شفقنا- دانشیار گروه شیعهشناسی در دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: انقلاب اسلامی نیازمند حُجّیت و تقویت حُجّیت دینی است و شخصیتهایی چون ایشان و شهدای محراب همچون آیتالله صدوقی و آیتالله مدنی و آیتالله دستغیب دارای حُجّیت دینی بودند.
حجتالاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری مشاور عالی ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب در امور جهان اسلام در گفت وگو با شفقنا، به مناسبت سالگرد شهادت آیتالله شهید محمدعلی قاضی طباطبایی اظهار داشت: ایشان در شامگاه دهم آبانماه 1358 پس از اقامه نماز مغرب و عشا و در مسیر بازگشت به منزل، توسط چند تن از اعضای گروهک فرقان به فیض شهادت رسیدند.
وی افزود: شهادت این عالم وارسته در واقع نماد مظلومیت روحانیت در مقابل جهل، انحراف فکری، فرهنگی و دینی عدهای است که برداشت ناصحیحی از مسائل جامعه داشتند.
وی تصریح کرد: وقتی سخن از مظلومیت روحانیت به میان میآید؛ عدهای در جامعه این گونه تصور میکنند که تعداد زیادی از روحانیت، بسیار برخوردار شده و بعد از انقلاب اسلامی به موقعیتهای متعددی رسیدهاند که البته بخشی از آن به واسطه تبلیغات و هجمههای دشمن برای ایجاد شکاف میان مردم و روحانیت است.
وی بیان کرد: اگر از تعبیر مظلومیت روحانیت بگذریم که گاهی بخشی از جامعه با آن کنار نمیآید؛ باید بدانیم که تنها روحانیت نیست که مظلوم واقع شده، بلکه دین و کتاب خدا و احکام الهی و حجاب نیز در جامعه مظلوم واقع شده است.
وی عنوان کرد: ظلم فقط از ناحیه مخالفان نیست؛ گاهی از ناحیه خودمان به ظلم گرفتار میشویم، در جاهایی که کم کاری شده و به درستی عمل نکردهایم و همین امر به نوعی باعث تعدی به حریم مقدسات شده است، در بسیاری از جهات نیز، عدهای به جای آنکه خود را سپر بلا در دفاع از دین و روحانیت و خدا و قرآن نمایند، آنها را سپر خود قرار میدهند.
رئيس دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب خاطرنشان کرد: در برخی مواقع استراتژیهایی که میتوانسیتم به تنهایی به دوش بِکِشیم و مسئولیت بپذیریم؛ کاری کردهایم که به نام دین و روحانیت تمام شده است و از همین موضع، آسیب دیدهایم.
وی اظهار داشت: عدهای چه از میان روحانیون و یا غیرروحانیون ممکن است از قِبَل انقلاب اسلامی برخوردار شده و اعتبار کسب کردند و حتی ممکن است برخی نیز حق لطفی که انقلاب به آنها کرده را به جا آورده باشند، اما به هر حال، انقلاب اسلامی به آنها بها و اعتبار داد؛ ولی شخصیتهایی بودند که در حقیقت حضور آنها در عرصه مبارزه با رژیم پهلوی یا مبارزه با استکبار جهانی به انقلاب اسلامی اعتبار بخشید.
شریعتمداری گفت: این شخصیتها، خود سند و حجتی شدند برای کسانی که بخواهند با ایمان و معرفت دینی و براساس ارزشهای انسانی و اخلاقی قدم بردارند؛ اینها در واقع به دنبال حجت شرعی و اخلاقی هستند، اما کسانی که تنها از مواهب انقلاب برخودار میشوند و به فکر خود هستند نمیتوانند به حرکت انقلاب حجیت ببخشند.
وی ادامه داد: شخصیتهای برجستهای چون امام خمینی(ره) به انقلاب اسلامی حجیت دادند؛ اگر بینان گذار انقلاب اسلامی نبودند، چه بسا بسیاری از متدینین و علما فکر میکردند اقتضای صیانت از دین این است که در گوشهای بنشینند و حرکت انقلابی انجام ندهند.
وی بیان کرد: همچنین چه بسا که عدهای تصور میکردند که در عصر غیبت، راه حفظ دین، این است که اقدام انقلابی انجام نشود؛ اما امام خمینی(ره) آمدند تا حجت شرعی شکل بگیرد؛ در این راستا در میان اطرافیان امام راحل کسانی وجود داشتند که کمک کردند به این حجیت بخشی به انقلاب و یکی از آنها مرحوم ایت الله قاضی طباطبایی است.
وی در مورد ویژگیهای نخستین شهید محراب عنوان کرد: آیت الله قاضی طباطبایی از نظر خانواده و خاندان، اعتبار و اصالت و پیشینه و تاریخ درخشانی داشتند، وقتی به مزار خانوادگی ایشان در تبریز سری میزنیم نام بزرگانی را میبینیم که به این خاندان انتساب داشته و به اسلام و انقلاب خدمت کردهاند.
شریعتمداری تصریح کرد: نخستین شهید محراب؛ از نظر علمی و فقهی و اخلاقی شخصیتی برجسته و یک روحانی مبارز بود و نقش اثربخشی در قیام 29 بهمن تبریز داشت و پس از انقلاب نیز به حکم امام خمینی(ره) به عنوان نماینده ولیفقیه در استان و امام جمعه تبریز منصوب شد.
