به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست خبری تشریح برنامه‌های هفته پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم روز یکشنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۴ با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی قاسمی معاون پژوهش این مجتمع برگزار شد. در این نشست، برنامه‌های هفته پژوهش شامل رونمایی از آثار جدید، برگزاری همایش «کتاب سال فاضل»، و نشست‌های تخصصی نقد قوانین کشوری تشریح شد.
به گزارش خبرنگار ابنا، دکتر محمد علی قاسمی، معاون پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، در ابتدای این نشست به معرفی فعالیت‌های پژوهشی مرکز پرداخت و اظهار داشت: این مرکز حدوداً هشت گروه پژوهشی دارد که شش گروه آن بسیار فعال هستند و در سال گذشته آثاری را منتشر کرده‌اند.
نمایشگاه تخصصی کتاب و رونمایی از آثار جدید
قاسمی با اشاره به برنامه‌های هفته پژوهش، که از ۸ تا ۱۳ آذر در طبقه منفی یک مرکز فقهی برگزار می‌شود، گفت: برنامه هفته پژوهش امسال با نمایشگاه کتاب تخصصی در زمینه فقه و کلام آغاز می‌شود. در این نمایشگاه، از آثار مختلفی که در سال جدید منتشر شده و از آن‌ها رونمایی نشده است، رونمایی خواهد شد. در سال گذشته حدود ۴۰ اثر جدید منتشر شد که بخش عمده‌ای از آن‌ها معرفی می‌شوند.
وی افزود: یکی از این آثار، کتاب «آیات‌الحکومه» مرجع عالیقدر آیت‌الله فاضل لنکرانی است که در عرصه فقه الحکومه و به‌ویژه از منظر آیات قرآنی جایگاه ویژه‌ای دارد و درسنامه آن نیز تهیه شده است. تعدادی از آثار جدید آیت‌الله فاضل لنکرانی به همراه آثار گروه‌های پژوهشی مرکز در نمایشگاه رونمایی می‌شوند.
همایش «کتاب سال فاضل»
معاون پژوهش درباره دومین برنامه محوری هفته پژوهش اعلام کرد: همانند سال قبل، همایش «کتاب سال فاضل» را خواهیم داشت. وی افزود: این همایش امسال به صورت داخلی در دو بخش کتاب و مقاله برگزار می‌شود. بیش از صد مقاله در یک سال توسط کل مجموعه (مشهد و قم) نگاشته شده است که برترین‌های آن‌ها انتخاب و از نویسندگان تقدیر می‌شود. همچنین کتاب‌هایی که در سال جاری چاپ شده‌اند، ارزیابی خواهند شد و جوایزی به بهترین آثار اهدا می‌شود.
بررسی و نقد قوانین کشوری در نشست‌های تخصصی
قاسمی با اشاره به نشست‌های تخصصی گروه‌های پژوهشی، بر لزوم تأثیرگذاری پژوهش‌ها در روند قانون‌گذاری نظام حکومتی اسلامی تأکید کرد و دو نشست مهم را برشمرد:
- همایش بررسی و نقد «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان»: این همایش توسط گروه حقوق مرکز و با مشارکت دوستانی از تهران برگزار خواهد شد.
- نشست نقد و بررسی «قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱»: این نشست با مشارکت نهاد ریاست جمهوری در بخش زنان و خانواده انجام می‌شود.
وی هدف از این نشست‌ها را پیگیری تأثیرگذاری ادبیات فقهی در بحث قانون‌گذاری و انطباق قوانین اجرایی با فقه شیعه دانست.
تخصص‌گرایی و تربیت فقیهان متجزی
معاون پژوهش با تأکید بر ظرفیت گسترده مجتمع فقهی ائمه اطهار (ع) در عرصه‌های آموزشی و پژوهشی (شامل بخش تفسیر، کلام، فقه و اصول سطح عالی)، به معرفی رشته‌های تخصصی پرداخت.
مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) دارای هشت گروه پژوهشی است: فقه رسانه، فقه حقوق، فقه حقوق بشر، اصول فقه (مسائل جدید)، فقه جامعه و فرهنگ، فقه تربیت، فقه معماری و شهرسازی، و فقه پزشکی (شامل چهار میز پژوهشی، از جمله موضوع‌شناسی و سلامت معنوی) است.
این مرکز در صدد تربیت «فقیهان متجزی» یا فقهایی در عرصه فقه‌های مضاف است که بتوانند به نیازهای نظام حکومتی، فقه پزشکی و تربیتی پاسخ دهند. آموزش فقه پزشکی از هشت سال پیش آغاز شده است، فقه الحکومه (فقه سیاسی) دوره سوم خود را برگزار می‌کند و فقه تربیت امسال به این گروه‌ها اضافه شده است.
قاسمی بیان داشت: این مرکز به دنبال گسترش فقه‌های مضاف دیگر همچون فقه مدیریت، فقه اجتماعی، فقه رسانه و فقه قرآن و حدیث است، چرا که سؤالات نوظهور امروزه در فضای مجازی و عرصه‌های مختلف، بیش از سؤالات گذشته است و پاسخگویی به این مسائل نوپدید رسالت مرکز است.
