شفقنا – پیروزی زهران ممدانی، سیاستمدار ۳۴ ساله و شهردار جدید نیویورک، واکنش‌های متفاوتی در رسانه‌های ایران به دنبال داشت و از تحلیل معنای این انتخاب در ساختار سیاسی آمریکا تا مقایسه‌های تطبیقی با شرایط انتخابات در ایران و پرسش‌هایی نیز درباره میزان تأثیر چنین رویدادی بر زندگی مردم داخل این کشور، مورد بررسی قرار گرفت.

به گزارش شفقنا، زهران ممدانی، سیاستمدار ۳۴ ساله و عضو سوسیال دموکرات‌ها، با پیروزی در انتخابات شهرداری نیویورک، به اولین شهردار مسلمان و جنوب آسیایی‌تبار این شهر تبدیل شد. او با شعارهای پیشرو مانند حمل‌ونقل و مهدکودک رایگان، و کاهش بودجه پلیس وارد رقابت شد و با شکست اندرو کومو و کورتیس اسلیوا، پیروزی بزرگی برای جناح مترقی رقم زد. ممدانی از منتقدان سیاست‌های اسرائیل است و حتی در مصاحبه با فاکس نیوز تهدید به دستگیری نتانیاهو کرده است. کمپین او که توسط بیش از ۲۲ هزار داوطلب پشتیبانی می‌شد، توانست از چالش‌هایی مانند فشار نخبگان تجاری و اتهامات کمونیستی عبور کند. ترامپ او را «کمونیست» خوانده و تهدید به قطع بودجه فدرال کرده، اما موانع قانونی این کار را دشوار می‌کند.

در ادامه واکنش برخی از رسانه های داخلی را می خوانید:

امیرعلی ابوالفتح در روزنامه جام جم نوشت: مردم بار دیگر دلخوش به چهره‌هایی هستند که وعده تحول می‌دهند. این بار، نه از جناح راست، بلکه از جناح چپ این اتفاق رخ داد. شهر نیویورک، به‌عنوان پایتخت مالی جهان، صحنه مهمی برای این پیام بود. بودجه ۱۵ میلیارد دلاری شهرداری نیویورک شوخی نیست و پیروزی در چنین شهری، نشان‌دهنده اقبال مردم به گفتمان تازه‌ای است که خواستار اصلاحات بنیادین در برابر نظام سرمایه‌داری و ساختارهای ناکارآمد است. اگر کسی در آمریکا بتواند با زبانی صادقانه اعلام کند که قصد دارد با سیستمی مقابله کند که در خدمت ثروتمندان است و برای اقشار آسیب‌پذیر برنامه‌ای روشن ارائه دهد، مردم جذب او خواهند شد. این همان «پیام مرکزی» انتخابات اخیر است.

مصادره‌چی‌های واقعیت / معناشناسی شهردار شدن یک سوسیالیست مسلمان

زهرا طیبی در روزنامه فرهیختگان نوشت: ازآنجاکه هر اتفاق و رویدادی در ایالات متحده به‌خصوص پس از شروع جنگ غزه و روابط خصمانه آمریکا با ایران، پیوندی هم با سیاست داخلی در ایران برقرار می‌کند، برخی از بدنه نخبگان، نتیجه‌گیری‌ها و برداشت‌ها از شهردار شدن ممدانی را با اتفاقات سیاسی که در ایران رخ می‌دهد، همانند‌سازی کردند؛ با این محور که «اگر همین عزیز نیویورکی با همین سن‌وسال در ایران کاندیدا می‌شد، صلاحیتش توسط شورای نگهبان تأیید می‌شد؟» برخی دیگر هم به سراغ توازن قوا و قانون اساسی در آمریکا رفتند و «شهردار شدن ممدانی ۳۴ساله را میراث پدران بنیان‌گذار قانون اساسی و توازن قوا دانستند که درس‌های جالب و آموختنی دارد» و از آن برای طعنه‌زدن به ساخت سیاسی در ایران استفاده کردند. برخی هم دچار ذوق‌زدگی افراطی شدند. غرب‌زده‌های مشتاق آمریکا شهردار شدن ممدانی را علی‌رغم مخالفت‌های ترامپ، نشانه‌ای دانستند بر اینکه در آمریکا دموکراسی حرف اول را می‌زند. در نقطه مقابل غرب‌زده‌های افراطی، برخی از کارشناسان «انتخاب ممدانی را پیام 13 آبان می‌دانند.» از این جنس استدلال‌ها می‌توان چند برداشت داشت.

