به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی در شش‌ماه اول سال 2025، با استقبال 60.9 میلیون بازدیدکننده داخلی و بین‌المللی، رشد چشمگیری در صنعت گردشگری خود تجربه کرده است. کل هزینه‌های گردشگری در این بازه زمانی از 161.4 میلیارد ریال سعودی (43 میلیارد دلار آمریکا) فراتر رفت که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4 درصد افزایش نشان می‌دهد. سفرهای تفریحی، خرید و ورزشی بیشترین انگیزه سفرها را تشکیل می‌دهند و پس از آن سفرهای زیارتی و تعطیلات خانوادگی قرار دارند.
مکه و مدینه همچنان محبوب‌ترین مقصد برای گردشگران خارجی هستند، در حالی که ریاض و استان شرقی مرکز اصلی گردشگری داخلی محسوب می‌شوند. بازارهای مصر، پاکستان و کویت بیشترین گردشگران را به عربستان ارسال کرده‌اند و پس از آن هند و اندونزی قرار دارند. هتل‌ها 43 درصد از کل اقامت‌ها را به خود اختصاص دادند، در حالی که آپارتمان‌های مبله و اقامتگاه‌های خصوصی در بین گردشگران داخلی محبوب باقی مانده‌اند.
این رشد تعداد بازدیدکنندگان در حالی رخ داده است که عربستان تحت هدایت محمد بن سلمان تجربه‌ها و محصولات گردشگری جدیدی را ارائه کرده است. از جمله معرفی مقررات کشتی‌های تفریحی، کمپین Super Yacht Arabia برای تبدیل دریای سرخ به مقصد جهانی گردشگری دریایی و بازسازی مناطق تاریخی مانند البلد در جده که میزبان رویدادهایی مانند گرندپری عربستان بوده‌اند.
با این حال، نکته قابل توجه در استراتژی گردشگری اخیر عربستان، گرایش به برگزاری فستیوال‌های موسیقی، کمدی و حتی محتواهایی است که تا پیش از این با محدودیت‌های شدید مذهبی و اخلاقی روبه‌رو بودند. نمونه بارز آن را می‌توان در فستیوال Balad Beast 2025 جده در ایام حج مشاهده کرد، جایی که برنامه‌هایی با رنگ و بوی غربی و حتی جنسی برگزار شد.
این نمایش که توسط "کوین هارت" کمدین آمریکایی اجرا شد، دارای محتوای غیراخلاقی بود و به دلیل همین محتوا مسئولان سالن "آرنا عبادی الجوهر" جده مجبور به اعمال محدودیت‌هایی ازجمله ممنوعیت فیلم‌برداری، توقیف تلفن همراه و جلوگیری از ورود افراد زیر 18سال هنگام اجرای آن شدند.
ماهیت طنز این نمایش که به‌عنوان بخشی از برنامه‌های فصل جده برگزار شد، نتوانست مانع انتقادات و واکنش‌های شدید در شبکه‌های اجتماعی به دلیل تضاد با ارزش‌های اسلامی شود. منتقدان این نمایش را توهینی آشکار به هویت اسلامی عربستان و نقض نقش این کشور به‌عنوان متولی حج آن‌هم در زمانی که میلیون‌ها مسلمان برای انجام مناسک حج وارد مکه شده‌اند، دانستند.
انتقاد از این اقدام از فضای داخلی عربستان فراتر رفت و وب‌سایت vatanserb تونس در گزارشی نوشت که انتقادات در این زمینه فراتر از اجرای نمایش رفت و به سیاست‌های جدید مرتبط با سرگرمی در عربستان سعودی رسید؛ سیاست‌هایی که تحت برنامه چشم‌انداز 2030 ولیعهد محمد بن سلمان اجرا می‌شود. بسیاری معتقدند این تحول فرهنگی در قالب اصلاحات، به‌جای گشودگی فرهنگی، نوعی فروپاشی اخلاقی است که تحت عنوان «مدرن‌سازی» و «بهبود کیفیت زندگی» پیش می‌رود.
منتقدان ادعا می‌کنند که این گونه رویدادها، که اغلب با محدودیت‌هایی در اعمال دینی نظیر ممنوعیت اعلام عمومی اذان همراه است، تناقضی را در روایت رسمی دولت نشان می‌دهد: آزادی‌های نامحدود در سرگرمی در کنار محدودیت‌های اسلامی.
در ادامه این گزارش آمده بود که کسانی که از این تغییرات خشمگین هستند، این سوالات را مطرح کرده‌اند: آیا سرزمین دو مسجد مقدس به صحنه‌ای برای سرگرمی‌های بدون نظارت تبدیل شده است؟ آیا عربستان از اصلی‌ترین نقش خود به‌عنوان نگهبان حج و عمره به ترویج اجراهای مغایر با ارزش‌های اسلامی روی آورده است؟
این اقدامات اگرچه با رشد ورود گردشگر به عربستان مواجه شده است اما آشکارا موازین اسلامی سنتی را در سرزمین وحی زیر پا گذاشته است.
سیاست‌های بن سلمان نشان‌دهنده دوگانگی آشکار است: از یک سو، با اتخاذ اقدامات بحث‌برانگیز، موفق به تبدیل عربستان به مقصدی جذاب برای گردشگران جهانی شده و اقتصاد گردشگری را رونق داده است؛ از سوی دیگر، این اقدامات باعث ایجاد شکاف فرهنگی و تنش با نهادهای سنتی و مذهبی کشور شده و در برخی موارد موجب نقدهای داخلی و خارجی در خصوص پایبندی به اصول اخلاقی و اسلامی شده است.
به عبارتی دیگر، عملکرد بن سلمان در عرصه گردشگری، موفقیت اقتصادی و آماری را به همراه داشته است و عربستان را به سمت یک مقصد گردشگری مدرن و بین‌المللی سوق داده، اما این موفقیت همراه با هزینه‌های اجتماعی و مذهبی ملموس بوده است.
انتهای پیام/