به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌البیت(ع) ـ ابنا ـ در هفتۀ پیش، مسلمانان غرب همزمان در مرکز توجه حوادث، سیاست و فرهنگ قرار گرفته‌اند؛ از چالش‌های اسلام‌هراسی و تهدیدهای امنیتی گرفته تا همگرایی فرهنگی و مشارکت اقتصادی و سیاسی. حضور جالب‌توجه غیرمسلمانان در حمایت از جوامع اسلامی، اقدام دولت‌ها برای مقابله با نفرت‌پراکنی و نقش مؤثر مسلمانان در اقتصاد و انتخابات، تصویر پیچیده و چندلایه‌ای از زندگی مسلمانان در غرب به تصویر کشیده است.
موجی از حوادث و واکنش‌های اخیر در اروپا و نیوزیلند تصویر روشن‌تری از چالش «اسلام‌هراسی» در غرب ارائه کرده است: از آتش‌سوزی‌های مشکوک در مسجدها و تهدیدهای امنیتی تا یادمان‌های جمعی برای قربانیان حملات تروریستی مسجد کرایست‌چرچ که نشان می‌دهد این پدیده همزمان خشونت فیزیکی و جراحت روانی در جوامع مسلمان ایجاد می‌کند.
اسلام‌هراسی از تهدید به فرصت؛ حمایت از سوی غیرمسلمانان
بعد مغفول این حوادث که در گزارش‌های تحلیلی کمتر به آن پرداخته شده، حمایت‌های جالب غیر مسلمانان در پی این وقایع از مسلمانان جامعۀ محلی بوده است؛ همچون قهوه‌ای تلخ برای بیداری و حمایت از اقلیت مسلمانان. به‌عنوان مثال حضور پرشور مردم نیوزیلند برای گرامی داشت جان‌باختگان حادثۀ تروریستی مساجد کرایست‌چرچ توجه‌ها را به خود جلب کرد. یا حضور اقشار مختلف در انگلیس در مراسمی پس از حادثۀ آتش‌سوزی مسجدشهرستان ایست‌ساسکس انگلیس در کانون توجهات رسانه‌های محلی قرار گرفت.
درسوئد هم در مواردی مانند شهر لولئو، بعد از آتش‌سوزی مشکوک، ساکنان محلی و گروه‌های مدنی متحد شدند تا تکمیل ساخت مسجد را پشتیبانی کنند؛ نشانه‌ای از اینکه تقابل صرف به «تنش» ختم نمی‌شود و عرصه‌ای برای همگرایی و دفاع از حقوق اقلیت‌ها هم وجود دارد.
افتتاح سامانۀ اسلام‌هراسی در نروژ
در سطح سیاست‌گذاری، برخی کشورها گام‌های نهادی برداشتند: نروژ سامانه‌ای برای مبارزه با اسلام‌هراسی راه‌اندازی کرده که رخدادها را رصد، بررسی و واکنش نهادی را تسهیل می‌کند؛ این نوع ابتکارات حکایت از آن دارد که بخشی از پاسخ غرب به اسلام‌هراسی، تبدیل نگرانی‌های مدنی به ساختارهای رسمی پیشگیری و حمایت است.
همزمان در سطح سیاسی-حقوقی بحث‌هایی درباره تعریف و چارچوب قانونی «اسلام‌هراسی» جریان دارد؛ در بریتانیا برخی سیاستمداران خواستار تصویب تعریف جدید و جامع‌تری شده‌اند تا هم شناسایی جرایم ناشی از نفرت تسهیل شود و هم ابزارهای حقوقی برای پیگیری فراهم گردد — بحثی که نشان می‌دهد کنش سیاسی برای حل ریشه‌ای این پدیده ضروری است.
استارمر و وعدۀ اختصاص ده میلیون پوند اضافه برای حراست از اماکن اسلامی بریتانیا
در همین راستا، در حالی که کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، تلاش دارد محبوبیت خود را افزایش دهد، فشار برای مداخله جدی‌تر در موضوع اسلام‌هراسی به چشم می‌خورد: اخیراً وی وعده داده است که طرح قانونی جدیدی برای تشدید تدابیر امنیتی مراکز اسلامی و مساجد و تعقیب جرایم ناشی از نفرت در قبال مسلمانان آماده شود: اختصاص ده میلیون پوند اضافی برای تشدید تدابیر امنیتی این مراکز!
از زاویه اجتماعی و فرهنگی، اسلام‌هراسی پیچیده و چندبُعدی است: هم شامل خشونت علنی و حملات به اماکن و افراد می‌شود و هم در قالب تبعیض ساختاری، کلیشه‌سازی رسانه‌ای و محدودیت‌های دسترسی به حقوق شهروندی تجلی می‌یابد. به همین دلیل پاسخ مؤثر باید چندلایه باشد — از آموزش عمومی و گفت‌وگوی بین‌فرهنگی تا سیاست‌های حمایتی و پاسخ‌پذیر دستگاه‌های قضایی و امنیتی.