1. واقعیت آن است که عمده این تحلیل‌ها، انتخاب یک مسلمان شیعه برای شهرداری نیویورک را آن‌گونه دیدند که می‌پسندیدند نه آن‌طور که واقعیت داشته است.

2. بخشی دیگر از جامعه نخبه هم این اتفاقات را از زاویه اختلافات سیاسی و داخلی خود دیده و اصل را براین قرار دادند که اتفاق رخ داده چه کارکردی برای تسویه‌حساب‌های سیاسی و طعنه‌زدن آن‌ها به حکمرانی دارد که نتیجه آن این می‌شود که میان آنچه هست و آنچه آن‌ها می‌بینند، شکاف عمیقی ایجاد می‌شود.

3. نکته دیگر آنکه تحلیلگرانی که از قضا کارشناسان متخصص آن حوزه هستند، اصل اساسی تحلیل را که مواجهه منطقی با اتفاقات است، نادیده می‌گیرند و تحلیل‌هایی ارائه می‌کنند که بیش از آنکه مبتنی بر استدلال‌های منطقی و داده‌محور باشد، بر پایه احساسات و ذوق‌زدگی‌های بی‌مورد پیش می‌رود.فارغ از ناواقع‌گرایی‌ها در تحلیل شهردار شدن ممدانی، به اصل مقایسه انتخابات شهرداری در آمریکا و نهاد دموکراسی با انتخابات در ایران هم نقد وارد است. ساخت سیاسی در آمریکا، در هیچ‌یک از سطوح سیاسی، شباهتی به ساخت سیاسی در ایران ندارد. نکته مهم‌تر آن است که سازوکار فعالیت حزبی و انتخاباتی در آمریکا و حتی ترکیب جمعیتی و گرایش‌های سیاسی آن‌ها هم کمترین نسبتی با نظام انتخاباتی در ایران ندارد. ازاین‌رو این قیاس مع‌الفارق است و خودبه‌خود بلاموضوع می‌شود.

شهردار نیویورک چه تأثیری در زندگی ما دارد؟

آیدین سیار سریع در شرق نوشت: خبر اول امروز این است که زهران ممدانی شهردار نیویورک شده که اصلا ما نمی‌دانیم به ما چه ربطی دارد که شهردار نیویورک کیست. مگر آمریکایی‌ها هر روز پیگیری می‌کنند که آقای زاکانی اینجا چه کار می‌کند؟ حالا اگر شهردار تورنتو و کبک را بگویید یک چیزی. یا لس‌آنجلس که به اعتقاد بنده، انتخاباتش باید در ایران برگزار شود. به هر حال هر‌چه فکر می‌کنیم نمی‌فهمیم نیویورک چه تأثیری در زندگی ما دارد. در منهتن فامیل داریم؟ محل کارمان برادوی است؟ زباله‌هایمان را ساعت 9 شب می‌گذاریم نیویورک؟ تنها ارتباط ما با نیویورک این است که چند بار فرندز نگاه کرده‌ایم که آن هم فصل آخرش فهمیدیم آن شش نفر در نیویورک زندگی می‌کنند. نکته جالب توجه ماجرای ممدانی برای ما اینجاست که این عزیز دهه‌هفتادی است و در حالی که دهه‌هفتادی‌ها در اینجا از آمار حذف شده‌اند (در واقع نسل‌ها را که می‌خواهند بشمارند می‌گویند دهه‌شصتی، هوپ، دهه‌هشتادی) در آمریکا یک پسر 34ساله شهردار یکی از مهم‌ترین شهرها می‌شود. به هر حال در کشوری که دهه‌شصتی هنوز جوان است، طبیعی است دهه‌هفتادی را کسی آدم حساب نکند.

آغاز شکست جمهوری‌خواهان

احسان اسقایی در روزنامه آرمان ملی نوشت: ایالات متحده آمریکا برای دموکراسی و برای مقابله با خودکامکی، در برابر ترامپ ایستاد. نیویورک قلب تپنده این ایستادگی بود و شهروندان این ایالت که عموما از مهاجران هستند و مورد کینه ترامپ قرار دارند به یک مسلمان برای تصدی شهرداری رای دادند.

