گروه بین الملل: احمد شرع، رئیس دولت موقت سوریه در جریان سفر رسمی و تاریخی وارد واشنگتن شد و قرار است روز دوشنبه با دونالد ترامپ در کاخ سفید دیدار کند. از زمان استقلال سوریه در سال ۱۹۴۶، این نخستین سفر یک رئیس‌جمهوری این کشور به واشنگتن و دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید خواهد بود.
این سفر تنها یک روز پس از آن انجام می‌شود که واشنگتن نام شرع را از فهرست سیاه تروریسم خارج کرد. «هیات تحریر شام»، گروه شرع که پیش‌تر به القاعده وابسته بود تا ژوئیه سال جاری در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داشت.
شرع نخستین‌بار در جریان سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه در ماه مه، با او در ریاض، پایتخت عربستان سعودی دیدار کرد. ترامپ در جریان این سفر اعلام کرد که تحریم‌ها علیه سوریه را لغو می‌کند.رئيس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که لغو تحریم‌های سوریه «به درخواست ترکیه و اسرائیل و چند کشور دیگر» انجام شده است.
دونالد ترامپ همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا در جریان دیدار با شرع مساله پیوستن سوریه به پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط با اسرائیل را مطرح می‌کند یا نه، گفت: «ما قرار است ملاقات کنیم و فکر می‌کنم او تاکنون خوب عمل کرده است. او از منطقه خشنی می‌آید و انسان سرسختی است، اما من با او ارتباط خیلی خوبی دارم و پیشرفت بسیاری با سوریه حاصل شده است. این مساله سختی است، اما پیشرفت بسیاری حاصل شده است.»
حضور نظامی آمریکا در سوریه
تام باراک، فرستاده ویژه ترامپ در امور سوریه اوایل ماه جاری گفته بود که امیدوار است که رئیس‌جمهوری سوریه با امضای توافقی به ائتلاف مبارزه با داعش به رهبری آمریکا بپیوندد.
وزارت کشور سوریه در آستانه سفر شرع به واشنگتن اعلام کرد که نیروهای امنیتی این کشور عملیات گسترده‌ای را با هدف مقابله با سلول‌های شبه‌نظامیان داعش انجام داده‌اند.
به گزارش تلویزیون دولتی الاخباریه، نیروهای امنیتی سوریه ۶۱ یورش انجام دادند که در جریان آن ۷۱ نفر بازداشت و مقادیر زیادی مواد منفجره و سلاح ضبط شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع دیپلماتیک سوری، ایالات متحده قصد دارد با هدف «هماهنگی کمک‌های بشردوستانه و رصد تحولات میان سوریه و اسرائیل» یک پایگاه نظامی در نزدیکی دمشق ایجاد کند. در همین راستا، رویترز به نقل از شش منبع آگاه گزارش داد که واشنگتن در حال آماده‌سازی برای ایجاد حضور نظامی در پایگاه هوایی در دمشق است تا زمینه‌ساز توافق امنیتی باشد که آمریکا میان سوریه و اسرائیل در حال میانجی‌گری است.یک مقام دولت آمریکا نیز پیش‌تر گفته بود واشنگتن به‌طور مستمر در حال ارزیابی وضعیت حضور خود در سوریه است تا بتواند به‌طور موثرتری با گروه دولت اسلامی مقابله کند.تامی پیگات، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره تصمیم این وزارتخانه بر حذف نام شرع از فهرست سیاه تروریسم، گفت که دولت شرع در حال برآورده کردن مطالبات آمریکا از جمله همکاری برای یافتن آمریکایی‌های مفقود در سوریه و از بین بردن سلاح‌های شیمیایی باقی‌مانده در این کشور است.
او همچنین گفت: «این اقدامات به رسمیت شناختن پیشرفت‌هایی است که رهبری سوریه پس از خروج بشار اسد و بیش از ۵۰ سال سرکوب تحت رژیم اسد نشان داده است.»
