شناسهٔ خبر: 75694810 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

خاموشی: نخبگان نظام مسائل ایران را شناسایی و برای حل آن برنامه‌ریزی کنند

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه نخبگان نظام باید مسائل ایران را شناخته و برای حل آن برنامه‌ریزی کنند، گفت: دیپلماسی علمی باید میان دانشگاه‌ها، پژوهشگران و نهادهای فناورانه برقرار شود، زیرا همین تعاملات است که آینده علمی کشور را رقم خواهد زد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری ایمنا، حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی در مراسم اعطای شصت‌وسومین سال اعطای جایزه ملی البرز در بخش دانش‌آموزی که امروز _پنجشنبه پانزدهم آبان‌_ با حضور فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، حیدر ارشدی، مدیرعامل بنیاد فرهنگی البرز در محل هتل ارم تهران برگزار شد، اظهار کرد: در نظام فکری و اعتقادی ما یکی از اصول بنیادین، باور به این حقیقت است که منشأ و خالق عالم یکی است. در کتب دینی از این اصل با عنوان توحید ذاتی یاد می‌شود؛ یعنی ذات الهی یگانه است و هیچ همتا و شریکی ندارد.

وی افزود: نکته دوم در معارف دینی ما توحید صفاتی است. صفات جمال و کمال همچون علم، قدرت، خیر، زیبایی و همه فضائل، همگی به ذات الهی بازمی‌گردند. همه خیرات و نیکی‌ها از خداوند متعال سرچشمه می‌گیرند و به او بازمی‌گردند، خداوند منشأ خلقت آسمان‌ها و زمین است و صفات الهی نیز برخاسته از همان ذات یگانه‌اند، بی‌آنکه تعدد و تجزیه در ذات ایجاد شود.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: در گام سوم سخن از توحید افعالی است؛ بدین معنا که هر فعلی در عالم، هر حرکت و کنشی در کرات، سیارات و ذرات همگی از خداست. حرکت الکترون‌ها، نظم منظومه‌ها و کهکشان‌هایی که میلیاردها نظام در خود جای داده‌اند، همه نشئت‌گرفته از قدرت و اراده الهی‌اند. در همین زمینه، خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ؛ به‌راستی در آفرینش آسمان‌ها و زمین و در آمد و شد شب و روز، نشانه‌هایی است برای خردمندان.

خاموشی تصریح کرد: در برابر من صاحبان اندیشه و معرفت نشسته‌اند؛ کسانی که در مسیر تفکر و دانش گام برمی‌دارند. این آیه ما را متوجه خداوند می‌سازد و دل انسان را به سوی او سوق می‌دهد. اما این پرسش مطرح می‌شود که اگر خداوند منشأ خلقت است و قدرت مطلق دارد، پس چرا در جهان ظلم و ستم مشاهده می‌شود؟ پاسخ روشن است. فاصله میان حضرت آدم تا خاتم انبیا و تا امروز حدود ۹ تا ۱۰ هزار سال است و خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا لَاعِبِینَ؛ ما آسمان و زمین و آنچه را میان آن دو است، به بازی و بیهوده نیافریدیم و در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا بَاطِلًا؛ ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آن دو است، به باطل نیافریدیم و نیز در ادامه در سوره انبیا آمده است: لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ کُنَّا فَاعِلِینَ؛ اگر می‌خواستیم سرگرمی و بازی برای خود برگزینیم، آن را از نزد خود برمی‌گزیدیم، اگر چنان می‌خواستیم.