همزمان با پیروزی ممدانی سوسیالیست دموکرات ۳۴ ساله در انتخابات شهرداری در نیویورک در برابر رقبای سرمایه‌دار جمهورخواه که از حمایت دونالد ترامپ برخوردار بودند، در ایالت نیوجرسی، نامزد دموکرات‌ها میکی شریل درانتخابات فرمانداری بر رقیب جمهوری‌خواه خود جک چیتارلی پیروز شد. پیروزی در نیوجرسی در آن جهت مهم است که حدود 6 دهه بود که این ایالت دراختیار دموکرات‌ها قرار نداشت و عموما این ایالت در تقسیم‌بندی‌ها جمهوری‌خواه، اعلام می‌شد. در ویرجینیا نیزکه ایالتی جمهوری‌خواه محسوب می‌شد، حزب حاکم باخت و اسپانبرگر با پیروزی بر رقیب خود وینسوم ایرل سیرز فرماندار شد و او نخستین زنی شد که در تاریخ این ایالت به مقام فرمانداری رسیده است. به نظر این پیروزی‌های پی درپی دموکرات‌ها در برابر جمهوری‌خواهان، اولین «نه» بزرگ شهروندان آمریکایی است که به ترامپ و سیاست‌های او در داخل و خارج از ایالات متحده آمریکا ابراز می‌شود. سیاست‌هایی همچون اخراج مهاجرین در داخل و سیاست جنگ تعرفه‌ای درخارج که آثار منفی اقتصادی برشهروندان آمریکایی داشته است.

ممدانی در اوگاندا، متولد شده است از این رو شهروندی مهاجر درآمریکا محسوب می‌شود. پدر او استاد دانشگاه، مادرش اهل سینماست. ممدانی در 7 سالگی به نیویورک مهاجرت کرد و از دبیرستان علوم برانکس فارغ‌التحصیل شد. در سال ۲۰۲۰ اولین بار برای نمایندگی مجلس ایالتی نیویورک انتخاب شد. او یک سوسیال دموکرات است و با برنامه‌های متمایز پا به عرصه رقابت برای تصدی شهرداری نیویوک گذاشت. در شرایطی که رقبای او بر ادامه مسیر قبلی برای اداره شهرتاکید داشتندکه براساس آن هزینه شهر نیویورک برعهده شهروندان قرار داشت و چنین سیاست‌هایی این شهر را به یکی از شهرهای گران جهان تبدیل کرده است. برنامه انتخاباتی او شامل حمایت از رایگان شدن اتوبوس‌های شهری، نگهداری از کودک در کودکستان‌های رایگان، فروشگاه‌های مواد غذایی متعلق به شهرداری برای کاهش هزینه شهروندان، تثبیت اجاره‌بها در واحدهای مسکونی دارای اجاره‌بهای کنترل شده و ساخت واحدهای مسکونی مقرون‌به‌صرفه و اخذ مالیات از ثروتمندان به نفع طبقه فقیر بود. ممدانی با این شعارها توانست رقیب سرسخت جمهوری‌خواهش را شکست دهد.

استفاده شهردار پیروز نیویورک از شعار‌های سوسیالیتی و مورد توجه قرار گرفتن این شعارها از سوی شهروندان این ایالت مهم آمریکا باعث واکنش شدید ترامپ شده است. رئیس‌جمهوری ایالات متحده که همین چند روز قبل ممدانی را نه یک سوسیالیست بلکه یک کمونیست اعلام کرده بود تا بتواند علیه او جنگ روانی راه بیندازد، در واکنش به شکست حزب جمهوری‌خواه در انتخابات گفت: نبود نام من در برگه رأی و تعطیلی دولت، طبق نظر تحلیلگران، دو دلیل اصلی شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات بود. ترامپ افزود: ‌ای جمهوری‌خواهان! سیاست تعلل را متوقف کنید و به تصویب قوانین و اصلاح نظام انتخاباتی بازگردید. ممدانی هم در واکنش به اظهارات ترامپ اعلام کرد: دونالد ترامپ! می‌دانم که داری تماشا می‌کنی. چهارکلمه برای تو دارم: صدای آن را بلند کن. نیویورک همچنان شهری باقی خواهد ماند که از مهاجران ساخته شده، با مهاجران به حرکت درآمده، و از امشب، توسط یک مهاجر رهبری می‌شود. پس مرا بشنو آقای رئیس‌جمهور ترامپ! وقتی می‌گویم: برای رسیدن به تک‌تک ما، باید از همه ما عبور کنی. ما با یهودستیزی و نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان در شهر نیویورک مبارزه خواهیم کرد. من از سوسیالیست بودن و مسلمان بودنم عذرخواهی نمی‌کنم.

