علی طلوعی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران در یاداشتی نوشت، موقعیت جغرافیایی رباط‌کریم در مسیر تاریخی تهران - قم و مجاورت با شاهراه‌های باستانی، موجب شده است تا از گذشته‌های دور، محل توقف، استراحت و دادوستد مسافران و کاروان‌ها باشد. وجود آثار ارزشمندی همچون کاروانسرای حاج‌کمال، کاروانسرای قلعه‌سنگی، یخچال‌های تاریخی و آسیاب‌های کهن، نشان‌دهنده جایگاه مهم این منطقه در مسیر جاده ابریشم و تاریخ تجارت و ارتباطات ایران‌زمین است. هر یک از این آثار، بخشی از روایت هویت تاریخی و فرهنگی رباط‌کریم را در خود جای داده‌اند.
رباط‌کریم از نظر موقعیت دسترسی، یکی از ممتازترین شهرستان‌های کشور است. این منطقه در فاصله کمتر از نیم ساعت از تهران قرار دارد و به‌واسطه وجود خط متروی پرند، ریل‌باس تهران–پرند، بزرگراه‌های غدیر، تهران–قم و تهران–ساوه و همچنین نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، در موقعیتی استراتژیک واقع شده است. چنین جایگاهی به‌روشنی نشان می‌دهد که توسعه گردشگری در رباط‌کریم نه‌تنها امری ممکن، بلکه ضرورتی اقتصادی و اجتماعی است.
اگر گردشگری در این شهرستان و مناطق پیرامونی آن توسعه یابد، تأثیرات آن به‌سرعت در زندگی مردم منطقه دیده خواهد شد. افزایش رفت‌وآمد گردشگران، ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رونق بازار صنایع‌دستی، فروش محصولات محلی و تقویت خدمات حمل‌ونقل و پذیرایی، همگی می‌توانند به رونق اقتصاد محلی و اشتغال پایدار منجر شوند. در شرایطی که اقتصاد شهری تهران بیش از پیش متمرکز شده است، توسعه گردشگری در اطراف پایتخت نوعی توزیع عادلانه فرصت‌های اقتصادی به‌شمار می‌رود که با سیاست‌های کلان دولت نیز هم‌خوانی دارد.
از سوی دیگر، توسعه گردشگری روستایی در منطقه رباط‌کریم، به‌ویژه در روستاهای انجم‌آباد، قشلاق و آلارد، می‌تواند به احیای جمعیت روستایی، حفظ معماری بومی و تداوم هویت محلی کمک کند. تجربه نشان داده است که هر جا مردم محلی در قالب بوم‌گردی و صنایع‌دستی وارد چرخه اقتصاد گردشگری شده‌اند، روند مهاجرت معکوس شکل گرفته و امید به ماندگاری در روستاها افزایش یافته است.
افتتاح مجموعه بوم‌گردی «مه و ماه» در روستای انجم‌آباد، نمونه‌ای موفق از همین الگو است. این اقامتگاه با بهره‌گیری از معماری سنتی، مصالح بومی و فضای صمیمی روستایی، نه‌تنها زمینه اشتغال چندین نفر از اهالی را فراهم کرده، بلکه به مقصدی تازه برای گردشگران شهری بدل شده است. ایجاد و گسترش چنین مجموعه‌هایی همان مسیری است که وزارت میراث‌فرهنگی در قالب طرح ملی «هر روستا، یک بوم‌گردی» دنبال می‌کند و رباط‌کریم می‌تواند از شهرستان‌های پیشرو در اجرای این سیاست باشد.
نباید فراموش کرد که رباط‌کریم در مسیر توسعه شهر جدید پرند نیز قرار دارد؛ شهری با جمعیت جوان و پویا، زیرساخت‌های نوین و دسترسی آسان به فرودگاه امام خمینی (ره). اتصال گردشگری روستایی رباط‌کریم با ظرفیت‌های شهری پرند می‌تواند کریدور گردشگری جنوب‌غرب تهران را شکل دهد؛ مسیری که هم گردشگری فرهنگی و تاریخی را پوشش می‌دهد و هم امکان توسعه گردشگری سلامت، طبیعت‌گردی و اقامتگاه‌های کوتاه‌مدت را فراهم می‌کند.
در کنار گردشگری، حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی منطقه نیز از اولویت‌های اصلی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان تهران است. رباط‌کریم از دیرباز محل فعالیت هنرمندانی در رشته‌هایی چون سفال‌گری، منبت، قلم‌زنی، دوخت‌های سنتی و تولیدات چرمی بوده است. تقویت این هنرها نه‌تنها به حفظ هویت فرهنگی منطقه کمک می‌کند، بلکه با ورود به بازار گردشگری، می‌تواند به منبعی پایدار برای درآمد خانوارهای محلی تبدیل شود. برنامه‌ریزی برای برپایی بازارچه دائمی صنایع‌دستی در محدوده رباط‌کریم و پرند، از جمله طرح‌هایی است که در دستور کار قرار دارد.
در مجموع، رباط‌کریم ظرفیت آن را دارد که از منطقه‌ای عبوری در جنوب تهران به دروازه‌ای برای ورود گردشگران داخلی و خارجی به پایتخت تاریخی ایران تبدیل شود. این شهرستان از نظر موقعیت، دسترسی و پیشینه فرهنگی، یکی از گره‌گاه‌های مهم میان تاریخ و توسعه است. بازدید وزیر محترم و تأکید ایشان بر لزوم معرفی بیشتر این منطقه، انگیزه‌ای مضاعف برای ما ایجاد کرده است تا با همکاری بخش خصوصی، شوراهای اسلامی، دهیاران و دستگاه‌های خدماتی، روند توسعه گردشگری در این شهرستان را سرعت ببخشیم.
اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران با برنامه‌ریزی جامع، مجموعه‌ای از پروژه‌های گردشگری، بوم‌گردی، مرمت آثار تاریخی و حمایت از کارگاه‌های صنایع‌دستی را در رباط‌کریم و مناطق پیرامونی آن در دستور کار دارد. ما باور داریم که آینده گردشگری استان تهران تنها در مرکز شهر و مناطق شمالی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در مناطق جنوبی و روستاهای تاریخی آن نیز می‌توان فردایی متفاوت برای گردشگری و اقتصاد محلی رقم زد.
رباط‌کریم امروز در آستانه تحولی تازه قرار دارد؛ تحولی که با پیوند میان میراث تاریخی، ظرفیت‌های طبیعی، هنرهای بومی و سرمایه انسانی می‌تواند الگویی برای توسعه متوازن در سراسر استان باشد. راهی که آغاز شده، نیازمند تداوم، حمایت و مشارکت مردم است. اگر همه نهادها و فعالان محلی دست در دست هم دهند، رباط‌کریم از دروازه جنوبی پایتخت به قلب تپنده گردشگری تهران بدل خواهد شد؛ جایی که تاریخ و توسعه، در کنار هم معنا پیدا می‌کنند.
انتهای پیام/