آیین بزرگداشت استاد محمدعلی جمالزاده، نویسنده و رمان‌نویس برجسته ایرانی و پدر نثر نوین فارسی، به ابتکار و میزبانی نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل در ژنو، روز شنبه ۱۷ آبان با حضور جمعی از هم‌میهنان مقیم، اهل ادب و فرهنگ‌دوستان در کنار آرامگاه او در شهر ژنو سوییس برگزار شد.
این مراسم، جلوه‌ای از پیوند ماندگار ایرانیان با میراث ادبی و فرهنگی خود در خارج از مرز‌ها بود.
در آغاز برنامه، پیام تصویری وزیر امور خارجه، سیدعباس عراقچی برای حاضران پخش شد؛ وزیر امور خارجه در سخنان خود با ابراز خرسندی از برگزاری این آیین در ژنو، شهری که به‌گفته او «نماد گفت‌و‌گو، تفاهم و همکاری میان ملت‌هاست» یادآور شد که بزرگداشت جمالزاده در چنین فضایی یادآور رسالت فرهنگی اوست؛ نویسنده‌ای که با قلم خود میان انسان‌ها پل تفاهم ساخت.
عراقچی گفت: محمدعلی جمالزاده نه‌تنها نثر فارسی را دگرگون ساخت، بلکه در تمام سال‌های زیست خود در فراسوی میهن، با درد‌های مردمش هم‌نوا ماند؛ او در غربت نیز به فارسی می‌اندیشید، به فارسی می‌نوشت و به فارسی نفس می‌کشید.
وی با اشاره به مجموعه‌ی درخشان یکی بود یکی نبود افزود: جمالزاده با این اثر، دریچه‌ای تازه به زبان فارسی گشود؛ زبانی که در آن مردم کوچه و بازار نیز سهمی از زبان ادبی یافتند و نویسنده سخنگوی همان مردمی شد که در میان آنان بالیده بود.
وزیر امور خارجه، جمالزاده را از «سفیران فرهنگی واقعی و ماندگار ایران» دانست و تاکید کرد که هرچند او در کتابخانه کوچک خود در ژنو زیست، اما واژه‌هایش از مرز‌ها گذشت و به خانه دل فارسی‌زبانان در سراسر جهان راه یافت.
در ادامه، علی بحرینی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در ژنو، با اشاره به جایگاه ممتاز جمالزاده در نثر معاصر فارسی، از خاطره‌ای شخصی خود در دیدار با این نویسنده‌ی بزرگ یاد کرد؛ او گفت: جمالزاده تا واپسین سال‌های زندگی نیز دلبسته ایران و فرهنگ ایرانی بود و عشق به سرزمین مادری در گفتار و رفتار او موج می‌زد.
بخش دیگری از مراسم به قرائت پیام احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اختصاص داشت که توسط غلامحسین حسینی‌نیا، نماینده وزارت کار در سازمان بین‌المللی کار، ارائه شد.
در این پیام، بر نقش پررنگ جمالزاده در صحنه‌های بین‌المللی نیز تاکید شده بود: جمالزاده در دورانی که ایران در آستانه تحولات بزرگ اجتماعی و اقتصادی قرار داشت، به‌عنوان عضو هیئت ایرانی در جلسات هیئت مدیره و کنفرانس بین‌المللی کار حضوری فعال و موثر داشت؛ او نماینده‌ای بود که صدای کارگران و زحمتکشان ایرانی را به گوش جهانیان می‌رساند و در عین حال، استاندارد‌های بین‌المللی کار را به میهن خود منتقل می‌کرد.
پیام میدری همچنین سال‌های خدمت جمالزاده در سازمان بین‌المللی کار تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۵۶ را دورانی پربار و سرشار از تلاش برای ارتقای کرامت انسانی توصیف کرد.
در بخشی دیگر از برنامه، پیام تاتیانا والووایا، مدیرکل سازمان ملل در ژنو، برای حاضران قرائت شد؛ او در این پیام، ضمن تمجید از جمالزاده، از نقش ادبیات در گسترش ارزش‌های انسانی و تقویت همبستگی فرهنگی ملت‌ها سخن گفت.
یکی از بخش‌های تاثیرگذار این مراسم، حضور و سخنرانی نورما مریم رونالد، نوه استاد جمالزاده بود؛ او با یادآوری خاطراتی از دوران کودکی و لحظاتی که در کنار پدربزرگ خود گذرانده بود، بر «احساس تعلق عمیق او به ایران و عشق بی‌پایانش به زبان فارسی» تأکید کرد و گفت: پدربزرگم در هر جمله‌ای که می‌نوشت، بوی ایران را می‌شد حس کرد.
در پایان آیین، پیام‌های تصویری فریدون مجلسی و رضا امیرخانی، دو چهره فرهنگی و ادبی معاصر، پخش شد؛ هر دو در سخنان خود ضمن گرامیداشت یاد و نام جمالزاده، بر نقش بنیادین او در تحول نثر فارسی و پیوند میان ادبیات و زندگی مردم تأکید کردند.
این آیین با اهدای گل به مزار محمدعلی جمالزاده به کار خود پایان داد؛ مراسمی که نه تنها یاد پدر نثر معاصر فارسی را زنده کرد، بلکه بار دیگر پیوند میان ایرانیان با چهره‌های فرهنگی خود را به نمایش گذاشت.
انتهای پیام/