شناسهٔ خبر: 75564156 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: تسنیم | لینک خبر

پدافند غیرعامل؛ راهبرد حیاتی تاب‌آوری و امنیت ملی در جزایر هرمزگان

جزایر هرمزگان از قشم و کیش به عنوان مراکز اقتصادی تا هرمز و بوموسی به مثابه دژهای استراتژیک به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک، زیرساخت‌های حیاتی انرژی و تجاری، و محصور بودن جغرافیایی، نیازمند یک چتر دفاعی هوشمند و پایدار هستند.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از دفتر جزایر خلیج فارس، در این جزایر حساس، پدافند غیرعامل نه یک اقدام جنبی، بلکه مهم‌ترین راهبرد برای بقا و توسعه است که حفاظت از جان، مال و پایداری اجتماعی در برابر طیف وسیعی از تهدیدات انسان‌ساخت را تضمین می‌کند. این رویکرد، فصل مشترک خرد ملی و مدیریت بحران‌های نوظهور در خط مقدم جنوبی کشور است.

جزایر خلیج فارس، به مثابه خط مقدم جغرافیایی و اقتصادی کشور، نقش حیاتی در ترانزیت انرژی، تجارت بین‌المللی و صنعت گردشگری دارند. جزایری چون قشم و کیش با برخورداری از مناطق آزاد تجاری، و جزایری مانند هرمز و بوموسی با اهمیت نظامی و ژئوپلیتیک، هدف بالقوه تهدیدات محسوب می‌شوند.

این موقعیت استراتژیک به طور خودکار سطح آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها را افزایش می‌دهد؛ زیرساخت‌هایی نظیر پایانه‌های نفتی و گازی، نیروگاه‌های تولید برق، تأسیسات آب‌شیرین‌کن و شبکه‌های ارتباطی که شریان‌های حیاتی زندگی و اقتصاد در این مناطق هستند. بنابراین، استفاده از رویکرد پدافند غیرعامل ، که هدف آن کاهش آسیب‌پذیری در بحران‌ها از طریق اقدامات غیرنظامی، فنی و مدیریتی است، به منظور حفاظت از این تأسیسات حساس، امری اجتناب‌ناپذیر است و نشان‌دهنده هوشمندی در مدیریت امنیت ملی است.

ضرورت تاب‌آوری زیرساختی در محیط بسته جزایر

ماهیت جزیره‌ای این مناطق، یک تهدید مضاعف را در صورت بروز بحران ایجاد می‌کند؛ محدودیت منابع و محصور بودن. در یک جزیره، هرگونه آسیب به تأسیسات حیاتی نظیر آب‌شیرین‌کن‌ها یا شبکه‌های توزیع انرژی، منجر به یک بحران فوری و فراگیر می‌شود، چرا که امکان جایگزینی یا ترمیم سریع از طریق سرزمین اصلی با موانع لجستیکی بزرگی روبروست.

اصول پدافند غیرعامل در اینجا معنایی عمیق‌تر می‌یابد و بر اقداماتی مانند پراکندگی هوشمندانه تأسیسات، استفاده از سازه‌های امن و مستحکم، و افزایش قابلیت بقای تجهیزات حیاتی متمرکز می‌شود. این اقدامات (ازجمله استحکامات و ایجاد سازه‌های امن) حیاتی هستند تا در صورت حمله یا بحران، حداقل خدمات برای تضمین پایداری اجتماعی و جلوگیری از تخلیه اضطراری جمعیت حفظ شود.

پدافند غیرعامل؛ ابزاری برای توسعه پایدار و مدیریت شهری

پدافند غیرعامل، در مفهوم نوین خود، صرفاً به معنای ایجاد پناهگاه نیست، بلکه رویکردی مدیریتی برای توسعه مقاوم و ایمن است. در جزایری که توسعه گردشگری و مناطق آزاد در آن‌ها در جریان است، رعایت این اصول باید از فاز طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های جدید آغاز شود. به عنوان مثال، مکان‌یابی هوشمند مراکز درمانی، سامانه‌های ارتباطی و انبار ذخایر ضروری، همچنین استفاده از استتار، اختفا و فریب (یا بهره‌گیری از ماکت‌های فریبنده) برای حفظ امنیت زیرساخت‌های گردشگری و تجاری، بخشی از این رویکرد خردمندانه است. پدافند غیرعامل تضمین می‌کند که زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه پایدار در مقابل تهدیدات انسان‌ساخت یا بحران‌های طبیعی آسیب‌پذیر نباشند، و این به معنای مسئولیت‌پذیری انسانی و فنی در قبال آینده جزایر است.

آموزش عمومی؛ کلید موفقیت پدافند در جامعه جزیره‌ای

یکی از رویکردهای اساسی در پدافند غیرعامل، یعنی آموزش عمومی و ارتقای تاب‌آوری اجتماعی، در جزایر اهمیتی مضاعف دارد. جوامع کوچک جزیره‌ای، به دلیل حس همبستگی بالا، می‌توانند به سرعت در مواجهه با بحران‌ها سازماندهی شوند. از این رو، آگاهی‌بخشی و آموزش ساکنان کیش، قشم، هرمز، هنگام، لارک و دیگر جزایر برای مواجهه با تهدیدات نوظهور (از سایبری گرفته تا تهدیدات زیستی و حملات متعارف) نقشی کلیدی در کاهش خسارات انسانی و اطلاع‌رسانی به موقع دارد.

برگزاری رزمایش‌ها و تمرین‌های هدفمند با مشارکت مردم و نهادهای محلی، نه تنها آمادگی زیرساخت‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه روح همبستگی ملی و آمادگی جمعی را تقویت می‌کند، و امنیت جمعی را به یک هدف دست‌یافتنی بدل می‌سازد.

کلام آخر؛ پدافند غیرعامل یک اقتضای راهبردی برای حفاظت از منافع ملی

پدافند غیرعامل در جزایر هرمزگان یک اقتضای راهبردی برای حفاظت از منافع ملی، توسعه اقتصادی و جان شهروندان است. این راهبرد، با تکیه بر خرد، برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات فنی و مدیریتی، آسیب‌پذیری این دژهای کلیدی در خلیج فارس را به حداقل می‌رساند. با توجه به شعار سال در هفته ترویج فرهنگ پدافند غیرعامل، تمرکز بر تقویت تاب‌آوری زیرساختی و پایداری اجتماعی در این جزایر، نه یک تلاشی مقطعی، بلکه یک تعهد مستمر و بلندمدت برای تضمین امنیت و آرامش در این مناطق است.

انتهای پیام/7558