به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، در هر جامعه‌ای، کودکان نه تنها آینده‌سازان فردای کشورند، بلکه شاخص سلامت اجتماعی و سرمایه انسانی آن جامعه نیز محسوب می‌شوند. با این حال، این سرمایه‌های ارزشمند در معرض تهدیدی خاموش و پنهان قرار دارند؛ تهدیدی که نه از بیرون و با سر و صدا، بلکه از درون خانه‌ها و سفره‌های روزانه آن‌ها آغاز می‌شود. دکتر شیما عبداللهی، متخصص تغذیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، هشدار می‌دهد که کاهش اشتها در دوران پیش‌دبستانی و دبستانی، اگرچه به‌طور طبیعی رخ می‌دهد، اما بدون مراقبت و تغذیه صحیح می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی جسمی و ذهنی برای کودکان شود و مسیر رشد و یادگیری آن‌ها را به خطر بیندازد.
کودکان در این سنین به‌طور مداوم در حال شکل‌گیری عادات غذایی هستند؛ عاداتی که اگر به سمت مصرف خوراکی‌های صنعتی، پفک، چیپس، شکلات و تنقلات بی‌ارزش سوق پیدا کند، سلامت جسمی، ذهنی و یادگیری آن‌ها را به‌طور مستقیم تهدید می‌کند. عبداللهی تأکید می‌کند که هر لقمه غذایی، هر میان‌وعده و حتی کوچک‌ترین انتخاب روزانه کودکان، می‌تواند اثرات بلندمدتی بر رشد مغز، قدرت تمرکز، حافظه و توانایی‌های شناختی آن‌ها داشته باشد. کمبود مواد مغذی حیاتی مانند آهن، کلسیم و ید، علاوه بر افزایش خطر کم‌خونی و اختلال در رشد جسمی، توانایی یادگیری و عملکرد در درس‌های مهم مانند ریاضی و علوم را کاهش می‌دهد و پیامدهای آن می‌تواند تا بزرگسالی و حتی نسل‌های بعدی نیز ادامه یابد.
این تهدید خاموش اما جدی، نیازمند اقدام فوری و برنامه‌ریزی دقیق است. عبداللهی توصیه می‌کند که والدین و مدارس باید با تدوین برنامه غذایی استاندارد، جایگزینی خوراکی‌های ناسالم با میان‌وعده‌های مغذی مانند مغزها، میوه‌های تازه و خشک، سبزی‌های ساده و ساندویچ‌های سالم، و آموزش مهارت‌های تغذیه‌ای به کودکان، زمینه رشد سالم و متناسب آن‌ها را فراهم کنند. او هشدار می‌دهد که اجبار کودکان به خوردن غذا یا تنبیه آن‌ها در برابر عدم مصرف مواد غذایی، نه تنها تأثیری مثبت ندارد، بلکه علاقه کودکان به غذا خوردن و سلامت غذایی آن‌ها را کاهش می‌دهد و آن‌ها را بیش از پیش به سمت خوراکی‌های ناسالم سوق می‌دهد.
تردیدی نیست که مراقبت تغذیه‌ای از کودکان، بیش از یک مسئولیت خانوادگی است؛ این مراقبت، سرمایه‌گذاری مستقیم بر سلامت جامعه و آینده کشور است. هر کوتاهی در این مسیر، نه تنها سلامت جسمی کودک، بلکه عملکرد تحصیلی، ثبات روانی و آینده اجتماعی او را تهدید می‌کند. عبداللهی هشدار می‌دهد: نسل امروز، آیینه فردای جامعه است؛ اگر امروز پایه‌های سلامت و رشد آن‌ها مستحکم نباشد، فردا با جامعه‌ای مواجه خواهیم شد که ضعف جسمی، کاهش یادگیری و نارسایی‌های اجتماعی، آن را تهدید خواهد کرد.
برنامه‌ریزی دقیق تغذیه‌ای، فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها، همراهی مدارس و نهادهای اجتماعی و ارتقای آگاهی والدین، تنها راه نجات کودکان از آسیب‌های خاموش تغذیه‌ای است. هر گامی که امروز در مسیر رشد و سلامت کودکان برداشته می‌شود، فردا به امنیت اجتماعی، آرامش خانواده‌ها و ساخت جامعه‌ای سالم و توانمند بازمی‌گردد.
