به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش‌های گذشته این نوشته، مواردی از نقش مراجع معظم تقلید و علمای شیعه در استقلال و حفظ تمامیت ارضی کشورهای اسلامی با تاکید بر کشور عراق و تاثیر مراجع تقلید در نبردهای ایران و روسیه در دوران قاجاریه بیان شد. در این نوشته نقش علما در مقابله با تهاجم دشمنان به ایران در جنگ جهانی اول بررسی می‌شود.
همزمان با حمله کشورهای غیرمسلمان به کشور عثمانی و ورود برخی نیروهای انگلیسی به ایران، مراجع و علمای شیعه، اقدام به صدور فتاوای جهادی کردند. سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی، شیخ الشریعه اصفهانی، سید علی تبریزی، سیدمصطفی کاشانی، میرزا محمدتقی شیرازی و گروه دیگری از علما، با صدور فتوایی مشترک، «خطاب به همه مسلمانانی که به خدا و روز آخرت باور دارند» نوشتند: «به قهر و خذلان دشمنان دین جمله مسلمانان عالم را به نام اسلامیت دعوت می‌نماییم. با مال و نفس از بیضه مقدس اسلامی دفاع کرده در راه خدا جهاد نیز پیشه سازید».
این فتوا منجر به قیام‌های متعددی علیه اشغالگران شد. حضور مسلحانه علمای مجاهد و فرزندان مراجع تقلید مانند آیت‌الله سیدمهدی حیدری، شیخ محمدرضا فرزند آیت‌الله محمدتقی شیرازی و محمد یزدی فرزند آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی مشهور به «صاحب عروه» نیز بر شور مردمی در این نبردهای جهادی افزود. مرگ مشکوک شیخ محمد در خلال این نبردها نیز از موارد مبهم تاریخ این نبردها است.
.
.
همزمان با عراق، ایلات عرب خوزستان نیز وارد نبردهایی با نیروهای انگلیسی شدند و تعداد از آن‌ها را نیز کشتند. وجود تپه‌های «الله اکبر» در ده کیلومتری شمال سوسنگرد، یادگار مبارزات «شیخ عبدالله بن عمار الطرفی» با اشغالگران بود که هم‌اکنون و با گذشت ۱۲۰ سال، همچنان شناخته شده است و در طول جنگ هشت ساله نیز شاهد حضور رزمندگان اسلام بود و شخصیت برجسته دوران اسارت، حجت‌الاسلام سید علی اکبر ابوترابی در همین نقطه به اسارت نیروهای بعثی درآمد.
آیت‌الله سید عبدالحسین لاری نیز همزمان با این نبردها، مبارزه خود را با انگلیسی‌ها توسعه داد و رهبری مذهبی مبارزات مردم جنوب ایران به فرماندهی شخصیت‌هایی مانند رئیس‌علی دلواری را برعهده گرفت. او با صدور فتوایی، عشایر قشقایی را نیز به مبارزه فراخواند و در نامه‌ای به صولت‌الدوله قشقایی نوشت: «من که مجتهد و جانشین پیغمبر اسلام هستم، بدین وسیله فتوا می‌دهم که امروز بر تمام افراد ذکور ایرانی جهاد با این کفار حربی واجب است... و هر کس در این جنگ کشته شود، شهید خواهد بود».
با صدور این فتاوا و با صدور فتاوای جدید توسط آیت‌الله سید عبدالله بلادی، آیت‌الله سیدمرتضی اهرمی، شیخ محمدحسین برازجانی و شیخ علی آل عبدالجبار تقریبا همه مناطق جنوب ایران، شاهد صحنه درگیری مجاهدان با نیروهای انگلیسی شد.
ناتوانی دولت وقت در استفاده از ظرفیت نیروهای مردمی و فتاوی مراجع برای مقابله با اشغالگران به بهانه رعایت بی‌طرفی، همچنین برخی از خیانت‌های داخلی و فشارهای گسترده سیاسی انگلیس به حاکمان کشور و مناطق مختلف، در نهایت به شکست این اقدامات منجر شد، اما آمار تلفات نیروهای اشغالگر به‌ویژه روس و انگلیس در این نبرد، نشانه نقش موثر مراجع در مقابله با هر هجوم خارجی به سرزمین‌های اسلامی بود و نشان داد هر حمله به سرزمین‌های اسلامی، بدون تاوان و هزینه نخواهد بود.
مقایسه میان نقش مراجع و علمای شیعه در جنگ اول و جنگ دوم جهانی، از نکات ناگفته تاریخ معاصر است. موضوعی که باید در بخش بعدی این نوشته به آن پرداخته شود.
منابع:
کتاب: مبارزات آیت‌الله بلادی در خلال جنگ جهانی اول/ سید قاسم حسینی
کتاب: بررسی آثار فتوای جهاد در عثمانی بر قائنات و سیستا در جنگ جهانی اول/ مجتبی خلیفه
کتاب: لوایح و سوانح/ آیت‌الله بلادی شیرازی
کتاب: فارس و جنگ جهانی اول/ رکن‌زاده آدمیت
سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا
...................
پایان پیام