فرارو- خرید یک گوشی موبایل پرچمدار در بازار ایران بیشتر از اینکه انتخابی ساده باشد، شبیه قدم گذاشتن در دنیایی پیچیده است.
به گزارش فرارو؛ جدیدترین مدل پرچمدار اپل یعنی آیفون ۱۷ همین اواخر با قیمتی در حدود ۲۹۰ میلیون تومان وارد بازار کشور شد، آن هم در شرایطی که رقیب اصلی آن یعنی سامسونگ گلکسی S25 اولترا تنها ۱۴۱ میلیون تومان فروخته می‌شود. معما وقتی پیچیده می‌شود که بدانیم در بازار جهانی، قیمت دلاری گوشی سامسونگ تقریبا با آیفون برابر است. پس تفاوت فاحش قیمت گوشی سامسونگ و اپل حتما باید دلایل غیراقتصادی داشته باشد. در این نوشته قرار است با هم سفری کوتاه در هزارتوی پیچیده و اسرارآمیز بازار موبایل داشته باشیم تا با شیوه‌های تعیین قیمت گوشی تلفن همراه آشنا شویم.
فرمول تعیین قیمت گوشی در ایران؛ از سود واردکننده تا سود فروشنده
قیمت آیفون ۱۷ مدل 256 گیگابایتی در بازارهای جهانی حدود ۱۲۰۰ دلار است، از آن‌طرف گلکسی S25 اولترا با فضای ذخیره‌سازی مشابه را ۱۳۰۰ دلار می‌فروشند. برای پیدا کردن مقصر احتمالی اختلاف قیمت این گوشی‌‌ها در بازار ایران، باید تعرفه‌های داخلی و عوامل غیرمستقیم را جستجو کرد.
سیدحسین سادات‌حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران، فرمول رسمی قیمت‌گذاری موبایل را به شکل ساده توضیح می‌دهد: قیمت تمام‌شده یک گوشی موبایل پرچمدار خارجی مانند آیفون ۱۷ پرومکس برخلاف آنچه روی سایت اپل می‌بینیم، به خاطر بالا بودن تقاضا تا هزار و ۵۳۰ دلار افزایش پیدا می‌کند. پس از اعمال حقوق گمرکی و عوارض قانونی بازرگانی نیز این عدد حداکثر می‌تواند ۱۸ درصد بالا برود که سقف سود واردکننده و عوارض دولتی خواهد بود. شرکت‌های واردکننده مجاز نباید فراتر از این مقدار سود دریافت کنند.
محاسبه حاشیه سود مجاز فروشندگان موبایل
پس از ورود به انبار واردکننده، نوبت به توزیع و فروش می‌رسد. رئیس کمیسیون اصناف می‌گوید: «واحدهای صنفی حداکثر می‌توانند تا ۷ درصد سود بگیرند» و البته بلافاصله اضافه می‌کند به دلیل قیمت‌های بالا و رقابت شدید در بازار، اصناف معمولاً با حاشیه سود کمتری اقدام به فروش می‌کنند.
به این ترتیب فرمول رسمی قیمت‌گذاری موبایل را پیدا کردیم. ابتدا باید به قیمت پایه جهانی، 18 درصد سود واردکننده و عوارض دولتی و در ادامه هفت درصد سود حداکثری فروشنده را اضافه کرد. این یعنی قیمت گوشی موبایل در بازار ایران نهایتا باید 25 درصد بیشتر از ارزش دلاری آن در بازار جهانی باشد.
الان دیگر به خوبی می‌دانید فروش آیفون ۱۷ اپل با قیمت ۲۹۰ میلیون تومان چقدر موضوع عجیبی است و مهمتر از آن، دیگر متوجه شدید چرا اختلاف ۱۴۱ میلیونی قیمت آیفون با موبایل سامسونگ گلکسی S25 اولترا از نظر ما معمایی بزرگ است.
آیفون 17 در ابتدای ورود به ایران با دلار 242 هزار تومانی قیمت‌گذاری شد در حالی که خود دلار بازار آزاد نهایتا 100 هزار تومان بود
علت اصلی اختلاف قیمت آیفون ۱۷ و گلکسی S25 اولترا
فرمول ۲۵ درصدی، قیمت‌گذاری قانونی را نشان می‌دهد اما دو عامل دیگر نیز به طور مستقیم بر قیمت گوشی موبایل و جیب خریدار تاثیر می‌گذارند؛ یکی نوع ارز تأمین‌شده و دیگر تخلفات بازار که حاصل گوش دادن به وسوسه شیطان است.
تأثیر نرخ ارز بر قیمت گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار
برای واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار از جمله آیفون ۱۷ و گلکسی S25 اولترا، باید از ارز حاصل از صادرات استفاده کرد. سادات‌حسینی می‌گوید این نوع ارز، تفاوت قیمت «ناچیزی» نسبت به دلار بازار آزاد دارد و نهایتا حدود ۱ تا ۲ درصد ارزان‌تر است.
حالا باید جرات به خرج دهیم و سؤال کلیدی که از ابتدا قصد داشتیم بپرسیم را مطرح کنیم؛ اگر ارز وارداتی ارزان‌تر است، چرا قیمت نهایی گوشی‌های لاکچری تا این حد بالا می‌رود؟ برای پاسخ به این سؤال، باید به تفاوت واقعی نرخ تسعیر ارز در سامانه نیما و بازار آزاد اشاره کرد که اغلب باعث می‌شود قیمت ریالی کالا، حتی با وجود ارزان بودن نسبی ارز اولیه، بالا برود.
تخلفات بازار موبایل؛ سقف سود مجاز چقدر است؟
رئیس کمیسیون تخصصی موبایل مقصر بعدی اختلاف زیاد قیمت بین گمرک و بازار را «برخی افراد سودجو» معرفی می‌کند. این افراد با استفاده از خلاءهای نظارتی، قیمت نهایی را بالاتر از نرخ مصوب به مصرف‌کننده تحمیل می‌کنند. در شرایطی که هرگونه مبلغی بالاتر از نرخ مصوب تخلف محسوب می‌شود و سازمان حمایت و تعزیرات حکومتی با آن برخورد خواهند کرد.
راهنمای خرید موبایل؛ چطور بفهمیم قیمت گوشی چقدر است؟
اگر دنبال خرید موبایل هستید، بررسی کنید مدل موردنظر در بازار جهانی با چه قیمت دلار عرضه می‌شود. سپس با نرخ تبدیل، حساب کنید گوشی را با دلار چند تومانی می‌فروشند. به عنوان مثال آیفون 17 در روزهای اول عرضه در ایران با دلار 242 هزار تومانی قیمت‌گذاری شده است در حالی که خود دلار در بازار آزاد نهایتا 100 هزار تومان ارزش داشت.
خرید آیفون 17 در چنین شرایطی قطعا از نظر اقتصادی کار درستی نیست. در مقابل قیمت‌گذاری گلکسی S25 اولترا با دلار 108 هزار و 500 تومانی انجام شده که منطقی به نظر می‌رسد.
نهایتا بخشی از هزینه اضافه ممکن است ناشی از خدمات و گارانتی باشد. پس تعارف را کنار بگذارید و در قیمت بالا دست به خرید نزنید. معمولاً مدتی پس از ورود رسمی یک مدل در آغاز عرضه جهانی، قیمت‌ها پایین می‌آیند. حتی در این حالت توصیه می‌کنیم به هیچ‌وجه سراغ خرید گوشی موبایل که قیمتش 25 درصد بالاتر از نرخ جهانی است نروید!