چالش‌های فقه پزشکی و تأثیرگذاری در قانون
قاسمی اظهار داشت: باید با مراکزی مانند مرکز پژوهش‌های مجلس و مرکز تحقیقات مجلس همکاری کرد. تاکنون دو کتاب مشترک با مرکز تحقیقات مجلس که می‌تواند در قانون‌گذاری تأثیرگذار باشد، منتشر شده است. دو کتاب دیگر، از جمله یک کتاب در زمینه فقه پزشکی، در دست اقدام است.
وی با اشاره به یکی از این کتاب‌های مشترک با عنوان «چالش‌های اهدای اسپرم و جنین»، تصریح کرد: قانون اهدای جنین داریم، اما قانون اهدای اسپرم اصلاً نداریم، در حالی که بانک و ذخیره‌سازی اسپرم در کشور فعال است. این امر چالش‌های فقهی دارد که بدون قانون در حال انجام است و آینده آن از جهت پنهان کردن نسب خطرناک خواهد بود.
معاون پژوهش افزود: قانون اهدای جنین نیز از نظر فقهی دارای اشکالی است که می‌تواند در آینده خطراتی را متوجه جامعه از جهت نسب و نسل کند. حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار زوج مشکل ناباروری دارند و اگر این مسئله بدون بررسی فقهی پیش برود، چالش‌هایی ایجاد خواهد کرد که از خود ناباروری امروز خطرناک‌تر است.
پیشگامی در فقه پزشکی:
قاسمی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) را اولین یا قطب بحث فقه پزشکی دانست و گفت: ما زیرساخت‌هایی را فراهم کردیم؛ از دانشنامه شروع کردیم، سپس آیات و روایات فقه پزشکی نوشته شد و امسال نیز قواعد فقه پزشکی ارائه می‌شود. کتاب‌هایی مانند «تلقیح مصنوعی» (قدیمی‌تر) و «سِقط جنین» (جدیدتر، از دروس تخصصی آیت‌الله فاضل لنکرانی) نیز منتشر شده است.
وی همچنین از ارسال رایگان کتاب «خون بند ناف» به تمام مراکز بانک خون بند ناف کشور و برنامه‌ریزی برای پروژه‌های مشترک با وزارت کار و رفاه اجتماعی (در خصوص مشاغل نوظهور)، کمیته امداد و مراکز مرتبط با امنیت خبر داد. وی تاکید کرد که فقه پویای شیعه باعث شده است که اتباع کشورهای همسایه و عربی که در آن کشورها این خدمات فتوائاً حرام شمرده می‌شوند، برای انجام برخی امور (مانند اهدای اسپرم) به ایران مراجعه کنند.
همکاری‌های بین‌المللی و وضعیت شعبه‌ها
معاون پژوهش در خصوص تعاملات با مراکز خارجی گفت: ما در عتبات حسینیه و عباسیه ارتباط خوبی داریم و مقالات فراوانی نوشته شده است. همچنین در همایش‌های خارج از کشور، مانند کنگره آیت‌الله سید سعید حکیم (۸ مقاله برگزیده) و کنگره بین‌المللی علامه حلی (بیش از ۱۰ مقاله)، مشارکت داشته‌ایم.
وی وضعیت شعبه‌های خارجی را به این شرح اعلام کرد:
- شعبه کابل، این شعبه فعال است.
- شعبه لندن، فعالیت کمی دارد.
- برنامه‌ریزی برای ایجاد شعبه در نجف در حال انجام است.
- شعبه سوریه پس از حوادث اخیر، تعطیل شد.
- شعبه مالزی، فعالیت کمی دارد.
نظریه «تولد ماه»
دکتر قاسمی در پاسخ به سؤالی درباره عملیاتی کردن نظریه «تولد ماه» آیت‌الله فاضل لنکرانی، گفت: تئوری «تولد ماه» که آیت‌الله فاضل لنکرانی و مقام معظم رهبری آن را تأیید می‌کنند (و حتی رؤیت با چشم مسلح را نیز می‌پذیرند)، وجود دارد. اما بخش عملیاتی آن را مرکز موضوع‌شناسی فقهی احکام فقهی انجام می‌دهد. این مجموعه که نمایندگانی از ده مرجع در آن حضور دارند، هر ماه رؤیت هلال، به ویژه اول ماه رمضان و شوال، را اعلام می‌کند و نیازی به انجام موازی این کار در مرکز ما نیست.
سوگواره شعر «محبوبه خدا»
در پایان، حجت الاسلام و المسلمین نورموسوی، روابط عمومی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) و مجری برنامه، اعلام کرد که پانزدهمین سوگواره شعر «محبوبه خدا» به مناسبت ایام فاطمیه، روز ۲۷ آبان در سالن اجتماع آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی با حضور شعرای برجسته کشور برگزار می‌شود.
........
پایان پیام/