این انتخابات اگر چه تنها در 3 ایالت آمریکا برگزار شد اما شکست جمهوری‌خواهان در هر سه انتخابات نشان می‌دهد که رفتار ترامپ در داخل و خارج باعث شده بخش قابل توجهی از آرای او و جمهوری‌خواهان در سبد رای رقبای او یعنی دموکرات‌ها ریخته شود و این مورد در شرایطی که تا چندی دیگر انتخابات میان دوره‌ای در آمریکا برگزار می‌شود و آن انتخابات می‌تواند نتیجه آرایش سیاسی درکنگره و سنای ایالات متحده آمریکا را به نفع دموکرات‌ها تغییر دهد از اهمیت زیادی برخوردار است و نشانه آن است که وضعیت ترامپ و سیاست‌های تهاجمی‌اش در داخل و خارج از آمریکا چندان خوب نیست و به زودی او به عنوان رئیس قوه مجریه آمریکا در چارچوب مخالفان قرار خواهد گرفت و نمی‌تواند همانند اکنون که سنا و کنگره آمریکا را در اختیار دارد، چهار نعل بتازاند.

پیروزی زُهران ممدانی اولین «نه انتخاباتی» به ترامپ

روزنامه کیهان نیز در مطلبی نوشته است: مردم نیویورک با انتخاب زهران ممدانی به عنوان شهردار نیویورک اولین «نه» انتخاباتی به ترامپ را در دوران دوم ریاست‌جمهوری وی رقم زدند. این پیروزی بخشی از جامعه دوقطبی‌شده آمریکا را خشمگین و بخشی دیگر را ذوق‌زده کرده است.

«زُهران مَمدانی» 34ساله در رقابتی- به گفته رسانه‌های آمریکایی- تاریخی و نفس‌گیر، با کسب 56درصد آرا، پیروز انتخابات شهرداری نیویورک معرفی شد؛ او نخستین مسلمان و نماینده نسل مهاجران جنوب آسیا و نیز جوان‌ترین شهردار این شهر در بیش از یک قرن گذشته است که سکان بزرگ‌ترین شهر و قلب مالی آمریکا را به دست می‌گیرد. ممدانی خود را «سوسیالیست دموکرات» می‌نامد، یعنی سیاستمداری که هدفش دفاع از کارگران در برابر شرکت‌های بزرگ است. با این وجود پیروزی او علاوه‌بر جمهوری‌خواهان، دردسر تازه‌ای برای دموکرات‌ها محسوب می‌شود چرا که رسانه‌های جمهوری‌خواه و خود ترامپ بارها وی را متهم کرده‌اند که کمونیست و سوسیالیست است. ترامپ پیش از انتخابات روز سه‌شنبه بارها ممدانی و دموکرات‌ها را کمونیست خطاب کرده و تهدید کرده بود در صورت پیروزی وی بودجه فدرال نیویورک را قطع خواهد کرد. ترامپ در نخستین واکنش خود به این پیروزی نیز در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال نوشت: «نبودن نام ترامپ روی برگه رأی و تعطیلی دولت، دلیل شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات نیویورک بود». پیروزی ممدانی در انتخابات شهردای نیویورک به‌رغم تمامی تلاش‌های ترامپ و حزب جمهوری‌خواه، نخستین «نه» بزرگ انتخاباتی به ترامپ و جمهوری‌خواهان و صهیونیست‌های افراطی دانست. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که موفقیت ممدانی می‌تواند الگویی برای انتخابات ۲۰۲۶ و تغییر موازنه قدرت در دیگر شهرهای بزرگ آمریکا باشد. شرایطی که «یدیعوت آحارونوت» آن را با جمله «زنگ خطر به صدا درآمده است» توصیف کرد.