پیگات افزود که خارج کردن نام شرع از فهرست سیاه از سوی آمریکا به «امنیت و ثبات منطقه‌ای و نیز پیشبرد یک فرایند سیاسی فراگیر، با رهبری و مالکیت سوری» کمک خواهد کرد.
سوریه جدید در خاورمیانه شکل می‌گیرد؟
دیدار سرنوشت‌ساز روز دوشنبه میان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا و «احمد الشرع» رئیس دولت انتقالی سوریه در کاخ سفید می‌تواند نقطه عطفی تاریخی نه‌تنها برای آینده دولت سوریه، بلکه برای کل منطقه عربی و اسلامی باشد. آنچه اکنون با مهندسی سیاسی ترامپ و نظارت اسرائیل در حال شکل‌گیری است، چیزی است که از آن با عنوان «سوریه جدید» یاد می‌شود – کشوری در مسیر پیوستن به منظومه صلح ابراهیمی و برقراری روابط امنیتی و نظامی با اسرائیل.
سوریه جدیدی که ترامپ به طراحی آن مشغول است، با نظارت مستقیم اسرائیل، به سرعت به سمت عضویت در پیمان «صلح ابراهیمی» و ایجاد روابط ائتلافی نزدیک با اسرائیل پیش می‌رود. نقطه آغاز این مسیر، امضای یک توافق امنیتی و سپس برگزاری دیدار میان احمد الشرع و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل خواهد بود. گفته می‌شود محل و زمان این دیدار احتمالا در جریان گفت‌وگوها در کاخ سفید نهایی خواهد شد.حذف نام احمد الشرع و «انس خطاب» وزیر کشور او از فهرست تروریسم و تصمیم شورای امنیت برای لغو تحریم‌های سوریه نیز بخشی از همین مقدمات است. چنین گام‌های سریع و پرمعنا نمی‌تواند بدون «بهایی سنگین» صورت گیرد؛ بهایی که تنها به عادی‌سازی روابط با اسرائیل محدود نیست، بلکه احتمالاً شامل تبدیل سوریه به یک پایگاه نظامی بزرگ آمریکا خواهد شد، با مرکزیت دمشق و شاخه‌هایی در شرق فرات (پایگاه العمر)، شمال کردستان، و منطقه «التنف» در جنوب به‌منظور کنترل مثلث مرزی عراق-اردن-سوریه.
سوریه جدید اکنون به سرزمینی تبدیل شده که در آن نیروها و پایگاه‌های نظامی خارجی در شمال، جنوب، شرق و غرب حضور دارند؛ پایگاه روسی و ترکیه‌ای در شمال، آمریکایی و اسرائیلی در شرق، جنوب و مرکز. این وضعیت به معنای از دست رفتن تقریباً کامل حاکمیت ملی است و می‌تواند گام نخست در مسیر تقسیم رسمی کشور بر پایه قومیت و مذهب باشد؛ روندی که عملاً در میدان شکل گرفته و بر اساس طرح‌های نتانیاهو، هدف آن تغییر چهره خاورمیانه، مرزها و هویت ملت‌های منطقه است.
