به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، چشم مصنوعی شهر سوخته، یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات باستان‌شناسی ایران و جهان، بار دیگر در کانون توجه افکار عمومی قرار گرفته است. همزمان با انتشار برخی ادعاها و ویدئوهایی در فضای مجازی درباره شرایط نامناسب نگهداری این اثر کم‌نظیر، گمانه‌زنی‌هایی درباره آسیب احتمالی یا انتقال آن به تهران مطرح شد. این موضوع حساسیت ویژه پژوهشگران، رسانه‌ها و علاقه‌مندان میراث فرهنگی را برانگیخت.
شهر سوخته، میراث ماندگار تمدن‌های کهن در دل سیستان و بلوچستان، سال‌هاست به واسطه کشف آثار کم‌نظیر همچون چشم مصنوعی پنج هزار ساله، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای تمدن بشری شناخته می‌شود. چشم مصنوعی این محوطه، نه‌تنها از منظر تاریخی و علمی ارزشمند است، بلکه به نمادی از هویت فرهنگی ایرانیان در سطح جهانی بدل شده است. بنابراین هرگونه خبر یا شایعه در مورد وضعیت نگهداری آن با واکنش گسترده مواجه می‌شود.
در روزهای اخیر، انتشار کلیپی در فضای مجازی که وضعیت نگهداری این چشم مصنوعی را نامناسب نشان می‌داد، موجی از نگرانی میان مردم و فعالان حوزه میراث فرهنگی ایجاد کرد. برخی کاربران حتی مدعی شدند که این اثر برای حفاظت بیشتر به تهران منتقل خواهد شد. این شایعات به سرعت دست‌به‌دست شد و فضای رسانه‌ای را تحت تأثیر قرار داد.
در واکنش به این فضاسازی‌ها، معاون میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان ضمن تکذیب همه شایعات، توضیحات دقیق و مستندی از شرایط نگهداری چشم مصنوعی ارائه داد. وی تأکید کرد که این اثر تاریخی در محیطی کاملاً ایمن، با رعایت استانداردهای جهانی حفاظت موزه‌ای نگهداری می‌شود و هیچ تهدیدی سلامت آن را تهدید نمی‌کند. همچنین اعلام شد که شایعه انتقال اثر به تهران مبنای واقعی ندارد.
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با تسنیم با تأکید بر سلامت کامل چشم مصنوعی کشف‌شده از محوطه باستانی شهر سوخته گفت: این اثر منحصربه‌فرد در شرایط استاندارد موزه‌ای نگهداری می‌شود و هیچ‌گونه تهدید یا نگرانی در مورد وضعیت آن وجود ندارد.
مجتبی سعادتیان با اشاره به انتشار ویدئویی در فضای مجازی درباره نگهداری نامناسب این اثر افزود: چشم مصنوعی شهر سوخته یکی از ارزشمندترین آثار موزه منطقه‌ای جنوب شرق است. تمامی ضوابط علمی در زمینه حفاظت، امنیت و کنترل شرایط محیطی رعایت شده و گزارش فنی کامل آن به اداره‌کل موزه‌ها ارسال و تأیید شده است. بر همین اساس، موضوع انتقال اثر به تهران منتفی اعلام شده و ضرورتی برای چنین اقدامی وجود ندارد.
او توضیح داد: ادعای جابه‌جایی این اثر که در کلیپ مطرح شده مربوط به بیش از یک دهه قبل و درباره مولاژ(نمونه غیرواقعی و مشابه) چشم مصنوعی بوده است. شیء اصلی در تمام این سال‌ها در مخزن ایمن موزه باقی مانده و هرگز برای نمایش یا انتقال از جایگاه خود خارج نشده است.
سعادتیان با بیان اینکه این چشم مصنوعی از مواد آلی و معدنی ساخته شده و به شرایط حساس نگهداری نیاز دارد، افزود: از زمان انتقال به موزه تاکنون، این اثر در محیطی با دمای ثابت، رطوبت کنترل‌شده و نور تحت نظارت دستگاه‌های دیتالاگر نگهداری شده و مستندات این موضوع موجود است.
او در پایان تأکید کرد: برای شفاف‌سازی افکار عمومی و پاسخ به دغدغه پژوهشگران و فعالان فرهنگی، آمادگی داریم بازدید محدود از مخزن موزه با رعایت استانداردهای حفاظتی برگزار کنیم تا اصالت شرایط نگهداری این اثر تاریخی برای همگان روشن شود.
این اظهارات رسمی، علاوه بر پایان‌دادن به گمانه‌زنی‌ها، بار دیگر اهمیت اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف درباره میراث فرهنگی را یادآور شد. اکنون توجه‌ها معطوف به این است که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای، هم نگرانی‌های عمومی را برطرف کرد و هم جایگاه تمدن‌های باستانی ایران همچون شهر سوخته را بیش از پیش در افکار عمومی داخلی و جهانی تثبیت کرد.
انتهای پیام/