شفقنا- محدثه رضایی تحلیلگر مسائل عراق به جماران گفت: اکنون چندین سال است که حضور و نفوذ ما در عراق کاهش یافته و لذا نمی‌توانیم بر انتخابات سال آینده این کشور تاثیر خاصی داشته باشیم.
محدثه رضایی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران با اشاره به سفر الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق به ایران، اظهار کرد: هنوز نمی‌دانیم که آیا الاعرجی در این سفر حامل پیام خاصی بوده است یا خیر، اما از روی برخی روندها و شرایط دو کشور، می‌توان حدس‌هایی را زد. الاعرجی فردی است که با فرهنگ ایرانی آشنایی کامل دارد و حتی می‌گویند لهجه کاشانی را بهتر از خود کاشانی‌ها صحبت می‌کند. از طرف دیگر، او شخصیتی مقاومت-لیبرالی دارد؛ یعنی در برخی از زمان‌ها به السودانی نزدیک است و در برخی از زمان‌های دیگر به مقاومت نزدیک‌تر می‌شود. همچنین الاعرجی یک دوستی قدیمی با علی لاریجانی دارد و حال ممکن است با انتصاب او در جایگاه دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، الاعرجی برای عرض تبریک و طرح برخی از صحبت‌ها به ایران سفر کرده باشد.
وی با اشاره به افزایش فشارهای آمریکا علیه عراق برای کاهش روابط با ایران، افزود: تهدیدات اسرائیل و تحریم اقتصادی و بانکی عراق از جمله این فشارهاست. به لحاظ اقتصادی، عراق کشوری کاملا وابسته محسوب می‌شود، زیرا اقتصاد تک‌محصول نفتی دارد و درآمدهای آن ابتدا به دست آمریکا می‌رسد و سپس طی سازوکاری، برای بانک مرکزی عراق واریز می‌شود. این اهرم به شدت سنگینی است که دست‌های ما را هم در روابط اقتصادی با عراق بسته و فشارهای آمریکا برای کنترل این روابط را افزایش داده است. در مقابل فشارهای آمریکا بر عراق، دولت کنونی این کشور یعنی دولت السودانی نیز باج‌های زیادی را به ایالات متحده می‌دهد.
این تحلیلگر مسائل عراق با بیان اینکه محدود‌سازی فعالیت گروه‌های مقاومت از جمله این باج‌ها بود، عنوان کرد: عدم تصویب لوایح مرتبط با حشدالشعبی (لوایحی که به منظور افزایش اختیارات حشدالشعبی و انسجام‌بخشی بیشتر به ساختار آن تدوین شده بود) در پارلمان یکی از اقدامات انجام‌شده در این راستا بود. همچنین اگرچه قرار بود تا سال ۲۰۲۵، حضور نظامی آمریکا در عراق پایان یابد، اما هنوز این اتفاق نیفتاده و هر سال تمدید می‌شود. به علاوه شاهد افزایش حضور ناتو در عراق هستیم که این نیز در راستای فشارهای آمریکا برای کاهش حمایت‌های عراق از گروه‌های مقاومت و سنگ‌اندازی در مسیر روابط با ایران است.
رضایی اضافه کرد: همچنین دولت عراق در شهریورماه امسال اقدام به آزادی الیزابت تسورکوف، جاسوس رژیم صهیونیستی در عراق کرد. اگرچه دولت السودانی اعلام کرد او تابعیت روسی دارد، اما دیدیم که پس از آزادی، به عنوان جاسوس موساد به اسرائیل بازگشت. به عنوان اتفاقی دیگر، اگرچه پیش‌تر دولت مرکزی عراق بابت صادرات غیرقانونی نفت از شمال عراق به بندر جیهان ترکیه توسط حزب دموکرات کردستان شکایت کرده بود، اما اکنون با فشارهای آمریکا، این صادرات توسط خود دولت از سر گرفته شده است.
وی ادامه داد: بنابراین می‌بینیم با توجه به اتفاقات منطقه و تحولات رخ‌داده در سوریه و لبنان، آمریکا تلاش‌های خود را برای به انزوا کشاندن ایران افزایش داده است. در این بین، آمریکایی‌ها معتقدند که گروه‌های مقاومت عراقی در حال تامین دیگر گروه‌های مقاومت منطقه و تلاش برای دورزدن تحریم‌های ایران هستند. لذا ترامپ در حال افزایش فشارها بر دولت عراق برای فاصله‌گیری از ایران است و از این کشور می‌خواهد شرکای جدیدی برای خود پیدا کند؛ کما اینکه اگرچه بایدن به عراق برای واردات برق و گاز از ایران اجازه داده بود، اما ترامپ معافیت عراق از اجرای تحریم‌های ایران را لغو کرد و باعث شد دیگر برق ایران به این کشور صادر نشود و ظاهرا قرار است صادرات گاز نیز به زودی قطع شود. ترامپ حتی قرداد سوآپ گاز ترکمنستان به عراق از مسیر ایران را برنتابید و حدودا یک ماه پیش این قرارداد تعلیق شد.