آمریکا می‌گوید تصمیم خود را برای ساخت پایگاه هوایی در فرودگاه «المزه» دمشق به‌منظور نظارت بر اجرای توافق امنیتی میان دمشق و تل‌آویو اتخاذ کرده است. در همین حال، نیروهای اسرائیلی عملاً کنترل بخش عمده‌ای از جنوب سوریه، منطقه‌ای با عنوان «غیرنظامی‌شده»، را در دست گرفته‌اند؛ آنها پست‌های بازرسی در جنوب دمشق برپا کرده‌اند و آزادانه در آن تردد می‌کنند، حتی شهروندان را بازداشت یا ترور می‌نمایند آن هم بدون محدودیت قانونی.اما پرسش بزرگ این است که چرا با وجود این همه امتیازدهی سیاسی و نظامی از سوی رژیم جدید دمشق، هنوز تحریم‌های قانون سزار باقی مانده و تنها از رئیس‌جمهور و وزیر کشور برداشته شده است، در حالی که ۲۶ میلیون شهروند سوری در فقر مطلق و شرایط سخت‌تر از هر زمان دیگر زندگی می‌کنند؟
گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر آنکه نهادهای حامی کاخ سفید، از جمله سازمان‌های جامعه مدنی و شخصیت‌های بانفوذ آمریکایی همچون «هنری یوسف حمرا» حاخام سوری‌تبار در حال فشار بر کنگره برای لغو کامل تحریم‌های سزار هستند. حمرا پس از سفر به «سوریه جدید» با استقبال گسترده دولت جدید روبه‌رو شد و در مصاحبه‌های خود ادعا کرد که لغو تحریم‌ها به بازسازی معابد و گورستان‌های یهودی منجر خواهد شد.با این حال، تاکنون هیچ نشانه جدی مبنی بر موفقیت این فشارها وجود ندارد. بسیاری از نمایندگان دو حزب اصلی آمریکا، جمهوری‌خواه و دموکرات، نسبت به رفع کامل تحریم‌ها محتاط‌اند، زیرا به دوام رژیم کنونی سوریه و اجرای وعده‌هایش در زمینه آزادی مذهبی، عدالت و حفظ حقوق اقلیت‌ها اعتماد ندارند.
در واقع، آنچه امروز جریان دارد، نمایشی حساب‌شده و از پیش نوشته‌شده است؛ نمایشی که تمام نقش‌ها و فصل‌های آن میان واشنگتن و تل‌آویو طراحی شده تا سوریه را مرحله به مرحله به زیر قیمومیت مستقیم آمریکا و اسرائیل بکشند. بسیاری بیم آن دارند که این روند، به تقسیم کشور به مناطق خودمختار کوچک – همانند طرح تاریخی «سایکس–پیکو» – منتهی شود، و سوریه عملاً به نمونه‌ای از خاورمیانه زیر سلطه جدید تبدیل گردد.
∎
این سفر تنها یک روز پس از آن انجام می‌شود که واشنگتن نام شرع را از فهرست سیاه تروریسم خارج کرد. «هیات تحریر شام»، گروه شرع که پیش‌تر به القاعده وابسته بود تا ژوئیه سال جاری در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داشت.
شرع نخستین‌بار در جریان سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه در ماه مه، با او در ریاض، پایتخت عربستان سعودی دیدار کرد. ترامپ در جریان این سفر اعلام کرد که تحریم‌ها علیه سوریه را لغو می‌کند.رئيس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که لغو تحریم‌های سوریه «به درخواست ترکیه و اسرائیل و چند کشور دیگر» انجام شده است.
دونالد ترامپ همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا در جریان دیدار با شرع مساله پیوستن سوریه به پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط با اسرائیل را مطرح می‌کند یا نه، گفت: «ما قرار است ملاقات کنیم و فکر می‌کنم او تاکنون خوب عمل کرده است. او از منطقه خشنی می‌آید و انسان سرسختی است، اما من با او ارتباط خیلی خوبی دارم و پیشرفت بسیاری با سوریه حاصل شده است. این مساله سختی است، اما پیشرفت بسیاری حاصل شده است.»
حضور نظامی آمریکا در سوریه
تام باراک، فرستاده ویژه ترامپ در امور سوریه اوایل ماه جاری گفته بود که امیدوار است که رئیس‌جمهوری سوریه با امضای توافقی به ائتلاف مبارزه با داعش به رهبری آمریکا بپیوندد.
وزارت کشور سوریه در آستانه سفر شرع به واشنگتن اعلام کرد که نیروهای امنیتی این کشور عملیات گسترده‌ای را با هدف مقابله با سلول‌های شبه‌نظامیان داعش انجام داده‌اند.