زُهران ممدانی در سال ۱۳۷۰ خورشیدی (۱۹۹۲ میلادی) در شهر کامپالا، پایتخت کشور اوگاندا، به دنیا آمد. خانواده او پس از مدتی به آمریکا مهاجرت کرد و در نیویورک ساکن شد. پدرش محمود ممدانی، از اساتید علوم سیاسی و جامعه‌شناسی در دانشگاه کلمبیاست و مادرش «میرا نایر» فیلم‌ساز است. به گزارش مهر، اگرچه اطلاعات کمی درباره دیدگاه مذهبی ممدانی و خانواده‌اش وجود دارد اما برخی منابع نوشته‌اند: پدر ممدانی از جامعه خوجا اهل گجراتِ هند است که عمدتاً از مسلمانان شیعه دوازده امامی هستند. مادر او نیز از خانواده‌ای هندو در ایالت پنجاب هند است. منابع دیگری نیز ممدانی را فردی دارای عقاید شیعه معرفی کرده‌اند. ممدانی تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته علوم سیاسی در کالج بومن در ایالت «مین» آمریکا به پایان رسانده و از همان دوران دانشجویی به فعالیت‌های اجتماعی و عدالت‌خواهانه روی آورد. او در انتخابات سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰ میلادی) توانست با شکست نماینده وقت، به عنوان نماینده منطقه ۳۶ نیویورک (شامل آستوریا و بخش‌هایی از کویینز) وارد مجلس ایالتی شود.

براساس گزارش‌ها، بیش از ۲۶ میلیاردر و خانواده ثروتمند آمریکایی میلیاردها دلار برای حمایت از رقیب او، «اندرو کومو»، هزینه کرده بودند تا مانع پیروزی ممدانی شوند. اما ممدانی در این رقابت پیروز شد. برخی کارشناسان محبوبیت او را بازتابی از ناامیدی اعضای حزب دموکرات از رهبران خود می‌دانند. نظرسنجی مرکز تحقیقات «پیو» نشان می‌دهد، اکثر آمریکایی‌ها از هردو حزب ناامید هستند و حدود نیمی از آن‌ها می‌گویند که هر دو حزب آن‌ها را عصبانی می‌کنند به همین دلیل پیروزی ممدانی را می‌توان بازتاب ناامیدی طرفداران حزب دموکرات از جریان اصلی رهبری این حزب تلقی کرد. برخی نیز بر این باورند که از انتخاب ممدانی چندان هم نباید تعجب کرد چرا که نیویورک به طور سنتی متعلق به دموکرات‌هاست و طبعیتاً نامزد جمهوری‌خواه در این ایالت شانسی برای پیروزی نداشت. از سوی دیگر «اندرو کومو» نامزد مستقل رقیب ممدانی، پرونده‌های متعدد اقتصادی و اخلاقی داشت و طبیعتاً در این وضعیت هر شخصی با اندک میزان شرافت بیشتر می‌توانست در انتخابات پیروز شود. حمایت ممدانی از ملت مظلوم فلسطین و مخالفت با نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه نیز از دیگر دلایلی است که رسانه‌ها درباره پیروزی ممدانی ذکر کرده‌اند. نظرسنجی سی‌ان‌ان از صندوق‌های رأی حاکی است ۳۸درصد از ساکنان نیویورک گفته‌اند که مواضع نامزدها درباره اسرائیل «عامل مهمی» در رأی دادن آنها بوده است.

برخی هم دلیل پیروزی وی را کارزار پرشور و پیام‌های اجتماعی و اقتصادی او می‌دانند که مانع تأثیرگذاری هزینه‌های میلیاردی مخالفان شد. ممدانی توانست با وعده‌هایی چون کنترل اجاره بها، مسکن مقرون به صرفه، مقابله با مالکان متخلف، حمل‌ونقل سریع و رایگان، تقویت امنیت اجتماعی، مهد کودک رایگان، ایجاد فروشگاه‌های موادغذایی شهری، کاهش فاصله طبقاتی، مالیات بر ثروتمندان و شرکت‌های بزرگ و حمایت از برنامه‌های رفاه اجتماعی، بخش‌های گسترده‌ای از نیویورکی‌ها را به خود جذب کند. محبوبیت او در میان جوانان، اقلیت‌ها و شهروندانی که خواهان تغییر در سیاست‌های شهری هستند، از عوامل کلیدی پیروزی وی بوده است. این پیروزی نه‌تنها بازتاب تغییرات جمعیتی و سیاسی در بزرگ‌ترین شهر آمریکا است، بلکه به عنوان نشانه‌ای از قدرت روزافزون جریان‌های سیاسی مترقی در عرصه‌های محلی و ملی آمریکا تعبیر می‌شود.

