شفقنا- نشست خبری اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز دوشنبه ۲۸مهرماه ۱۴۰۴ با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
به گزارش شفقنا، بقایی با اشاره به زادروز ستارخان گفت: ستارخان یکی از چهره های اثرگذار در تاریخ مشروطیت بود که با رشادت با دفاع از آرمان آزادی و قانون خواهی نقشی موثر در تاریخ ایران به جا گذاشت. در چند روز گذشته شاهد تحولات دیپلماتیک در سطح منطقه و بین المللی بودیم. مهم ترین تحول در منطقه وضعیت فلسطین است علی رغم تفاهمی که منعقد شد شاهد تداوم کشتار در سرزمین اشغالی هستیم بیش از ۸۰ مورد نقض آتش بس دیدیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال شفقنا درباره پیگیری وزارت امور خارجه در خصوص حقابه تالاب هورالعظیم گفت: بخش حقوقی وزارت امور خارجه به صورت مستمر پیگیر این حقابه است و در ارتباط با اداره محیط زیست خوزستان هستیم تا به نتیجه برسیم.
او در پاسخ به سوال دیگر شفقنا درباره اینکه آیا هند پس از اسنپ بک به مناسبات خود با ایران ادامه می دهد، گفت: هند از اعضای بنیان گذار جنبش عدم تعهد است و بسیار کشور مهمی برای ایران است و مصمم به ادامه مناسبات در حوزه های مختلف هستیم و نقش آنان برای ما کم اهمیت نیست و ما رابطه ارزشمندی با این کشور داریم. اگر در نشست های خبری از هند نامی به میان نمی آوریم دلیل بر نقش کمرنگ آن نیست، اشاره به نقش چین و روسیه به خاطر این است که آن دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند.
وی با بیان اینکه «گذرگاه رفع نیز همچنان بسته است» خاطرنشان کرد: ضامنان آتش‌بس در غزه به خصوص آمریکا با بی‌عملی باعث تداوم جنایت‌های رژیم صهیونیستی در این منطقه هستند.
او در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به درگیری‌های اخیر پاکستان و افغانستان اظهار کرد: این درگیری‌ها ما را نگران کرد. ما هر دو طرف را به خویشتن‌داری دعوت و تاکید کردیم که ثبات در منطقه مهم است.
بقائی خاطرنشان کرد: ما خوشحال هستیم که نهایتاً دو طرف روز گذشته آتش‌بس اعلام کردند و امیدواریم این روند منجر به یک روند مبتنی بر تفاهم و جلوگیری از تکرار مجدد درگیری‌ها شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: با توجه به احتمال سوءاستفاده سه کشور اروپایی از سازوکار حل اختلاف برجام، تهران تلاش کرد تا به طرف‌های مقابل نشان دهد که توسل به مکانیسم موسوم به «بازگشت تحریم‌ها» نه‌تنها کمکی به روند دیپلماتیک نمی‌کند، بلکه آن را پیچیده‌تر خواهد کرد.
او افزود: در جریان مذاکرات نیویورک و تفاهم قاهره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، طرف‌های غربی با تبعیت از آمریکا خواستار بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت (۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰) شدند، اما مخالفت صریح چین و روسیه مانع از تصویب آن گردید.این امر به‌طور حقوقی نشان داد که شورای امنیت قادر به اتخاذ تصمیم در این زمینه نیست. در نتیجه، بیش از ۱۲۰ کشور عضو جنبش عدم تعهد از موضع ایران حمایت کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نقص آتش بس گفت: موضع ایران درباره غزه کاملاً روشن است. از آغاز نسل‌کشی، ایران همواره بر لزوم توقف فوری کشتار مردم غزه، شکستن حصر غیرانسانی، خروج نیروهای اشغالگر و آغاز بازسازی این منطقه تأکید کرده است؛ مسائلی که هیچ انسان یا کشوری نمی‌تواند با آن مخالفت کند.