به گزارش تلویزیون دولتی الاخباریه، نیروهای امنیتی سوریه ۶۱ یورش انجام دادند که در جریان آن ۷۱ نفر بازداشت و مقادیر زیادی مواد منفجره و سلاح ضبط شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع دیپلماتیک سوری، ایالات متحده قصد دارد با هدف «هماهنگی کمک‌های بشردوستانه و رصد تحولات میان سوریه و اسرائیل» یک پایگاه نظامی در نزدیکی دمشق ایجاد کند. در همین راستا، رویترز به نقل از شش منبع آگاه گزارش داد که واشنگتن در حال آماده‌سازی برای ایجاد حضور نظامی در پایگاه هوایی در دمشق است تا زمینه‌ساز توافق امنیتی باشد که آمریکا میان سوریه و اسرائیل در حال میانجی‌گری است.یک مقام دولت آمریکا نیز پیش‌تر گفته بود واشنگتن به‌طور مستمر در حال ارزیابی وضعیت حضور خود در سوریه است تا بتواند به‌طور موثرتری با گروه دولت اسلامی مقابله کند.تامی پیگات، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره تصمیم این وزارتخانه بر حذف نام شرع از فهرست سیاه تروریسم، گفت که دولت شرع در حال برآورده کردن مطالبات آمریکا از جمله همکاری برای یافتن آمریکایی‌های مفقود در سوریه و از بین بردن سلاح‌های شیمیایی باقی‌مانده در این کشور است.
او همچنین گفت: «این اقدامات به رسمیت شناختن پیشرفت‌هایی است که رهبری سوریه پس از خروج بشار اسد و بیش از ۵۰ سال سرکوب تحت رژیم اسد نشان داده است.»
پیگات افزود که خارج کردن نام شرع از فهرست سیاه از سوی آمریکا به «امنیت و ثبات منطقه‌ای و نیز پیشبرد یک فرایند سیاسی فراگیر، با رهبری و مالکیت سوری» کمک خواهد کرد.
سوریه جدید در خاورمیانه شکل می‌گیرد؟
دیدار سرنوشت‌ساز روز دوشنبه میان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا و «احمد الشرع» رئیس دولت انتقالی سوریه در کاخ سفید می‌تواند نقطه عطفی تاریخی نه‌تنها برای آینده دولت سوریه، بلکه برای کل منطقه عربی و اسلامی باشد. آنچه اکنون با مهندسی سیاسی ترامپ و نظارت اسرائیل در حال شکل‌گیری است، چیزی است که از آن با عنوان «سوریه جدید» یاد می‌شود – کشوری در مسیر پیوستن به منظومه صلح ابراهیمی و برقراری روابط امنیتی و نظامی با اسرائیل.
سوریه جدیدی که ترامپ به طراحی آن مشغول است، با نظارت مستقیم اسرائیل، به سرعت به سمت عضویت در پیمان «صلح ابراهیمی» و ایجاد روابط ائتلافی نزدیک با اسرائیل پیش می‌رود. نقطه آغاز این مسیر، امضای یک توافق امنیتی و سپس برگزاری دیدار میان احمد الشرع و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل خواهد بود. گفته می‌شود محل و زمان این دیدار احتمالا در جریان گفت‌وگوها در کاخ سفید نهایی خواهد شد.حذف نام احمد الشرع و «انس خطاب» وزیر کشور او از فهرست تروریسم و تصمیم شورای امنیت برای لغو تحریم‌های سوریه نیز بخشی از همین مقدمات است. چنین گام‌های سریع و پرمعنا نمی‌تواند بدون «بهایی سنگین» صورت گیرد؛ بهایی که تنها به عادی‌سازی روابط با اسرائیل محدود نیست، بلکه احتمالاً شامل تبدیل سوریه به یک پایگاه نظامی بزرگ آمریکا خواهد شد، با مرکزیت دمشق و شاخه‌هایی در شرق فرات (پایگاه العمر)، شمال کردستان، و منطقه «التنف» در جنوب به‌منظور کنترل مثلث مرزی عراق-اردن-سوریه.
