شفقنا افغانستان – امضای توافقنامه آتش‌بس میان طالبان و پاکستان در دوحه قطر، همزمان با استقبال کشورهای منطقه و همسایه، حاشیه‌های را نیز در پی داشته است و جدال‌های جدی را خلق کرده است.
به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان؛ این توافقنامه که بامداد دیروز امضا شد، دو طرف را مکلف می‌کند تا به تمامیت ارضی و حریم همدیگر احترام بگذارند و سازوکارهایی ر برای تقویت صلح و ثبات پایدار، ایجاد کنند.
این توافق که پس از یک هفته تنش و درگیری امضا شد، با استقبال شماری از کشورهای منطقه و همسایه مواجه شده است.
وزارت خارجه ترکیه با استقبال از این توافق گفته است که ترکیه به حمایت از تلاش‌ها برای دستیابی به صلح و ثبات پایدار بین «دو کشور برادر» ادامه خواهد داد.
عربستان سعودی نیز از این توافقنامه استقبال کرده است. در اعلامیه وزارت خارجه آن کشور آمده است: «پادشاهی عربستان امیدوار است این گام مثبت به پایان تنش‌ها در مرز میان دو کشور بینجامد.»
عمان و ایران نیز از امضای توافقنامه آتش‌بس میان و پاکستان استقبال کرده‌اند.
محمدرضا بهرامی، مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران نوشته است: «برقراری آتش بس بین افغانستان و پاکستان و توافق بر سر حل اختلافات از طریق گفتگو و راه حل های سیاسی، اقدامی مفید، سازنده و قابل توجه می باشد.»
آقای بهرامی افزوده است: «منافع جمعی همه کشورهای منطقه در تقویت آرامش، ثبات و امنیت است.»
«جدال برسر کلمه مرز»
پس از امضای توافقنامه آتش‌بس میان طالبان و پاکستان، استفاده از کلمه «مرز» در اعلامیهی وزارت خارجه قطر در این مورد، باعث جدال‌ها و واکنش‌هایی در افغانستان شد.
وزارت خارجه قطر در پایان اعلامیه اولیه خود در مورد آتش‌بس میان طالبان و پاکستان ابراز امیدواری کرده بود که «این گام مهم به پایان دادن به تنش‌ها در مرز میان دو کشور برادر کمک کرده و پایه‌ای مستحکم برای صلح پایدار در منطقه ایجاد کند.»
استفاده از کلمه مرز در این اعلامیه باعث شد که شماری از مخالفان و حتا اعضای طالبان به آن واکنش نشان دهند و بگویند که طالبان «خط دیورند» را به‌عنوان مرز میان افغانستان و پاکستان به رسمیت شناخته‌اند.
در پی این واکنش‌ها، محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان در یک نشست آنلاین گفت که اصطلاح «مرز» برای خط مرزی دیورند در توافقنامه این گروه با پاکستان مطرح نشده است.
او گفت: «خط دیورند موقف افغان‌ها است و هیچ وقت سرحد گفته نمی‌شود و نه ما با آنان توافق کرده‌ایم، و نه کار حکومت است».
وزیر دفاع طالبان گفت: «کشور قطر اصطلاح مرز را استفاده کرده، این در توافق ما [ذکر] نشده و نه مانند همین کدام چیز در توافقنامه وجود دارد.»
پس از این جدال‌ها، وزارت خارجه‌ی قطر اعلامیهی منتشرشده در وبسایت خود را به روز رسانی کرد و از آن کلمه «مرز – Border» را برداشت.
با وجود این جدال‌ها و تغییر اعلامیه کشور قطر، وزارت خارجه عربستان نیز در اعلامیهی خود در این مورد، از کلمه «مرز» استفاده کرده است.
وزارت خارجه عربستان گفته است که «پادشاهی عربستان امیدوار است این گام مثبت به پایان تنش‌ها در “مرز”میان دو کشور بینجامد.»
حاکمان افغانستان خط دیورند را به‌عنوان مرز میان افغانستان و پاکستان به رسمیت نمی‌شناسند و از آن به عنوان «خط فرضی» یاد می‌کنند.
اما سازمان ملل متحد، پاکستان و سایر کشورهای جهان این خط را به‌عنوان مرز رسمی و بین‌المللی میان افغانستان و پاکستان به رسمیت می‌شناسند.
«مسئله‌سازی حمایت از تی‌تی‌پی»
متن رسمی توافقنامه آتش‌بس میان طالبان و پاکستان که در قطر امضا شد، هنوز منتشر نشده است و مشخص نیست که در آن چه تعهدات و توافقاتی گنجانده شده است.
اما اعلامیه رسمی طالبان در مورد این توافقنامه، بیانگر نوعی اعتراف به حمایت این گروه از تحریک طالبان پاکستان بود؛ امری که پاکستان بارها مدعی شده بود و طالبان انکار کرده بود.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان نوشته بود: «تصمیم گرفته شد که هیچ‌یک از دو کشور اقدامات خصمانه در برابر یکدیگر انجام نمی دهند و همچنین از حملات گروه‌هایی که علیه دولت پاکستان فعالیت دارند، حمایت نخواهد شد.»
بسیاری از فعالان سیاسی و رسانه‌ای افغانستان نوشتند که طالبان در نهایت مجبور شدند که به حمایت از تحریک طالبان پاکستان اعتراف کنند و بپذیرند که دیگر از این گروه حمایت نکنند.
اما ذبیح‌الله مجاهد ساعاتی بعد باردیگر حمایت از تحریک طالبان پاکستان را انکار کرد و گفت که این بخش از اعلامیه موضع دائمی طالبان است و در توافقنامه گنجانده نشده است.
با وجود این، بسیاری از آگاهان سیاسی افغانستان، اسلام‌آباد را برنده درگیری با طالبان می‌دانند و می‌گویند که پهپادهای پاکستانی باعث شد طالبان تسلیم شوند.