متأسفانه پا به ‌پای پیشرفت علم و به‌روز شدن همه چیز، انگار مواد مخدر، روش‌های مصرف و جهان‌گیر شدنش هم دارد پیشرفت می‌کند! اگربه هوای ۴۰ یا۵۰ سال قبل باشیم و نخواهیم تغییرات در این حوزه را باور کنیم و یادمان برود که امروزه مخدرها چقدر راحت بین نوجوانان دست به دست می‌چرخد، ممکن است روزی برسد که فقط «ای کاش» و «ای وای»گفتن از دستمان بر بیاید. مسئله فقط سیگار و مواد سنتی و صنعتی که تا همین چند سال پیش می‌شناختیم نیست؛ گویا دنیا پر شده از مخدرهای عجیب و غریبی که اسم و رسمشان اولش بی‌خطر به نظر می‌رسد اما در عمل آدم را از پا درمی‌آورد. مثلاً همین یکی دو روز پیش «فرارو» از قول یکی از کارشناسان نوشت: مواد مخدر صنعتی مثل «کِمیکال» و «بنزای» که به‌تازگی‌ به اسم گل به فروش می‌رسند، ترکیبی صنعتی‌اند که روی بافت گیاهی اسپری شده و THC آن‌ها -همان ماده مؤثر گل- چند برابر گل سنتی است. یعنی نوجوانانی که با خیال «فقط امتحان می‌کنم» وارد این بازی می‌شوند، ممکن است خودشان را در دنیایی ببینند که امکان بازگشت از آن در حد برگشتن از سفر آخرت باشد! عوارض کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت این مواد، مغز، حافظه، بینایی، عملکرد تنفسی و حتی توانایی جنسی مصرف‌کننده را تهدید می‌کند.
با این اوضاع و احوال، آموزش و پیشگیری الان که هنوز فرصت جبران داریم قطعاً باید تبدیل به یک ضرورت شود. حالا خبر خوب اینکه چند روز پیش خانم «دورینا اندرو-جیتارو» نماینده یونیسف در ایران، با دکتر حسین ذوالفقاری، دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر جلسه‌ای داشتند تا راهکارهای مشترک پیشگیری از اعتیاد بین کودکان و نوجوانان را بررسی کنند. نتیجه آن دیدار برنامه‌هایی مثل «مسرت» و «فرزندپروری» بود که علاوه بر هشداردهنده بودن، نوجوان و خانواده را آماده مواجهه با زندگی واقعی، تصمیم‌گیری و مقابله با چالش‌ها می‌کنند. وقتی نمی‌شود فقط با هشدارهای کلی و برخوردهای سلبی نوجوانان را نجات داد؛ باید ابزار و دانش لازم را در اختیارشان بگذاریم، تا خودشان بتوانند تشخیص دهند چه چیزی برایشان خطرناک است و چطور از دامش دور بمانند. البته قرار است اثربخشی این برنامه‌ها علمی هم بررسی ‌شود. یعنی گروه‌های آموزش‌دیده با گروه‌هایی که آموزش ندیده‌اند مقایسه ‌شوند تا مشخص شود واقعاً نتیجه داشته یا فقط صرف وقت و بودجه شده است. این همان پیشگیری واقعی و به دور از شعارهای روی کاغذ است. پس اگر امروز دست روی دست بگذاریم و با خودمان بگوییم هرچه پیش آید خوش آید، فردا ممکن است همان آسیب‌هایی که خیال می‌کنیم تحت کنترل هستند، از کنترل خارج ‌شوند. آموزش، همراهی خانواده‌ها و سازمان‌ها، همان سپر محافظتی است که می‌تواند نسل جوان را از دام و جذابیت مواد مخدر امروزی دور نگه دارد.