این 31 حلقه فیلم که می‌تواندسرآغاز سینمای ایران رابه چالش بکشدوروایت‌های نوینی از دوران قاجارارائه دهد،درحین عملیات حفاظت پیشگیرانه و ساماندهی مخازن کشف شده است.مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان با بیش از ۶۱ هزار اثر تاریخی منحصربه‌فرد، گنجینه‌ای از تاریخ و هنر ایران را در خود جای داده و بار دیگر کانون توجهات قرار گرفته است. این مجموعه که پس از آلبوم‌خانه وینتور انگلستان به عنوان دومین و مهم‌ترین آلبوم‌خانه جهان شناخته می‌شود، میزبان دوربین‌ها، نگاتیوهای شیشه‌ای،آلبوم‌های عکس نفیس واکنون حلقه فیلم‌هایی است که می‌توانندفصلی جدید درمطالعات تاریخی وسینمایی کشور بگشایند.
جزئیات کشف از زبان مسئولان
سیدرضا رضایی، امین اموال و رئیس آلبوم‌خانه کاخ گلستان که این کشف مهم توسط او صورت گرفته است، درگفت‌وگو با ایرنا جزئیات این رویداد را تشریح کرد و گفت: «زمانی که در مخزن اشیای آلبوم‌خانه مشغول انجام عملیات حفاظت پیشگیرانه و بررسی جعبه‌های اسیدفری (جعبه‌های مخصوص نگهداری آثار تاریخی) بودم، متوجه شدم در میان مجموعه‌ای که پیشتر تحت عنوان «فیلم خام» طبقه‌بندی و بایگانی شده بود، تعدادی حلقه فیلم تصویربرداری شده وجود دارد.» وی افزود: «پس از بررسی‌های اولیه،مشخص شداین مجموعه شامل ۳۱حلقه فیلم است که ازاین تعداد،۲۸حلقه ۳۵میلی‌متری وسه حلقه۱۶ میلی‌متری است.» رضایی درباره محتوای احتمالی این فیلم‌ها اظهار کرد: «تصاویر اولیه به نظر می‌رسد موضوعات متنوعی از دوره قاجار را پوشش می‌دهند؛ از جمله جشن‌های ملی و مراسم‌های آن دوره، آیین‌های مذهبی مانند مراسم محرم،حضور مقامات و درباریان درکاخ‌ها و ییلاقات وصحنه‌هایی اززندگی روزمره که نیازمندبررسی‌های دقیق‌تر وتخصصی هستند.محتوای کامل این آثار پس از مطالعات کارشناسی و مرمت، به طوررسمی اطلاع‌رسانی ودرصورت امکان به نمایش عمومی گذاشته خواهد شد.»
اهمیت تاریخی و تأثیر بر تاریخ سینمای ایران
آفرین امامی، مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان نیز با تأیید این خبر، بر اهمیت فوق‌العاده این یافته‌ها تأکید کرد و گفت: «کشف این ۳۱ حلقه فیلم می‌تواند نقطه عطفی در شناخت ما از دوران قاجار باشد. این آثار تاریخی احتمالا بخشی از نخستین تصاویر ضبط‌شده در تاریخ ایران و حتی سرآغاز سینمای ایرانی هستند.» امامی با اشاره به این‌که این فیلم‌ها در ادامه فیلم‌های شناخته‌شده دوره مظفری (که توسط میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی ضبط شده‌اند) قرار می‌گیرند، خاطرنشان کرد: «این حلقه‌ها می‌توانند اطلاعات ارزشمند و تازه‌ای از حال‌وهوای آن روزگار، رویدادهای سیاسی،اجتماعی و فرهنگی در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار دهند. اهمیت این کشف به قدری است که حتی ممکن است نگاه ما را به تاریخ آغازین سینمای ایران به کلی تحت تأثیر قرار دهد و آن را بازنویسی کند.»مدیر کاخ گلستان افزود:«برای تشخیص و بررسی دقیق محتوا، شناسایی شخصیت‌ها، مکان‌ها و تاریخ دقیق ضبط این فیلم‌ها، به زمان، تجهیزات تخصصی و مطالعات کارشناسی بیشتری نیاز است. ما در حال برنامه‌ریزی برای تشکیل یک کارگروه تخصصی متشکل از کارشناسان مرمت فیلم، مورخان و سینماپژوهان برای رمزگشایی از این گنجینه هستیم.»