انتخابات سال آینده عراق نقطه عطفی در تعیین سرنوشت این کشور و روابطش با ایران خواهد بود
وی با بیان اینکه بر همین اساس، انتخابات سال آینده عراق نیز نقطه عطفی در تعیین سرنوشت این کشور و روابطش با ایران خواهد بود، گفت: اگرچه ایران نمی‌تواند نسبت به این انتخابات بی‌تفاوت باشد، اما در گذشته دیدیم حتی کسانی که نزدیک به ایران بودند هم وقتی در انتخابات عراق پیروز می‌شدند، سیاست‌هایشان چندان با ایران هماهنگ نبود. در حقیقت اکنون چندین سال است که حضور و نفوذ ما در عراق کاهش یافته و لذا نمی‌توانیم بر انتخابات سال آینده این کشور تاثیر خاصی داشته باشیم.
این تحلیلگر مسائل عراق تاکید کرد: البته که ایران همواره خواهان استقلال و افزایش قدرت عراق بوده و هیچ‌گاه قصد مداخله مستقیم در امورات داخلی این کشور را نداشته است و هرگونه نفوذ ایران در عراق، به دلیل مرز مشترک طولانی بین این دو کشور و قرارگیری آن‌ها در یک منطقه استراتژیک است. طبیعتا دو کشور همسایه با چنین شرایطی، بر سیاست‌های یکدیگر تاثیر می‌گذارند و این آمریکاست که از آن سر دنیا، در امور داخلی عراق دخالت می‌کند. از نظر ما افزایش قدرت عراق، باعث تقویت توان منطقه‌ای ایران می‌شود و لذا همیشه خواستار استقلال این کشور بوده‌ایم.
رضایی همچنین با اشاره به اینکه الاعرجی در دیدار با لاریجانی اعلام کرده که عراق اجازه نمی‌دهد که از آسمان و خاکش علیه ایران استفاده شود، افزود: این حرف‌ها بیشتر جنبه تعارف دارد، زیرا عراق فاقد اختیار عمل برای محافظت از آسمان خود است. اکنون آسمان عراق کاملا در دست آمریکاست و عراقی‌ها هیچ گونه پدافندی برای مقابله با حملات هوایی ایالات متحده ندارند. اگر عراق واقعا می‌خواهد امنیت هوایی خود را تامین و در عمل ثابت کند که به آمریکا برای استفاده از آسمان عراق علیه همسایگان اجازه نمی‌دهد، باید یک موضع متفق‌القولی بین وزارت‌های خارجه و دفاع عراق برای تقویت امنیت هوایی و خرید سیستم‌های پدافندی شکل گیرد، در حالیکه آمریکا اصلا این اجازه را نمی‌دهد. ضمن اینکه هر کدام از این وزارتخانه‌ها، دست یک جریان و قومیت عراقی است که مواضع متفاوتی را نسبت به آمریکا دارند. لذا نمی‌توان خوش‌بین بود که چنانچه مجددا حمله‌ای به ایران صورت گیرد، شاهد رویکرد متفاوت و دوستانه‌تری از عراق نسبت به ایران باشیم.
وی همچنین با اشاره به اینکه الاعرجی در دیدار با قالیباف، اعلام کرد که محال است عراق به خاطر فشارهای خارجی و تحریم‌ها، روابط خود با ایران را محدود کند، گفت: به نظر می‌رسد در مورد ایران، اختلافاتی بین الاعرجی و السودانی وجود دارد. دولت السودانی در این سال‌ها با تحریم‌های ضدایرانی همراهی کرده، فشارها علیه گروه مقاومت را افزایش داده و حتی در این دولت شاهد افزایش حضور نظامی آمریکا و ناتو در عراق هستیم. بنابراین به نظر من علی‌رغم صحبت‌های الاعرجی در مورد عدم پایبندی کشورش به اجرای تحریم‌های ایران، شاهد رویکرد مثبت خاصی از عراق در این زمینه و حفظ تعاملات تجاری با جمهوری اسلامی نخواهیم بود.