سوریه جدید اکنون به سرزمینی تبدیل شده که در آن نیروها و پایگاه‌های نظامی خارجی در شمال، جنوب، شرق و غرب حضور دارند؛ پایگاه روسی و ترکیه‌ای در شمال، آمریکایی و اسرائیلی در شرق، جنوب و مرکز. این وضعیت به معنای از دست رفتن تقریباً کامل حاکمیت ملی است و می‌تواند گام نخست در مسیر تقسیم رسمی کشور بر پایه قومیت و مذهب باشد؛ روندی که عملاً در میدان شکل گرفته و بر اساس طرح‌های نتانیاهو، هدف آن تغییر چهره خاورمیانه، مرزها و هویت ملت‌های منطقه است.
آمریکا می‌گوید تصمیم خود را برای ساخت پایگاه هوایی در فرودگاه «المزه» دمشق به‌منظور نظارت بر اجرای توافق امنیتی میان دمشق و تل‌آویو اتخاذ کرده است. در همین حال، نیروهای اسرائیلی عملاً کنترل بخش عمده‌ای از جنوب سوریه، منطقه‌ای با عنوان «غیرنظامی‌شده»، را در دست گرفته‌اند؛ آنها پست‌های بازرسی در جنوب دمشق برپا کرده‌اند و آزادانه در آن تردد می‌کنند، حتی شهروندان را بازداشت یا ترور می‌نمایند آن هم بدون محدودیت قانونی.اما پرسش بزرگ این است که چرا با وجود این همه امتیازدهی سیاسی و نظامی از سوی رژیم جدید دمشق، هنوز تحریم‌های قانون سزار باقی مانده و تنها از رئیس‌جمهور و وزیر کشور برداشته شده است، در حالی که ۲۶ میلیون شهروند سوری در فقر مطلق و شرایط سخت‌تر از هر زمان دیگر زندگی می‌کنند؟
گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر آنکه نهادهای حامی کاخ سفید، از جمله سازمان‌های جامعه مدنی و شخصیت‌های بانفوذ آمریکایی همچون «هنری یوسف حمرا» حاخام سوری‌تبار در حال فشار بر کنگره برای لغو کامل تحریم‌های سزار هستند. حمرا پس از سفر به «سوریه جدید» با استقبال گسترده دولت جدید روبه‌رو شد و در مصاحبه‌های خود ادعا کرد که لغو تحریم‌ها به بازسازی معابد و گورستان‌های یهودی منجر خواهد شد.با این حال، تاکنون هیچ نشانه جدی مبنی بر موفقیت این فشارها وجود ندارد. بسیاری از نمایندگان دو حزب اصلی آمریکا، جمهوری‌خواه و دموکرات، نسبت به رفع کامل تحریم‌ها محتاط‌اند، زیرا به دوام رژیم کنونی سوریه و اجرای وعده‌هایش در زمینه آزادی مذهبی، عدالت و حفظ حقوق اقلیت‌ها اعتماد ندارند.
در واقع، آنچه امروز جریان دارد، نمایشی حساب‌شده و از پیش نوشته‌شده است؛ نمایشی که تمام نقش‌ها و فصل‌های آن میان واشنگتن و تل‌آویو طراحی شده تا سوریه را مرحله به مرحله به زیر قیمومیت مستقیم آمریکا و اسرائیل بکشند. بسیاری بیم آن دارند که این روند، به تقسیم کشور به مناطق خودمختار کوچک – همانند طرح تاریخی «سایکس–پیکو» – منتهی شود، و سوریه عملاً به نمونه‌ای از خاورمیانه زیر سلطه جدید تبدیل گردد.