محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در اختتامیه چهارمین همایش بین‌المللی مطالعات ایران معاصر تاکید کرد: برای ایران، امکان‌های ما از مردم‌مان آغاز می‌شود. باید مردم خود را نه تهدید، بلکه «امکان» بدانیم. در این صورت، شهروندان، اینترنت، زنان و نسل زد همه به چشم فرصت دیده خواهند شد، نه تهدید. زیرا همان‌طور که از رهبری تا فرماندهان نظامی اذعان کردند، آنچه اسرائیل را شکست داد، مردم ایران بودند. موشک‌های ما بسیار مهم هستند اما این مردم بودند که توهم اسرائیل را فرو ریختند. پس باید این امکان را تقویت کنیم. اول باید آن را شناسایی کنیم تا بتوانیم آن را پرورش دهیم.
دوم، هرچند باید از پارادایم تهدید به پارادایم امکان گذر کنیم، این به معنای فراموشی تهدیدها نیست. باید توان دفاعی خود را تقویت کنیم. ایران هنوز کمتر از هر کشور منطقه برای دفاع هزینه می‌کند و نیاز داریم سرمایه‌گذاری بیشتری در این بخش انجام دهیم، البته در چهارچوب محدودیت‌های موجود. البته دیگر کشورهای منطقه نیز باید هزینه‌های نظامی خود را محدود کنند. آمریکا به جای افتخار به ارسال «تجهیزات نظامی زیبا» به خاورمیانه، باید از فرستادن ابزارهای کشتار دست بردارد و به توسعه واقعی منطقه بیندیشد. بنابراین ما باید سه امکان را تقویت کنیم:
۱. مردم خود به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه و امکان.
۲. توان دفاعی کشور.
۳. روابط خود با کشورهای منطقه.
همسایگان تهدید نیستند
ظریف در ادامه سخنرانی گفت: من معتقدم منطقه ما بزرگ‌ترین امکان ماست. نباید همسایگان‌مان را تهدید بدانیم، هرچند گلایه‌های بسیاری داریم. همسایگان عرب ما در زمان جنگ از صدام حسین حمایت کردند، اما نباید اسیر گذشته بمانیم. باید روابط خوب با همه همسایگان برقرار کنیم.
او افزود: در گذشته با روسیه اختلاف داشتیم، اما روسیه همسایه‌ای مهم است. هرگونه «فوبیا» نسبت به شرق یا غرب خطرناک است و شیفتگی به هر دو هم همین‌قدر خطرناک است. ما ایرانی هستیم - نه شرق‌گرا، نه غرب‌گرا - بلکه ایران‌گرا هستیم. روابط ما با همسایگان باید آینده‌نگر باشد و از گذشته عبور کنیم.
ظریف با نقل قول از نلسون ماندلا گفت: ما گذشته را فراموش نمی‌کنیم، اما از آن عبور می‌کنیم تا بتوانیم فرصت‌های آینده را ببینیم.
او ادامه داد: نسبت به برخی رفتارهای منطقه‌ای گلایه داریم، اما این نباید مانع برقراری روابط کیفی با همسایگان شود. این روابط باید بر پایه احترام متقابل، عدم مداخله، حفظ تمامیت ارضی و همکاری منطقه‌ای باشد.
ظریف سپس به ایده‌های منطقه‌ای اشاره کرد: من و یکی از همکارانم ایده‌ای به نام «مناره» برای شبکه همکاری هسته‌ای منطقه‌ای مطرح کردیم. اخیراً مشابه آن توسط ارنست مونیز، وزیر انرژی پیشین آمریکا، منتشر شد. همچنین باید درباره ایجاد «انجمن گفت‌وگوی مسلمانان غرب آسیا» بیندیشیم. باید دشمنی را به دوستی تبدیل کنیم، زیرا از دوستی می‌توانیم اندوخته‌های فراوان به‌دست آوریم.
در پایان، ظریف تأکید کرد: منطقه ما آینده ماست و باید آن را بر پایه فرصت‌ها بنا کنیم، نه تهدیدها. نباید در زندان گذشته بمانیم، زیرا گذشته نمی‌تواند هزینه‌ها را جبران کند. باید از گذشته عبور کنیم تا پیشرفت کنیم و عزت خود را حفظ کنیم.
آمریکا هزینه حمله به ایران را می دهد
وزیر اسبق خارجه کشورمان در بخش پایانی سخنان خود گفت: رهبر انقلاب فرمودند: دوران بزن دررو تمام شده است. ایران نشان داده است که حتی اگر آمریکا حمله کند، باید آماده پاسخ باشد و هزینه را بپردازد.