می‌تواند قند خون را در محدوده‌ی سالم نگه دارد و از نوسانات خطرناک جلوگیری کند.
چرا زمان‌بندی وعده‌ها مهم است؟
افراد مبتلا به دیابت باید وعده‌های منظم و با مقدار ثابت کربوهیدرات در ساعت‌های مشابه هر روز مصرف کنند. این کار به ثبات انرژی و کنترل بهتر قند خون کمک می‌کند.
برای بیماران دیابت نوع ۱ یا کسانی که از داروهای کاهش‌دهنده قند خون مانند سولفونیل‌اوره یا مگلیتینیدها استفاده می‌کنند، حذف یک وعده می‌تواند باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) شود. این وضعیت با علائمی مانند لرزش، تعریق، سرگیجه و گرسنگی همراه است و در صورت تکرار ممکن است باعث افزایش وزن شود، چون بدن برای جبران، کالری بیشتری دریافت می‌کند.
علاوه بر آن، نخوردن وعده‌ها می‌تواند باعث پرخوری در پایان روز شود و افزایش ناگهانی قند خون را به دنبال داشته باشد.
افت قند خون شبانه یا همان هیپوگلیسمی شبانه یکی از خطرناک‌ترین پیامدهاست، زیرا فرد ممکن است متوجه آن نشود و صبح روز بعد احساس خستگی کند.
صبحانه؛ وعده‌ای که نباید حذف شود
تحقیقات نشان می‌دهد خوردن صبحانه‌ای متعادل بلافاصله پس از بیدار شدن، به کنترل بهتر قند خون و کاهش اشتهای روزانه کمک می‌کند.
خوردن صبحانه‌ی کامل و شام سبک‌تر می‌تواند منجر به کاهش وزن، پایین آمدن قند خون و کاهش نیاز به انسولین در بیماران دیابت نوع ۲ شود.
برعکس، حذف صبحانه با قند خون بالاتر و افزایش وزن ارتباط دارد. در یکی از مطالعات، افرادی که صبحانه را حذف کردند در طول روز و شب قند خون بالاتری داشتند، حتی با وجود اینکه کالری کل روزشان تفاوتی با سایرین نداشت.
ناهار و شام
برای حفظ ثبات قند خون، بهتر است ناهار و شام خود را در ساعت‌های منظم و با میزان کربوهیدرات مشابه میل کنید.خوردن شام سنگین یا دیرهنگام (کمتر از دو ساعت قبل از خواب) با افزایش خطر چاقی و کنترل ضعیف قند خون مرتبط است.
پیشنهاد: شام خود را سبک‌تر و زودتر بخورید تا بدن زمان کافی برای متابولیسم قند داشته باشد.
میان‌وعده‌ها
میان‌وعده‌ها می‌توانند از افت قند خون جلوگیری کنند، اما همه‌ی بیماران به آن نیاز ندارند.اگر دیابت نوع ۲ دارید و داروهای قوی یا انسولین مصرف نمی‌کنید، ممکن است بتوانید بدون میان‌وعده روز را بگذرانید.
افرادی که در معرض افت قند خون شبانه هستند، می‌توانند یک میان‌وعده‌ی سبک قبل از خواب مصرف کنند.
همچنین اگر نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنید (که توصیه نمی‌شود)، وجود یک میان‌وعده‌ی سالم ضروری است تا خطر افت قند خون کاهش یابد.
ورزش و زمان غذا
ورزش بعد از غذا، مخصوصاً ۳۰ دقیقه پس از خوردن وعده اصلی، یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش قند خون است.در فعالیت بدنی، عضلات گلوکز بیشتری از خون جذب می‌کنند و باعث پایین آمدن سطح قند می‌شوند.
اما اگر از انسولین یا داروهای محرک ترشح انسولین استفاده می‌کنید، ممکن است لازم باشد پیش از ورزش، میان‌وعده‌ی کوچک حاوی کربوهیدرات بخورید تا دچار افت قند نشوید.
برخی افراد ترجیح می‌دهند پیش از غذا ورزش کنند و سپس انسولین تزریق کنند تا از مصرف اضافی کربوهیدرات جلوگیری شود.
روزه‌داری متناوب (Intermittent Fasting) و دیابت
روزه‌داری متناوب به الگوی غذایی گفته می‌شود که فرد در بازه‌های مشخصی میان روزه و خوردن در نوسان است (مثلاً ۱۶ ساعت روزه و ۸ ساعت غذا).
مطالعات نشان داده‌اند که این روش می‌تواند برای دیابت نوع ۲ ایمن باشد و باعث کاهش قند خون، وزن و نیاز به انسولین شود.
با این حال، در دیابت نوع ۱ یا در افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، ممکن است خطرناک باشد و باعث نوسانات شدید قند شود.
همچنین روزه‌داری متناوب برای زنان باردار یا شیرده، سالمندان، کودکان، افراد با سابقه‌ی اختلال تغذیه، یا بیماران با سیستم ایمنی ضعیف توصیه نمی‌شود.
چگونه برنامه غذایی مناسب خود را پیدا کنیم؟
هر فرد دیابتی باید با توجه به سبک زندگی و داروهای خود، برنامه‌ی شخصی تنظیم کند. نکات زیر می‌تواند راهنما باشد:
-
وعده‌های منظم با ترکیب سبزیجات، پروتئین و کربوهیدرات پیچیده تنظیم کنید.
-
مصرف کربوهیدرات را با فعالیت بدنی و انسولین متعادل کنید.
-
زمان و نوع وعده‌ها را یادداشت کنید و قند خون قبل و دو ساعت بعد از هر وعده را بسنجید.
-
از دستگاه‌های پایش مداوم قند (CGM) یا گلوکومتر (BGM) استفاده کنید.
-
برای ورزش، وعده یا میان‌وعده را با نظر پزشک تنظیم کنید.
-
برنامه‌ی غذایی خود را با پزشک یا کارشناس تغذیه مرور کنید تا متناسب با نیاز بدن‌تان باشد.
زمان‌بندی وعده‌ها به‌اندازه‌ی نوع غذا در کنترل دیابت اهمیت دارد.خوردن صبحانه‌ی کامل، شام زودهنگام، میان‌وعده‌ی هوشمندانه و ورزش منظم بعد از غذا می‌تواند قند خون را در محدوده‌ی سالم نگه دارد و کیفیت زندگی شما را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
«دیابت را نمی‌توان حذف کرد، اما می‌توان با نظم، آگاهی و تغذیه‌ی هوشمند آن را کنترل کرد.»