وی ادامه داد: این آیات بیانگر آن است که نظام آفرینش هدفمند و آگاهانه است. خداوند جبهه حق را می‌آراید تا انسان‌ها در مسیر اختیار و انتخابگری راه کمال یا انحطاط را برگزینند. هر کس راه کمال را برگزیند، در صف حق قرار می‌گیرد و هر کس انحطاط را برگزیند، در دام قاعده استدراج گرفتار می‌شود؛ همان‌گونه که قرآن کریم می‌فرماید: سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُونَ؛ آنان را از جایی که نمی‌دانند، به تدریج به سوی عذاب می‌کشانیم.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: خداوند می‌خواهد حق و باطل در تقابل باشند تا صف مؤمنان از منکران جدا شود. اختلاف ما با دشمنان نیز ذاتی است، همان‌گونه که تاریکی و روشنی هرگز در هم نمی‌آمیزند. هدایت و ضلالت، نور و ظلمت، دو مسیر متفاوت هستند، مؤمنان اصحاب نورند و گمراهان، اصحاب ظلمت. خداوند در سنت خویش می‌فرماید: وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا بگو حق آمد و باطل نابود شد که باطل همواره نابودشدنی است. همین خداوندی که علم و تفکر را به ما ارزانی داشت، از ما می‌خواهد با همان اندیشه، او را بشناسیم. این تفکر و دانایی، نعمتی است برای رسیدن به معرفت الهی.

خاموشی بیان کرد: در ادامه آن آیه‌ای که در آغاز سخن تلاوت شد، بار دیگر ما را متوجه این حقیقت می‌کند که انسان اگر سرمایه و دارایی خود را تنها در دنیا مصرف کند، بهره‌ای موقت خواهد داشت، اما اگر آن را در راه خدا وقف کند، جاودانه می‌شود. بسیاری از ثروتمندان در زمان مرحوم حسینعلی البرز بودند، اما چون اندیشه و نیت وقف نداشتند، نامی از آنان باقی نمانده است. قاعده‌ای در معارف دینی بیان شده است که انسان وقتی از دنیا می‌رود، همه روابط اعتباری و حقوقی او قطع می‌شود یعنی اموال دیگر متعلق به او نیست. بر همین اساس در اسلام تأکید شده است که وصیت تا یک‌سوم دارایی مجاز است، اما خداوند فرموده است که اگر همه مال خود را وقف کنید، من آن را می‌پذیرم.

وی بیان کرد: در قرآن کریم آمده است: فَلَا أَنْسَابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَلَا یَتَسَاءَلُونَ؛ در آن روز، میان مردم هیچ پیوند خویشاوندی وجود ندارد و از یکدیگر پرسش نمی‌کنند. این بدان معناست که پیوندهای خویشاوندی و نسبی در جهان آخرت معنایی ندارد، چراکه هر کس درگیر سرنوشت خویش است. پس باید پیش از آن روز در مسیر شناخت خدا و خدمت به خلق او گام برداشت. بر همین اساس، باید دانشمند و خداشناس بود و علم را در مسیر الهی به‌کار گرفت. نمونه‌ای از این روحیه، اقدام جمعی از پزشکان متعهد کشور است که در سفر به یکی از استان‌ها بیش از ۱۳۷ عمل جراحی را به صورت رایگان انجام دادند. یکی از این پزشکان در تماس تلفنی به بنده گفت که «لذتی که در این خدمت وجود دارد، با هیچ ثروتی قابل مقایسه نیست». ارزش هر عمل بیش از سیصد میلیون تومان بود، اما آنان بی‌هیچ چشم‌داشتی خدمت کردند.

رئیس سازمان اوقاف بیان کرد: این همان روحیه‌ای است که مرحوم البرز به‌عنوان فرمانده میدان وقف علمی در جامعه بنیان گذاشت. از شما دانشمندان نیز انتظار می‌رود که اهداف و علم خود را در مسیر تعالی انسان و رضایت الهی معطوف کنید. چنان‌که خداوند می‌فرماید: إِنَّمَا أُجْرُکُمْ عَلَی اللَّه؛ همانا پاداش شما تنها بر عهده خداوند است. پس سلامت و برکت وجودتان را پاس دارید و در مسیر دانایی، نیکوکاری و ایمان حرکت کنید.