نشریه نزدیک به کنگره آمریکا نیز توجه به معیشت و نسل جوان، در کنار حضور در فضای مجازی را دلیل پیروزی نامزد دموکرات‌ها در انتخابات شهرداری نیویورک ارزیابی‌ کرد. هیل در گزارش خود نوشته است: در این انتخابات بیش از 2میلیون نفر رأی دادند و نتیجه نهائی شگفتی‌ساز بود؛ زیرا تنها چند ماه پیش، نظرسنجی‌ها نشان می‌داد ممدانی در حد تک‌رقمی از حمایت مردمی برخوردار است و کسی شانس جدی برای پیروزی او قائل نبود. هیل توجه به معیشت ساکنان نیویورک، ارائه پیام واحد و شفاف و بدون ابهام در حمایت از عدالت اقتصادی و گسترش خدمات عمومی، جذب آرای نسل جوان و استفاده از شعارهایی ضد ساختار قدرت سنتی برای جذب این طبقه، حضور گسترده در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از انرژی جریان چپ در حزب دموکرات را پنج دلیل دانسته است که به پیروزی ممدانی منجر شده است.

ممدانی همچنین از حامیان سرسخت حقوق فلسطینیان و منتقدان جدی رژیم صهیونیستی به‌شمار می‌رود. شهردار مسلمان نیویورک پیش از رسیدن به جایگاه شهرداری در مصاحبه‌ای وعده داده بود که در صورت پیروزی در انتخابات و اگر «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم اسرائیل وارد نیویورک شود، او را بازداشت خواهد کرد. خشم و عصبانیت رسانه‌های صهیونیست از پیروزی ممدانی هم نشان می‌دهد که اتفاقی که روز سه‌شنبه در نیویورک رقم خورده است، چندان در راستای منافع رژیم صهیونیستی نیست. روزنامه عبری‌زبان یدیعوت آحارانوت گزارش داده است، پیروزی زهران ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک یک اتفاق زودگذر نیست بلکه بیانگر قدرت گرفتن جریانی است که درخصوص مشروعیت رژیم صهیونیستی شک و تردید دارد.

این روزنامه عبری‌زبان اعتراف کرد: پیروزی وی به‌مثابه زنگ خطری برای اسرائیل است. این پیروزی بدان معنی است که آمریکایی‌ها دیگر درخصوص اسرائیل اجماع‌نظر ندارند. ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی هم اعلام کرد: «انتخاب زهران ممدانی به عنوان شهردار شهر نیویورک برای همیشه یک لکه ننگ ابدی از چگونگی غلبه یهودستیزی بر عقل سلیم باقی خواهد ماند.»

این وزیر تندروی صهیونیست گفت: «ممدانی حامی حماس، دشمن اسرائیل و آشکارا، یهودستیز است.». به گزارش ایرنا به نقل از شبکه خبری «هفت» تلویزیون رژیم صهیونیستی، «یاکی دایان»، کنسول سابق رژیم صهیونیستی در لس‌آنجلس هم در واکنش به پیروزی ممدانی گفت: انتظار می‌رود انتخاب ممدانی بر زندگی روزمره یهودیان نیویورک تأثیر بگذارد؛ اما این انتخاب نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌تر بزرگ‌تری برای اسرائیل در آینده خواهد بود.

دایان گفت: معنی این اتفاق برای یهودیان نیویورک این است که اکنون یک نامزد مسلمان ضد اسرائیلی، ضد صهیونیستی و حتی می‌توان گفت ضد یهودی، رهبری بزرگ‌ترین شهر یهودی جهان را برعهده خواهد گرفت. این مسئله برای یهودیانی که خواهان همکاری با اسرائیل و حمایت از اسرائیلی‌ها هستند، نگران‌کننده است.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌پست هم درباره مواضع ممدانی درباره ایران نوشته است: وی به‌شدت از حملات هوائی ایالات‌متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران انتقاد کرده است. او آن اقدام را «اقدام نظامی غیرقانونی و آغازگر فصل تازه‌ای از بی‌ثباتی بین‌المللی» خوانده است. در نگاه او، سیاست آمریکا در مورد ایران، از جمله استفاده از زور بدون مشورت کنگره نمونه‌ای از «پیمان‌شکنی» و اولویت دادن به هزینه‌های نظامی به جای عدالت اجتماعی است.