او افزود: بر اساس تجربه، ایران نسبت به بی‌تعهدی رژیم صهیونیستی به وعده‌های خود هشدار داده بود؛ چراکه این رژیم در هیچ توافقی پایبندی نشان نداده است. تنها در چند روز گذشته، بیش از ۸۰ مورد نقض آتش‌بس ثبت شده و در یک حمله، ۱۱ نفر از اعضای یک خانواده به شهادت رسیدند. همچنین، گذرگاه‌های انسانی همچنان بسته‌اند که نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی در ادعاهای خود صادق نیست.در خصوص اجلاس شرم‌الشیخ نیز، تصمیم‌گیری درباره مشارکت در چنین رویدادهای مهمی نیازمند بررسی‌های دقیق کارشناسی در وزارت امور خارجه و نهادهای مرتبط است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به پایان قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: ایران اعلام کرده است که با پایان قطعنامه ۲۲۳۱ در ۲۶ مهرماه (۱۸ اکتبر)، مفاد آن به‌طور رسمی خاتمه یافته است. با این حال، حقوق به‌دست‌آمده ایران در چارچوب این قطعنامه، از جمله حق غنی‌سازی و توسعه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، همچنان معتبر است.
او افزود: برجام از ابتدا تفاهمی موقت و مشروط بود که براساس آن، ایران اقدامات شفاف‌ساز در برنامه هسته‌ای خود را در برابر لغو تحریم‌های غیرقانونی انجام داد. ایران تا سال ۲۰۱۹ به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند بود؛ این موضوع در ۱۵ گزارش رسمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید شد.ایالات متحده با خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ و تبعیت کشورهای اروپایی از آن، عملاً ناقض توافق شدند و نتوانستند تعهدات خود را اجرا کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره پیگیری پرونده مهدیه اسفندیاری گفت: پرونده خانم اسفندیاری در حال پیگیری است و ایران و دولت فرانسه هر دو اراده لازم برای حل‌وفصل این موضوع را دارند.
او درباره تعامل با روسیه گفت: در زمینه مسائل امنیتی و منطقه‌ای نیز، رایزنی‌ها و تماس‌های مستمر ایران با شرکای خود از جمله روسیه ادامه دارد. امروز نیز نماینده ویژه روسیه در امور سوریه، آقای لاورنتیف، در تهران با مقام‌های ذی‌ربط در وزارت امور خارجه و سایر نهادها دیدار و گفت‌وگو داشته است. این تماس‌ها در چارچوب مشورت‌های منظم و سازنده تهران و مسکو درباره موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و هسته‌ای انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص نقش پارلمان ها در مسائل خارجی گفت: حضور وزیر امور خارجه در مجلس شورای اسلامی اقدامی طبیعی و قانونی در راستای پاسخگویی به نمایندگان ملت است. وزارت امور خارجه همواره تلاش کرده است مجلس را در جریان تحولات سیاست خارجی قرار دهد و با اجماع‌سازی میان ارکان حاکمیت، روند تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک را تسهیل کند.
او افزود : نقش دیپلماسی پارلمانی در شرایط کنونی جهان، با توجه به گسترش یک‌جانبه‌گرایی، از اهمیت دوچندان برخوردار است.پارلمان‌ها می‌توانند با همکاری مؤثر، در جهت حفظ اصول منشور ملل متحد و تقویت صلح و امنیت بین‌المللی گام بردارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اجلاس اوگاندا گفت: اجلاس اوگاندا، نوزدهمین اجلاس میان‌دوره‌ای وزرای خارجه جنبش عدم تعهد بود. اوگاندا به‌عنوان رئیس دوره‌ای جنبش، میزبانی این اجلاس را بر عهده داشت. ایران نیز از این فرصت برای گفت‌وگو با کشورهای آفریقایی بهره برد، چراکه توسعه روابط با کشورهای آفریقایی از جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران برخوردار است.