وی اظهار کرد: درخواست من از دانش‌آموزان نخبه و برگزیده کشور این است که پیش از هر چیز نظام مسائل ایران را به‌درستی بشناسید. ضروری است که از همین امروز آن مسائل و چالش‌هایی را که قرار است در آینده برای حل آن‌ها اقدام کنید، شناسایی و طراحی کنید. به موضوعات میان‌رشته‌ای توجه ویژه داشته باشید؛ در این مسیر وقت بگذارید و فرصت بیافرینید. به‌عنوان نمونه یکی از دانشمندان کشور که به‌تازگی با جمعی از نخبگان جوان همکاری می‌کند، در حوزه تلاقی برق و الکترونیک موفق شده است سامانه‌ای طراحی کند که در فرایند جراحی سرطان، هزینه درمان بیماران را تا یک‌دهم هزینه فعلی کاهش دهد. این تنها یک نمونه از نظام مسئله در کشور ماست که با تفکر و نوآوری شکل گرفته است.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: در نظام مسائل کشور باید جریان اندیشه و تفکر مسئله‌محور حاکم شود. باید بیندیشیم که برای حل چالش‌های کلان کشور چه باید کرد. برای مثال در حوزه انرژی لازم است به این بیندیشیم که چگونه می‌توان از وابستگی به نفت خارج شد. در نظام مسائل ملی ما بحث انرژی از جایگاه مهمی برخوردار است و باید به‌دنبال آن باشیم که چگونه از انرژی‌های فسیلی فاصله بگیریم و به سمت منابع نو و پاک حرکت کنیم. در کنار آن کشور باید در عرصه فضایی نیز دارای قدرت برتر باشد. لازم است پرسش کنیم که چگونه می‌توانیم دست برتر در فضا را به‌دست آوریم، همچنین در بخش خدمات و زیرساخت‌های ریلی اگر با ضعف‌هایی روبه‌رو هستیم، باید بیندیشیم که با استفاده از هوش مصنوعی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین چگونه می‌توانیم ظرفیت حمل‌ونقل ریلی کشور را به چندین برابر افزایش دهیم.

خاموشی تصریح کرد: این تحولات با اندیشه و تلاش شما نخبگان شکل خواهد گرفت. هیچ‌کس از بیرون مرزها برای ما دانش منتقل نمی‌کند. دانش، کشف و خلق است، نه هدیه. در جهان امروز ثروت را به کسی هدیه نمی‌دهند، بلکه این ملت‌ها هستند که با نوآوری، پژوهش و تفکر علمی، ثروت و قدرت خلق می‌کنند. رهبر معظم انقلاب اسلامی سال‌ها پیش تأکید فرمودند که ما باید اقتصادی درون‌زا داشته باشیم. این سخن به همان معناست که کشور باید بر پایه علم درون‌زا و توان بومی خود رشد کند. اگر ایران اسلامی بتواند در درون خود علم‌آفرینی و دانش‌سازی کند، آنگاه هیچ مرزی نمی‌تواند مانع پیشرفت آن شود.

وی بیان کرد: بنده نیز بر دیپلماسی علمی و دانش‌بنیان تأکید دارم. دیپلماسی علمی باید میان دانشگاه‌ها، پژوهشگران و نهادهای فناورانه برقرار شود، زیرا همین تعاملات است که آینده علمی کشور را رقم خواهد زد، ایران اسلامی در عرصه‌های گوناگون نشان داده است که رویش‌هایش از درون است؛ چه در مرزهای امنیتی، چه در حوزه‌های علمی، چه در بخش‌های درمان، امنیت غذایی و سایر نیازهای اساسی کشور. از شما نخبگان انتظار می‌رود که با نگاه مسئله‌محور به نظام مسائل ایران توجه کنید و در مسیر رفع آن‌ها گام بردارید.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: خداوند روح شهید تهرانی‌مقدم را غریق رحمت کند؛ او نیز در مسیر اندیشه و نوآوری نظام موضوعات خود را در قالب یک درخت‌واره طراحی کرده بود. به‌نظر می‌رسد که این تفکر می‌تواند الگویی برای توسعه و سامان‌دهی نظام موضوعات علمی کشور باشد.