لیلا پایدار- عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و دیپلمات پیشین، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتمادآنلاین ارزیابی‌اش درباره  ریاست روسیه بر شورای امنیت همزمان با منقضی شدن قطعنامه 2231 و پایان برجام، تشریح کرد: شورای امنیت مصوبه‌ای دارد و در واقع فعال شدن مکانیزم ماشه توسط اروپایی‌ها را تصویب کرده است. شورای امنیت با اکثریت آرا آن را تصویب کرده و در سایت دبیرکل نیز منتشر شده که از ۱۸ اکتبر اجرا می‌شود.

او ادامه داد: اما از آنجا که اقدام اروپایی‌ها اقدامی غیرقانونی بوده، باید یادآور شد که این موضوع ابتدا می‌بایست در شورای حل اختلاف مطرح می‌شد. در واقع، ابتدا خود اروپایی‌ها بودند که به تعهداتشان در برجام عمل نکردند؛ بنابراین فعال کردن مکانیزم ماشه از سوی آنها اقدامی غیرقانونی است.

به گفته فرجی‌راد، با این حال، چون از نظر قدرت سیاسی و دیپلماتیک توان بیشتری داشتند، توانستند آرای بیشتری به دست آورند. آمریکا نیز که همراه آنان بود و بر شورای امنیت تسلط دارد، طبیعتاً موجب تصویب آن شد.

این دیپلمات پیشین تصریح کرد: اما روسیه و چین به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت همان سخنی را می‌گویند که من عرض می‌کنم؛ یعنی این اقدام را غیرقانونی می‌دانند و معتقدند که تحریم‌های ایران از اکتبر باید برداشته شود. به همین جهت نیز از امروز قرار است روسیه، ایران و چین نامه‌ای به شورای امنیت ارسال کنند و اعلام نمایند که تحریم‌ها باید لغو شود.

فرجی‌راد گفت: این مسئله سبب بروز اختلاف شدیدی میان دو عضو دائم شورای امنیت از یک سو و سه عضو دیگر از سوی دیگر شده است؛ اختلافی که در سابقه شورای امنیت کم‌نظیر به شمار می‌رود. این وضعیت ممکن است موجب شود برخی کشورها چنین برداشت کنند که اقدام شورای امنیت و کشورهای اروپایی اقدامی غیرقانونی بوده است و بنابراین، فعالیت‌های اقتصادی خود با ایران را ــ در صورتی که پیش‌تر روابطی داشته‌اند ــ ادامه دهند.

وی تاکید کرد: به‌ویژه آنکه چین کشوری بسیار مهم در عرصه تجارت جهانی است و مقام نخست را دارد؛ با ۱۴۷ کشور جهان دادوستد می‌کند. اگر چین تجارت خود با ایران را ادامه دهد، از جمله خرید نفت و صادرات کالا، طبیعتاً می‌تواند بر رفتار سایر کشورها نیز اثرگذار باشد و تحریم‌هایی که قرار است امروز یا فردا علیه ایران اعمال شود، در عمل بی‌اثر یا کم‌اثر گردد.

او در ادامه خاطرنشان کرد: بنابراین اهمیت اقدام روسیه و چین در این است که در واقع بتوانند این قطعنامه را تضعیف کرده و اجازه ندهند که به‌صورت کامل و براساس مفاد آن از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی اجرا شود. در واقع می‌توان گفت که اکنون دو دیدگاه در سطح بین‌المللی شکل گرفته است: از یک سو اروپا و آمریکا، و از سوی دیگر روسیه، چین و ایران. این دو جبهه اکنون بر سر این موضوع با یکدیگر جدال دارند و به نظر می‌رسد این جدال نیز در آینده ادامه پیدا کند.