مهاجر عدالت خواه بر تخت نیویورک نشست

رامتین لطیفی در روزنامه هفت صبح نوشت: در شبی که آسمان بروکلین با صدای غرش جمعیت و ریتم‌های دیوانه‌وار موسیقی الکترونیک می‌لرزید، زهران ممدانی، پسر والدینی مهاجر از دل اوگاندا و هند، بر تخت شهرداری نیویورک تکیه زد. این بمب خبری، ساعت ۹:۳۰ شب در معبد فراماسون‌های بروکلین ترکید: زهران، آن جوان ۳۴ ساله با چشمان پرتلاطم و لبخندی که انگار از پس تلخی و از دل جنبش‌های خیابانی برآمده، با بیش از ۵۰ درصد آرا و کسب بیش از ۱.۰۳ میلیون رأی، رقبای سرسختش، اندرو کومو و کورتیس اسلیوا را درهم کوبید.

جمعیت، از جوانان تتوکرده با تی‌شرت‌های «جوانان برای زهران» تا پیرمردان مهاجر با چشمان اشکبارشان، به رقص و شادی و پایکوبی پرداختند. این نه فقط پیروزی یک نامزد بلکه زلزله‌ای بود که دیوارهای سرمایه‌داری نیویورک را لرزاند و نوید یک شهر دلسوزتر و عادلانه‌تر داد، شهری که دیگر فقط برای ثروتمندان نفس نمی‌کشد.

اما این پایان قصه نیست؛ آغازش است. زهران ممدانی، نماد یک نسل خسته از وعده‌های توخالی سیاستمداران، از دل کوچه‌های شلوغ کوئینز و بروکلین برخاست. تصور کنید کودکی را که در آپارتمان‌های تنگ نیویورک، زیر سایه داستان‌های تلخ والدینش از مهاجرت و تبعیض، بزرگ می‌شود. پدرش، مهندس اوگاندایی و مادرش، معلمی هندی، او را با شعار «رویای آمریکایی» بزرگ کردند‌ اما زهران زود فهمید که این رویا برای همه یکسان نیست.

در ۳۳سالگی، وقتی در ژوئن ۲۰۲۵ در انتخابات مقدماتی دموکرات‌ها با ۵۶درصد آرا کومو را که بدون شک یک چهره و غول سیاسی در اردوگاه آبی‌ها به حساب می‌آمد، به زانو درآورد، جهان سیاست به خود لرزید. ترامپ، از کاخ سفید، او را «کابوسی کمونیستی» خواند و تهدید کرد که «نیویورک را از دست دموکرات‌های دیوانه و مارکسیست نجات می‌دهد».

اما زهران، با اتکا بر حامیان خود و با ویدیوهای خلاقانه در تیک‌تاک و اینستاگرام، قلب جوانان را تسخیر کرد. او از یک نماینده مجلس ایالتی ساده به ستاره‌ای ملی تبدیل شد. حالا با ائتلافی از «کریدور کمونیستی»، آن نوار باریک بروکلین و بوشویک که در انتخابات مقدماتی برایش آرای کافی جهت غلبه بر رقیبش جمع‌آوری کرد، به کاخ گرِی‌استون و شهر یهودی‌ها قدم گذاشت.

زهران ممدانی نه از خاندان‌های سیاسی بلکه از دل مردم عادی و نادیده گرفته شده برآمد. متولد کامپالا، پایتخت اوگاندا، در خانواده‌ای شیعه و مسلمان با ریشه‌های هندی. او در کودکی به نیویورک آمد، شهری که وعده «زمین فرصت‌ها» می‌داد‌ اما برایش سایه تبعیض و فقر افکند. در دانشگاه بوروکلین کالج، جایی که اقتصاد خواند، با جنبش‌های ضدجنگ عراق و اشغال وال‌استریت آشنا شد و در آنجا درک کرد که چطور والدینش با مدارک عالی دانشگاهی، در مشاغل پست و سطح پایین کار می‌کنند، در حالی که ثروتمندان بی‌سواد و لمپن نیویورکی مانند دونالد ترامپ، آسمانخراش‌ها روی آسمانخراش می‌گذارند.

این تصویر منتج به خشم شد و آن خشم نیز در نهایت به سوخت کمپین بی‌بدیل و موفق او تبدیل شد. البته او شهردار شدن را تمرین کرده بود. در ۲۰۲۰، با حمایت گروه سوسیالیست‌های دموکراتیک آمریکا، به مجلس ایالتی راه یافت و فرصتی پیدا کرد تا طرح‌های جسورانه‌ای مثل حمل‌ونقل رایگان اتوبوس را پیش ببرد. آزمایش کوچکش در بروکلین نه‌تنها خشونت علیه رانندگان را ۳۰ درصد کاهش داد، بلکه هزاران کم‌درآمد را به شغل و آموزش رساند. فروشگاه ممدانی نیز از همین رویه تأثیر پذیرفته است. در این فروشگاه افراد اقلام غذایی اصلی را با قیمت پایین‌تری نسبت به بازار آزاد می‌خرند. این اختلاف قیمت با پول مالیاتی که از ثروتمندان ستانده شده، پر می‌شود.