وی ادامه داد: از حضور وجود ایشان و امثال شهید مدنی بود که در ابتدای انقلاب اسلامی وقتی به صحنه آمدند، مردم به نوعی آرامش و قوت قلب گرفتند و فهمیدند راه مشروع و درستی را پیمودهاند و شهادت ایشان و شهدای محراب، اعتبار خاصی به انقلاب بخشیدند و راه را به پشتوانه حرکت دینی و فکری امام خمینی(ره)، غنیسازی کردند.
مشاور عالی ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب در امور جهان اسلام خاطرنشان کرد: شهادت ایشان توسط گروه فرقان هشدار و درس مهمی شد برای اینکه ما نباید فقط نگران دشمنان بیرونی باشیم؛ بلکه دشمنان داخلی که در متن جامعه هستند چه بسا از دشمن بیرونی خطرناکتر هستند و افرادی که حجت شرعی و حجیتها را کنار میگذارند و در دین انحراف دارند چه بسا از غربگراها نیز بدتر هستند.
وی گفت: افرادی که به جای آنکه به معرفت دینی استواری، متکی باشند با توجه به برداشتهای شخصی از دین، گروهکی ایجاد کرده و براساس آن به جان مردم و جامعه و روحانیت میافتند و شهید قاضی طباطبایی، زمینخورده چنین انحرافاتی هستند.
وی افزود: گاهی باید مراقب باشیم و آدرس غلط ندهیم و فکر نکنیم که همه مصیبتها تنها به دوش دشمنان خارجی است، بلکه خطر واقعی گاهی از جانب عدهای است که در کسوت دین انحرافی وارد میدان میشوند و با فهم دینی غلط میخواهند مسائل را پیش ببرند.
وی تاکید کرد: یکی از راههای مهم در مقابله با انحرافات دینی، معرفی دینی استوار و قوی است که از مسیر حوزههای علوم دینی و مرجعیت و عالمان برجسته دین گذشته باشد؛ شاید گاهی بین عالمان دینی، اختلافاتی جزئی باشد، اما باید تکیه ما به عالمان دینی تراز و معارف اصیل اسلامی و شیعی باشد تا از انحرافات دینی که بلای جان بشریت است در امان باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: در دنیای اهل سنت نیز عدهای به نام دین، گروهکهای تروریستی داعش ایجاد کردند و بلای جان جهان اسلام و بشریت شدند، چرا که متکی به منابع و مراجع معتبر دینی نبودند.
وی تصریح کرد: اگر افراد جامعه از علمای تراز اول و روحانیت دین آشنا و دین شناس فاصله بگیرند و جمعی براساس برداشتهای غلط از دین تشکیل دهند و براساس آن وارد میدان شوند و دست به اسلحه ببرند، نتیجه آن امثال گروهکهای فرقان می شود که آسیبهای زیادی را به همراه دارند.
وی گفت: سازمان مجاهدین خلق نیز چنین تفکرات و خاستگاه دینی غلطی داشته و همچنان بر روی آن پافشاری دارند و مدعیاند که متدین بوده و در آئینهای عزاداری سیدالشهداء هم شرکت دارند؛ اما چون متکی به هیچ مرجعیت معتبری نیستند؛ دست به هر جنایتی میزنند.
وی افزود: زندگی و شخصیت آیت الله فاضی طباطبایی و شهادت ایشان برای ما پیامهای مهمی دارد، نخست اینکه انقلاب اسلامی نیازمند حُجّیت و تقویت حُجّیت دینی است و شخصیتهایی چون ایشان و شهدای محراب همچون آیتالله صدوقی و آیتالله مدنی و آیتالله دستغیب دارای حُجّیت دینی بودند.
وی بیان کرد: همچنین پیام مهم دیگر آن است که باید مراقب آن آسیبهایی باشیم که از درون جامعه میجوشد و شکل میگیرد و تنها راه نجات از این انحرافات، پناه بردن به عالمان دینی و مراجع است.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب عنوان کرد: ممکن است افرادی به تنهایی براساس مطالعات خود به جمع بندی برسند؛ اما اگر نیازمند جامعیت هستیم، باید متکی به عالمان تراز اول دینی باشیم.
وی تصریح کرد: آیت الله فاضی طباطبایی دارای شان علمی بالایی بودند و کتابی از ایشان به نام «تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهدا (ع)» از جمله آثار ماندگاری است که باید مطالعه شود، از طرفی کتاب «اللَوامعُ الالهیه فی المباحثِ الکلامیَه»، نوشته مقداد بن عبدالله معروف به فاضل مقداد نیز توسط آیت الله قاضی طباطبایی تصحیح شده است که وقتی در رساله دانشگاهی تدریس داشتم متوجه شان علمی بالای این استاد شدم.
شریعتمداری خاطرنشان کرد: شاید ما تعداد محدودی از این گونه نوادر علمی در دهه اول انقلاب همچون آیت الله شهید مطهری و شهید بهشتی و شهدای محراب و همچنین شخصیت آیت الله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی داشته و داریم که به پشتیبانی از امام راحل پرداختند و در چارچوب تقوا و دینداری و اخلاق و سعه صدر، اعتباربخش به انقلاب اسلامی بودند و همچنان نیز می توانند مرجعیت فکری و دینی ما و پشتوانه پیوند ما با انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و چراغ راه باشند.