او افزود: در سطح جنبش عدم تعهد، بیانیه پایانی این اجلاس حاوی مواضع مهمی در قبال موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه پرونده هسته‌ای ایران بود.در این بیانیه، تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده به ایران به‌شدت محکوم شد و همچنین از قربانیان سلاح‌های شیمیایی حمایت به‌عمل آمد.
بقایی بیان کرد: ایران معتقد است کشورها بر اساس مواضع صریح سیاسی خود، عملکردشان را تنظیم خواهند کرد و هیچ تحول جدیدی در سطح سازمان ملل متحد یا شورای امنیت برای اجرای ادعاهای سه کشور اروپایی و آمریکا به‌وجود نیامده و نخواهد آمد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: تماس‌ها میان ایران و طرف‌های مقابل با واسطه همچنان ادامه دارد، اما این تماس‌ها به معنای ورود به مرحله مذاکرات رسمی نیست.مذاکره زمانی شکل می‌گیرد که طرفین به احترام متقابل و پذیرش حقوق یکدیگر برسند و در شرایط برابر نگرانی‌های طرف مقابل را در نظر بگیرند؛ در حال حاضر چنین شرایطی فراهم نیست. تا زمانی که رویکردهای زیاده‌خواهانه ادامه یابد، زمینه‌ای برای گفت‌وگو و تفاهم ایجاد نخواهد شد.
او افزود: در گفت‌وگوهای ما با وزیر خارجه مصر، موضوع غزه یکی از محورهای اصلی است. مصر به عنوان یکی از ضامنان آتش‌بس نقش مهمی دارد و همواره بر ضرورت توقف جنایات رژیم صهیونیستی در غزه تأکید می‌شود.در حوزه دیپلماسی استانی نیز دومین اجلاس با حضور استانداران خراسان‌های سه‌گانه، سفرای ایران در کشورهای همسایه شرق و شمال‌شرق، و فعالان اقتصادی برگزار شد. هدف از این نشست‌ها، ایجاد هماهنگی میان ظرفیت‌های استانی و نهادهای اجرایی و تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به آتش بس میان افغانستان و پاکستان گفت: تحلیل‌های متعددی درباره علل آغاز و تداوم درگیری میان پاکستان و افغانستان مطرح است، اما آنچه برای ایران به عنوان همسایه دو کشور مسلمان اهمیت دارد، کاهش تنش، توقف درگیری‌ها و برقراری صلح پایدار میان آن‌هاست.
او افزود: صلح و ثبات در منطقه پیرامونی برای ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا هرگونه تنش در افغانستان یا پاکستان بی‌تردید بر کشور ما نیز تأثیرگذار خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران از امضای تفاهم‌نامه آتش‌بس میان پاکستان و افغانستان استقبال می‌کند و امیدوار است این اقدام گامی مؤثر در مسیر ثبات و آرامش منطقه باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: در حال حاضر اطلاعی از انجام سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به روسیه ندارم و لازم است درباره جزئیات و محورهای گفت‌وگوهای این سفر پرس‌وجو شود. کلیات مربوط به این موضوع مشخص است.
او افزود: در خصوص موضوع خلع سلاح نیز باید گفت این مسئله به نگرانی همیشگی جمهوری اسلامی ایران بازمی‌گردد؛ نگرانی از رفتار رژیم صهیونیستی که همواره با بهانه‌تراشی از انجام تعهدات خود طفره می‌رود.موضوع سلاح مقاومت، مطابق بیانیه‌های گروه‌های فلسطینی از جمله حماس، مسئله‌ای است که تصمیم‌گیری درباره آن تنها در صلاحیت خود فلسطینی‌هاست. طرح چنین مواردی از سوی رژیم صهیونیستی یا نمایندگان آمریکا، تلاشی آشکار برای زمینه‌سازی تکرار بدعهدی‌های گذشته است. جامعه جهانی باید با هوشیاری از ادامه و تشدید جنایات و نسل‌کشی در غزه جلوگیری کند.