۲۹ اکتبر، روز جهانی کوروش بزرگ است؛ مردی که هزاران سال پیش، معنای واقعی قدرت را بازتعریف کرد.
در روزگاری که شمشیر قانون بود، او منشور آزادی نوشت.
در زمانی که بردگی عادی بود، او گفت: «همه انسان‌ها آزاد زاده شده‌اند.»
کوروش، فقط پادشاه ایران نبود؛ صدای عدالت برای جهانی بود که هنوز انسان بودن را یاد نگرفته بود.
او شهری بنا نکرد، بلکه اندیشه‌ای ساخت که تا امروز زنده است — اندیشه‌ی آزادی، احترام و مهربانی.
شاید تخت‌جمشید دیگر در سکوت باشد، اما نام کوروش هنوز در رگ‌های تاریخ می‌تپد.
زیرا او نه با جنگ، که با خرد حکومت کرد.
نه با ترس، که با عشق ماندگار شد.
🤍️ روز جهانی کوروش بزرگ گرامی باد
️️️️️️️️️️️️️️️️️️️️
فکت‌های جذاب و کمتر شنیده‌شده درباره کوروش بزرگ:
1. کوروش در حدود ۲۵۰۰ سال پیش، امپراتوری‌ای ساخت که از هند تا مدیترانه گسترده بود؛ یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های تاریخ.
2. ️ او اولین پادشاهی بود که مفهوم آزادی دینی را در قانون رسمی اعلام کرد.
3. «منشور کوروش» که در بابل کشف شد، به‌عنوان نخستین بیانیه حقوق بشر در جهان شناخته می‌شود.
4. ️ ارتش او هنگام فتح شهرها، کتابخانه‌ها را حفظ می‌کرد و به سربازان دستور داده بود به زنان و کودکان آسیب نزنند.
5. در منشورش نوشته: «تا زمانی که زنده‌ام، نگذارید کسی بر دیگری ستم کند.»
6. ️ او برده‌داری را در قلمرو خود ممنوع کرد؛ کاری که قرن‌ها بعد در اروپا انجام شد.
7. نام کوروش در تورات و انجیل نیز با احترام آمده است — به‌عنوان پادشاهی عادل که قوم یهود را آزاد کرد.
8. 🪶 بسیاری از فیلسوفان یونانی مثل افلاطون و هرودوت از او با تحسین یاد کرده‌اند.
9. دشمنانش او را نه از ترس، بلکه از احترام می‌ستودند.
10. ️ او در پاسارگاد آرام گرفته است، جایی که روی سنگ‌نوشته‌اش آمده:
«ای انسان، من کوروشم، کسی که امپراتوری ایران را بنیان نهاد. بر من حسد مبر.»
11. ️ برخلاف بیشتر پادشاهان، او هرگز خود را خدای زمینی نخواند — بلکه خدمت‌گزار مردم می‌دانست.
12. ️ در زبان‌های باستانی، نام او به معنای «خورشید» بوده است.
13. در زمان او، آموزش و نگارش رسمی در سراسر قلمرو گسترش یافت.
14. ️ یکی از شعارهایش این بود:
«صلح بهتر از پیروزی در جنگ است.»
15. هنوز هم هر سال هزاران نفر به پاسارگاد می‌روند تا یاد او را زنده نگه دارند — مردی که تاریخ را با انسانیت نوشت، نه با خون.
️️️️️️️️️️️️️️️️️️️️️
منشور کوروش بزرگ؛ صدای انسانیت از ۲۵ قرن پیش
۱. منشور چیه؟
منشور کوروش یه استوانه‌ی گِلی از دوران هخامنشیه که در سال ۱۸۷۹ در بابل (عراق امروزی) کشف شد.
روی اون با خط میخی و زبان اکدی نوشته شده و الان در موزه بریتانیا (London British Museum) نگهداری می‌شه.
️ ۲. چرا مهمه؟
چون خیلی از مورخ‌ها اونو اولین اعلامیه‌ی حقوق بشر جهان می‌دونن.
در زمان پادشاهی‌ای که بقیه با شمشیر حکومت می‌کردن، کوروش گفت:
> «من به مردم بابل آزادی دادم که خدایان خود را پرستش کنند، و هیچ‌کس را به بردگی نگرفتم.»
همین جمله یعنی:
آزادی عقیده ️️️
لغو بردگی
احترام به فرهنگ‌ها و زبان‌های دیگر
️ ۳. مضمون اصلی منشور
چند بخش داره که نکات مهمش ایناست:
بازگشت خدایان و مردم تبعیدشده به سرزمین خودشان (احیای آزادی)
ممنوعیت ویرانی و غارت در زمان فتح
تأکید بر برقراری عدالت و آبادانی
ستایش از خدای برتر و احترام به اعتقادات مردم
۴. ترجمه‌ی بخش‌هایی از متن منشور
> «من، کوروش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه بابل، شاه سومر و اَکَد...
هنگامی که به بابل درآمدم، صلح را در آنجا برقرار کردم.
هیچ‌کس را وادار نکردم که از ترس مرا بپرستد.
خانه‌های ویران را بازسازی کردم و مردم را آزاد ساختم.»
🪶 ۵. نکات جالب و کمتر شنیده‌شده
1. نسخه‌ای از منشور در سازمان ملل متحد در نیویورک نگهداری می‌شود، چون الهام‌بخش منشور جهانی حقوق بشر امروزی بوده.
2. وزن منشور حدود ۲٫۲ کیلوگرم است!
3. بخشی از آن شکسته و تکه‌تکه است، اما تمام ترجمه‌های معتبر امروزی از همان قطعات بازسازی شده‌اند.
4. با اینکه بعضی مورخان غربی درباره‌ی “حقوق بشر بودن” آن بحث دارند، همه بر عدالت و انسانیت کوروش توافق دارند.
5. چند بار به ایران آورده شده (آخرین بار در سال ۲۰۱۰) و میلیون‌ها نفر برای دیدنش صف کشیدند.
۶. جمع‌بندی زیبا برای پایان پست:
> منشور کوروش فقط نوشته‌ای بر گل نیست؛
صدایی‌ست از اعماق تاریخ که هنوز به ما یادآوری می‌کند:
آزادی، احترام و انسانیت از ایران آغاز شد.