خبرنگار تسنیم در گفت‌وگو با دکتر شیما عبداللهی، متخصص تغذیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی به واکاوی عواقب مصرف چیپس و پفک در بین دانش‌آموزان پرداخت که از نظر خوانندگان تسنیم می‌گذرد:
تسنیم: دکتر عبداللهی، روند رشد کودکان در دوران پیش‌دبستانی و دبستانی چگونه است؟ آیا کاهش اشتها در این سنین طبیعی است؟
دکتر شیما عبداللهی: بله، رشد کودکان در این دوران آهسته و یکنواخت است و همین موضوع به‌طور طبیعی باعث کاهش اشتها نسبت به دوران خردسالی می‌شود. والدین باید بدانند که این کاهش اشتها امری طبیعی است و تا زمانی که رشد کودک با الگوهای استاندارد NCHS هماهنگ باشد، جای نگرانی وجود ندارد.
تسنیم: با توجه به این شرایط، یک رژیم غذایی استاندارد برای دانش‌آموزان چگونه باید باشد؟
دکتر عبداللهی: در دوران دبستان، رشد کودک ثابت است اما در سال‌های پایانی، به‌ویژه در دختران، تحولات رشدی آغاز می‌شود و نیاز به انرژی افزایش پیدا می‌کند. بنابراین، تمام گروه‌های اصلی غذایی شامل لبنیات، گوشت، میوه، سبزیجات و غلات باید در برنامه غذایی روزانه کودک وجود داشته باشد. بر اساس دستورالعمل‌های تغذیه‌ای، کودکان دبستانی باید روزانه حدود 4 واحد لبنیات، 3 واحد گوشت یا حبوبات، حداقل 4 واحد میوه و سبزیجات و 4 واحد غلات مصرف کنند تا رشد متناسبی داشته باشند.
تسنیم: با توجه به تمایل کودکان به خوراکی‌های بی‌ارزش، چه توصیه‌ای دارید؟
دکتر عبداللهی: مصرف زیاد شکلات، چیپس و پفک در مدارس یکی از عوامل شکل‌گیری عادات غذایی ناسالم است و اگر کنترل نشود، این عادات تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. خانواده‌ها باید الگوی تغذیه سالم را به فرزندان آموزش دهند و از تنبیه یا اجبار برای خوردن غذا پرهیز کنند، زیرا اجبار نه تنها علاقه کودک به غذا را از بین می‌برد، بلکه گرایش او به خوراکی‌های ناسالم را افزایش می‌دهد.
تسنیم: چه میان‌وعده‌هایی برای کودکان مناسب است؟
دکتر عبداللهی: وعده غذایی روزانه باید شامل 3 وعده اصلی و 2 تا 3 میان‌وعده سالم باشد. میان‌وعده‌های مفید شامل مغزها مثل گردو و بادام، میوه‌های تازه و خشک، سبزی‌هایی مانند هویج و خیار و ساندویچ‌های ساده نان و پنیر یا تخم‌مرغ پخته هستند. همچنین مصرف بیسکویت ساده و کیک سبک در حد متعادل هم می‌تواند بخشی از میان‌وعده‌های مجاز باشد.
تسنیم: کمبود چه مواد مغذی‌ای بیشتر کودک را تهدید می‌کند؟
دکتر عبداللهی: کمبود آهن، کلسیم و ید در میان کودکان استان مشاهده شده است که می‌تواند موجب کاهش یادگیری و تمرکز شود. منابع غنی آهن شامل گوشت قرمز، جگر، ماهی‌های تیره و عدس هستند و مصرف همزمان آن‌ها با ویتامین C جذب آهن را افزایش می‌دهد. کمبود آهن علاوه بر ایجاد کم‌خونی، باعث کاهش حافظه و افت عملکرد در درس‌هایی مانند ریاضی نیز می‌شود.
تسنیم: برای پیشگیری از مشکلات تغذیه‌ای چه راهکارهایی دارید؟
دکتر عبداللهی: با تدوین برنامه تغذیه‌ای استاندارد در مدارس و فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها می‌توان از بروز مشکلات تغذیه‌ای و ضعف یادگیری کودکان جلوگیری کرد و سلامت نسل آینده استان را تضمین نمود. حمایت والدین، همراهی مدارس و توجه به تغذیه سالم کودکان، سرمایه‌گذاری مستقیم بر آینده جامعه است.
انتهای پیام/311/.