به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حکمت ۲۷ از مشهورترین احادیث امام علی(ع) است که در بسیاری از منابع حدیثی، قبل یا بعد از تدوین نهج‌البلاغه ذکر شده است. اگرچه در برخی از منابع این جمله از نامه امام علی(ع) به امام حسن(ع) نقل شده یا برخی از روایان حدیث، این سخن را از معصوم دیگری نقل کرده‌اند، اما در هر حال، شهرت این حدیث به‌گونه‌ای است که در مشهورترین کتاب‌های حدیثی می‌توان آن را یافت. به‌عنوان نمونه این حدیث در کتاب «امالی شیخ صدوق»، «وسائل الشیعه»، «اصول کافی»، «محاسن برقی»، «مناقب خوارزمی»، «امالی شیخ طوسی» و «بحارالانوار» نقل شده است.
سید رضی در حکمت ۲۷ نهج‌البلاغه، حدیث امام علی(ع) را اینگونه نقل کرده است: «إمْش بدَائِکَ، مَا مَشَی بِک؛ با درد خود بساز، [تا زمانی که] با تو سازگار است».
این حدیث، نمونه‌ای از سخنان متنوع پزشکی از امام علی(ع) است که در میان خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های نهج‌البلاغه نقل شده است. برخی از پزشکان علاقمند به کتاب شریف نهج‌البلاغه، بیش از ۲۲ محور کلان پزشکی مانند بهداشت عمومی، ارتباط پزشک و بیمار، فیزیولوژی دستگاه‌های مختلف بدن، تغذیه، دارو، ایمنی، جنین‌شناسی، طب سالمندی، روان پزشکی از این کتاب استخراج کرده‌اند که به‌عنوان نمونه می‌توان به کتاب «پزشکی و بهداشت عمومی در نهج‌البلاغه» تالیف دکتر یحیی کاظم سلطانی با ترجمه دکتر صابره سیاوشی اشاره کرد.
روایاتی مشابه با این سخن امام علی(ع) نیز در منابع روایی می‌توان یافت که به‌عنوان نمونه می‌توان به این حدیث نقل شده از ایشان اشاره کرد: «لاَ تَضْطَجِعْ مَا اسْتَطَعْتَ الْقِیَامَ مَعَ الْعِلَّةِ؛ تا زمانی که می‌توانی با داشتن بیماری سرپا باشی، در بستر نخواب».
روشن است که عدم مراجعه به پزشک، تا زمانی که انسان، امکان تحمل بیماری را دارد، علاوه بر تقویت بدن هنگام بیماری‌ها، می‌تواند اراده او را در مقابله با سختی‌های مختلف نیز افزایش دهد. همچنین برخی از بیماری‌ها، دارای طول زمان مشخصی هستند و شخص باید در هر حال این مدت را بگذراند، در ضمن خوردن هر دارو، ممکن است در حالت ضعف و بیماری، تاثیراتی نامطلوب بر بدن داشته یا عوارضی را برای شخص ایجاد کند.
برخی از شارحان نهج‌البلاغه در شرح این حکمت، معنای آن را وسیع‌تر از «بیماری» دانسته و با گسترش معنای «درد» به هر نوع گرفتاری و سختی، این سخن امام علی(ع) را این گونه تفسیر کرده‌اند که انسان در هنگام سختی و گرفتاری، هر مقدار می‌تواند برای رفع مشکلات تلاش کند، اما اگر به هر دلیلی، بعد از تلاش فراوان، امکان حل مشکل فراهم نشد، با صبوری، این مشکلات را تحمل کند تا زمان مناسب برای آن فراهم شود.
منابع:
-کتاب: پیام امام، شرح نهج‌البلاغه آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی
- کتاب: روات و محدثین نهج‌البلاغه، استاد مرحوم محمد دشتی
- کتاب: فی ضلال نهج البلاغه، محمد جواد مغنیه، مترجم: غلامحسین انصاری
- کتاب: فرهنگ واژگان نهج‌البلاغه، دکتر منصور پهلوان
سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا
....................
پایان پیام