از سوی دیگر، پشت این مرد، زنی ایستاده که داستانش را کامل می‌کند: رما دوواجی، هنرمند سوری‌تبار با قلم‌مویی که عدالت خاورمیانه را نقاشی می‌کند. آن‌ها در اوایل ۲۰۲۵، از طریق اپلیکیشن دوستیابی، همدیگر را یافتند؛ همانند داستانی مدرن از عشق در شهر طیف‌ها و تنوع. ازدواج ساده‌شان در نیویورک و سپس مراسمی در دوبی، نمادی از پیوند فرهنگ‌ها شد. رما، با آثاری که از غزه تا تبعیض نژادی می‌کشد، نه‌تنها همسر زهران‌ که نقش استراتژیست و سخنگوی کمپین او را بر‌عهده دارد.

به شهادت زهران ممدانی، در لحظات تهدید و خطر، از ایمیل‌های نژادپرستانه گرفته تا هشدارهای امنیتی، او زهران را استوار و سرزنده نگه داشت. از این روست که رما درباره همسرش می‌گوید «او قلب من است و من قلمش.»‌ این زوج، ترکیبی جسورانه و نو از هنر و سیاست هستند که الهام‌بخش بسیاری شده‌اند و بی‌شک در آینده عرصه سیاست آمریکا، می‌توان آثار ظهور و درخشش آن‌ها را دید و رهگیری کرد.

کمپین زهران، نه با شعارهای توخالی‌ که با نقشه‌ای دقیق برای نجات شهر پیش رفت. نیویورکی را تصور کنید که یک‌چهارم ساکنانش زیر خط فقرند، ۵۰۰ هزار کودک گرسنه به خواب می‌روند و اجاره‌ها مثل هیولایی خانه‌ها را می‌بلعند. زهران، با نگاهی که دیگران ناشی از رگه‌های سوسیالیستی او می‌خوانندش و و دوستانش آن را نتیجه مستقیم «عقل سلیم و قلب رئوف» می‌دانند، اعلام کرد در نیویورک او شاهد حداقل دستمزد ۳۰ دلار در ساعت، مالیات بر ثروتمندان و شرکت‌های بزرگ برای جمع‌آوری ۱۰ میلیارد دلار سالانه، اتوبوس‌های رایگان برای همه، مهدکودک‌های دولتی و افزایش ساخت مسکن مقرون‌به‌صرفه برای جوانان و افراد بی سرپناه خواهیم بود.

اما جسورانه‌ترین اقدام او، فریز اجاره‌بها برای دو میلیون مستاجر نیویورکی و تثبیت قیمت مواد غذایی اصلی در فروشگاه‌های تحت کنترل شهرداری خواهد بود. برخی این طرح‌ها را خیالی می‌دانند اما باید گفت این وعده‌ها، ریشه در واقعیت دارند. زهران می‌گوید هزینه تمام این‌ها را از لغو بخشودگی مالیاتی افرادی مانند ایلان ماسک تأمین خواهد کرد.

اما این پیروزی، بدون زخم نبود. زهران، به عنوان اولین شهردار مسلمان نیویورک و البته جوان‌ترین فرد در بیش از یک قرن گذشته، هدف تیررس دشمنانش شد. ترامپ، در تروث سوشال از ممدانی به عنوان «حامی حماس» یاد کرد و در ادامه، آمیخای چیکلی، وزیر دیاسپورای رژیم جنایتکار اسرائیل، توییت زد: «شهر آزادی به حامی حماس سپرده شد» و یهودیان نیویورک را به مهاجرت به اسرائیل فراخواند.

این مواضع، نتیجه حمایت‌های زهران از فلسطین و انتقاد از «رژیم آپارتاید» اسرائیل است. البته برای برخی جوامع یهودی ضد اسرائیلی، شجاعت زهران که ماه‌ها از جانب یهودیان تهدید می‌شد و بدون هیچ محافظی در منهتن قدم می‌زد، الهام‌بخش بود و سبب شد در نهایت از او حمایت کنند. ثابت شد، همانطور که زهران تاکید می‌کرد : «ترس، سلاح آنهاست؛ همبستگی، سپر ما.»