به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، چند روز پس از پایان نمایشگاه «فَرّ ایران» که از 11 تا 14 آبان با حضور شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری از رونمایی 40 محصول بومی خبر داد که توسعه آن‌ها با استفاده از اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه انجام شده است؛ سیاستی که به گفته کارشناسان، امروز به یکی از ابزارهای اصلی تحریک نوآوری در کشور بدل شده است.  

این محصولات که توسط 32 شرکت داخلی توسعه یافته‌اند، در مجموع نزدیک به نیم‌همت اعتبار مالیاتی دریافت کرده‌اند و ارزش اقتصادی آن‌ها با جلوگیری از بیش از 758 میلیون دلار ارزبری، دستاوردی قابل توجه برای زیست‌بوم نوآوری کشور محسوب می‌شود.  

تمرکز حمایت‌ها بر رفع وابستگی فناوری و توسعه صنایع پیشرفته  

تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی با تأکید بر اثرگذاری مستقیم اعتبار مالیاتی بر رشد ظرفیت‌های فناورانه گفت: اجرای این سیاست حمایتی، نقش مهمی در کاهش وابستگی فناوری و توسعه محصولات بومی داشته است. محصولات معرفی‌شده در این نمایشگاه، حاصل مشارکت شرکت‌های فناور در اجرای پروژه‌های تحقیق و توسعه مورد تأیید بوده‌اند که بر مبنای قانون جهش تولید دانش‌بنیان از اعتبار مالیاتی برخوردار شده‌اند.

به گفته امرایی، تنوع محصولات رونمایی‌شده در حوزه‌های سلامت، نفت و انرژی، هوش مصنوعی و نرم‌افزار، محیط زیست، معدن و کشاورزی نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش‌بنیان در مسیر متنوع‌سازی ظرفیت‌های صنعتی کشور حرکت کرده‌اند. بخشی از این محصولات تا پیش از این از نمونه‌های خارجی مشابه تأمین می‌شدند اما اکنون با تکیه بر دانش بومی جایگزین شده‌اند.  

اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه چیست؟  

براساس بند (ب) ماده (11) قانون جهش تولید دانش‌بنیان، شرکت‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه (R&D) فعال هستند، می‌توانند از مزایای «اعتبار مالیاتی» استفاده کنند. به موجب این ماده، هزینه‌های انجام‌شده در پروژه‌های تحقیق و توسعه به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سال‌های بعد شناسایی می‌شود و شرکت می‌تواند آن را از مالیات بر عملکرد خود در همان سال یا سال‌های آتی کسر کند.  

به بیان ساده‌تر، اگر یک شرکت در مسیر توسعه محصول یا فناوری جدید هزینه کند، دولت به جای دریافت کامل مالیات از آن، بخشی از این سرمایه‌گذاری فناورانه را به‌صورت اعتبار مالیاتی جبران می‌کند. به این ترتیب شرکت می‌تواند منابع خود را دوباره صرف توسعه محصول یا تجاری‌سازی آن نماید؛ اقدامی که عملاً اهرم مالی مؤثری برای حمایت از نوآوری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری فناورانه به‌شمار می‌آید.  

جزئیات نحوه بهره‌مندی از اعتبار مالیاتی  

براساس آیین‌نامه اجرایی معاونت علمی، شرکت‌های متقاضی باید پروژه تحقیق و توسعه پیشنهادی خود را در قالب مشخص به دبیرخانه «برنامه اعتبار مالیاتی» ارسال کنند. پس از بررسی و تأیید پروژه، شرکت مجاز است هزینه‌های مربوط به فضا، تجهیزات تحقیق، مواد اولیه، نیروی انسانی متخصص، استانداردها و همکاری‌های فناورانه را به عنوان هزینه‌کرد تحقیق و توسعه اعلام کند.  

در پایان سال مالی، پس از ارزیابی میزان پیشرفت پروژه و صحت اسناد مالی، دبیرخانه مبلغ نهایی هزینه‌های قابل قبول را به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌کند تا همان رقم از مالیات شرکت کسر شود. به این ترتیب هم شرکت از پرداخت بخشی از مالیات معاف می‌شود و هم کشور صاحب فناوری جدیدی می‌گردد.  

اثرات اقتصادی؛ از جلوگیری از خروج ارز تا ایجاد فرصت‌های شغلی 

آمارهای معاونت علمی نشان می‌دهد تاکنون بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار مالیاتی برای طرح‌های تحقیق و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان تصویب شده است. کارشناسان این حوزه، اعتبار مالیاتی را یکی از مهم‌ترین سیاست‌های مکمل حمایت از نوآوری در کنار ابزارهایی مانند وام تجاری‌سازی، صندوق نوآوری و سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌دانند.  

به گفته تورج امرایی، استفاده از این ابزار نه‌تنها به توسعه محصولات استراتژیک و تقویت صادرات کمک کرده، بلکه با کاهش وابستگی فناوری، زمینه اشتغال نیروهای متخصص و رشد شرکت‌های نوپا را نیز فراهم آورده است.  

نمایشگاه «فَرّ ایران» امسال صرفاً ویترینی از دستاوردهای فناورانه نبود، بلکه نمایشی از نقش سیاست‌های مالیاتی هوشمند در تقویت زیست‌بوم فناوری کشور به شمار می‌رفت. استفاده هدفمند از اعتبار مالیاتی باعث شد تا شرکت‌های فناور با ریسک کمتری وارد مراحل تحقیق و توسعه شوند و نتیجه آن، رونمایی از ده‌ها محصول دانش‌بنیان و صرفه‌جویی ارزی صدها میلیون دلاری بود.  

به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم و گسترش این سیاست، اعتبار مالیاتی بتواند به مهم‌ترین ابزار پشتیبانی غیرمستقیم دولت از تولید علم و فناوری داخلی تبدیل شود؛ مسیری که در ادامه برنامه‌های معاونت علمی برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان دنبال خواهد شد.  

انتهای پیام/