درهای باز مساجد و همگرایی فرهنگی
در امتداد آیین‌های پذیرایی از غیرمسلمانان در مساجد و مراکز اسلامی انگلیس و آلمان که توجهات را به خود جلب کرد؛ مساجد اتریش هم در هفتۀ پیش این رویداد را برگزار کردند؛ در روز «درهای باز مساجد» در اتریش، مسلمانان این کشور بار دیگر چهره‌ای صمیمی و گفت‌وگوگر از اسلام به نمایش گذاشتند. مساجد مختلف، از جمله مرکز اسلامی وین و مسجد باشیکمی، درهای خود را به روی شهروندان اتریشی گشودند تا بازدیدکنندگان با فضاهای عبادی، فعالیت‌های فرهنگی و ارزش‌های انسانی اسلام از نزدیک آشنا شوند. فضای دوستانه و استقبال گرم اعضای جامعه اسلامی، فرصت مناسبی برای گفت‌وگو و رفع سوء‌برداشت‌ها از اسلام فراهم کرد.
در این رویداد که با حضور مردم، فعالان فرهنگی و شماری از سیاستمداران محلی برگزار شد، بازدیدکنندگان با اقامه نماز، قرائت قرآن، معماری مساجد و جلوه‌های متنوع فرهنگ اسلامی آشنا شدند. حضور پرشور اتریشی‌ها در این روز نشان داد که گفت‌وگو و شناخت متقابل می‌تواند پلی میان ادیان و فرهنگ‌ها بسازد. تصاویر منتشرشده از این روز، جلوه‌ای از همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام متقابل در قلب اروپا را به تصویر می‌کشد.
در اقدامی مشابه هم حضور گرم مردم دانمارک به مناسبت شب فرهنگ دانمارک در مسجد امام علی ع کپنهاگ تصاویر و صحنه‌های جالبی خلق کرد.
پیش‌نویس ممنوعیت حجاب در مدارس زیر ذره‌بین محافل اتریشی
بگذارید بیشتر در این کشور جذاب و آلپی بمانیم؛ پیش‌نویس قانون جدید برای ممنوعیت حجاب در مدارس اتریش با موجی از مخالفت‌ها از سوی نهادهای اسلامی و مدنی روبه‌رو شده است. جامعه اسلامی اتریش (IGGÖ) و جامعۀ علوی‌های این کشور با صدور بیانیه‌هایی هشدار داده‌اند که این قانون آزادی دین، برابری شهروندی و حق والدین در تربیت دینی فرزندان را نقض می‌کند. به گفتۀ آنان، طرح یادشده می‌تواند به حذف دختران مسلمان از محیط آموزشی و تشدید فضای تبعیض علیه جامعه اسلامی منجر شود — اقدامی که مغایر با استانداردهای حقوق بشر و آراء دادگاه قانون اساسی اتریش است.
وزارت دادگستری اتریش نیز ضمن انتقاد از این طرح، آن را از منظر قانونی و اجرایی ناقص دانسته است. این وزارتخانه تأکید کرده که قانون به‌طور ناعادلانه فقط دختران را هدف قرار داده. افزون بر این، نبود معیارهای روشن برای اجرای قانون، تخمین‌ناپذیری شمار دانش‌آموزان متأثر و پیش‌بینی مجازات‌هایی چون جریمه‌های سنگین تا هزار یورو، پرسش‌های جدی درباره مشروعیت و کارآمدی این سیاست ایجاد کرده است. در چنین فضایی، پویش «نه به ممنوعیت حجاب» از سوی فعالان مسلمان با هدف مقابله با روند فزایندۀ اسلام‌هراسی در اتریش شکل گرفته است.
تمجید دولت اسپانیا از نقش مسلمانان در اقتصاد این کشور
اما مسلمانان غرب باز هم در فعالیت‌هایشان در حال رسم چهره‌ای جدید در بین مقامات هستند. در اسپانیا گزارش رسمی دولت نشان می‌دهد که مسلمانان و مهاجران نقش محوری در تقویت ساختارهای اقتصادی و امنیت اجتماعی این کشور دارند؛ به‌طوری که آن‌ها نزدیک به ۱۰ درصد از درآمدهای تأمین اجتماعی را تأمین می‌کنند در حالی که تنها حدود ۱ درصد از منابع اجتماعی را مصرف می‌کنند.
تارنمای رسمی دولت اسپانیا اخیرا در گزارشی حضور مسلمانان را در بخش اقتصادی مثبت ارزیابی کرده .
نگاه ویژه به مسلمانان در انتخابات پارلمانی هلند
در آستانۀ انتخابات پارلمانی هلند، حزب دِنک با ارائه پیشنهاد وام مسکن بدون بهره ویژه مسلمانان تلاش کرده است توجه رأی‌دهندگان مسلمان را جلب کند. همزمان، سامانه‌ای برای راهنمایی رأی‌دهی ویژه مسلمانان در این کشور راه‌اندازی شده تا دسترسی آنان به اطلاعات انتخاباتی و فرآیند رأی‌دهی آسان‌تر شود. این اقدامات نشان می‌دهد که احزاب سیاسی هلند به‌طور فزاینده‌ای به نیازها و خواسته‌های جامعه مسلمانان توجه می‌کنند و نقش آنان در سیاست محلی و ملی را برجسته می‌سازند.
..........
پایان پیام