کاخ گلستان، الگویی برای موزه‌داری علمی و تاب‌آور
این کشف مهم در بطن تحولات گسترده‌تری در مجموعه کاخ گلستان رخ داده است.آفرین امامی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در دوران رکود بازدیدهای عمومی به دلیل شرایط خاص، از اجرای پروژه‌ای جامع با عنوان «آیینه‌های بیدار» خبر داد. وی این دوران را نه یک توقف، بلکه فرصتی برای بازآفرینی و تحول دانست و گفت: «این پروژه در پاسخ به این پرسش شکل گرفت که آیا یک موزه می‌تواند حتی در سکوت بدرخشد؟ ما با اجرای هم‌زمان شش طرح محوری، به این پرسش پاسخ مثبت دادیم.» این طرح‌ها شامل نمایشگاه‌های تعاملی «ورق‌های نادیده تاریخ»، پژوهش‌های عمیق آرشیوی بر پایه اسناد منتشرنشده آلبوم‌خانه، مرمت‌های اضطراری و اساسی آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌ها، آموزش تخصصی پرسنل «گلستان یادگیری»، تولید محتوای خلاقانه برای کودکان و نوجوانان «قصه‌های کاخ» و مستندسازی فعالیت‌های پشت‌صحنه موزه برای نخستین بار بوده است.
جزئیات کشف از زبان مسئولان
سیدرضا رضایی، امین اموال و رئیس آلبوم‌خانه کاخ گلستان که این کشف مهم توسط او صورت گرفته است، درگفت‌وگو با ایرنا جزئیات این رویداد را تشریح کرد و گفت: «زمانی که در مخزن اشیای آلبوم‌خانه مشغول انجام عملیات حفاظت پیشگیرانه و بررسی جعبه‌های اسیدفری (جعبه‌های مخصوص نگهداری آثار تاریخی) بودم، متوجه شدم در میان مجموعه‌ای که پیشتر تحت عنوان «فیلم خام» طبقه‌بندی و بایگانی شده بود، تعدادی حلقه فیلم تصویربرداری شده وجود دارد.» وی افزود: «پس از بررسی‌های اولیه،مشخص شداین مجموعه شامل ۳۱حلقه فیلم است که ازاین تعداد،۲۸حلقه ۳۵میلی‌متری وسه حلقه۱۶ میلی‌متری است.» رضایی درباره محتوای احتمالی این فیلم‌ها اظهار کرد: «تصاویر اولیه به نظر می‌رسد موضوعات متنوعی از دوره قاجار را پوشش می‌دهند؛ از جمله جشن‌های ملی و مراسم‌های آن دوره، آیین‌های مذهبی مانند مراسم محرم،حضور مقامات و درباریان درکاخ‌ها و ییلاقات وصحنه‌هایی اززندگی روزمره که نیازمندبررسی‌های دقیق‌تر وتخصصی هستند.محتوای کامل این آثار پس از مطالعات کارشناسی و مرمت، به طوررسمی اطلاع‌رسانی ودرصورت امکان به نمایش عمومی گذاشته خواهد شد.»
اهمیت تاریخی و تأثیر بر تاریخ سینمای ایران
آفرین امامی، مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان نیز با تأیید این خبر، بر اهمیت فوق‌العاده این یافته‌ها تأکید کرد و گفت: «کشف این ۳۱ حلقه فیلم می‌تواند نقطه عطفی در شناخت ما از دوران قاجار باشد. این آثار تاریخی احتمالا بخشی از نخستین تصاویر ضبط‌شده در تاریخ ایران و حتی سرآغاز سینمای ایرانی هستند.» امامی با اشاره به این‌که این فیلم‌ها در ادامه فیلم‌های شناخته‌شده دوره مظفری (که توسط میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی ضبط شده‌اند) قرار می‌گیرند، خاطرنشان کرد: «این حلقه‌ها می‌توانند اطلاعات ارزشمند و تازه‌ای از حال‌وهوای آن روزگار، رویدادهای سیاسی،اجتماعی و فرهنگی در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار دهند. اهمیت این کشف به قدری است که حتی ممکن است نگاه ما را به تاریخ آغازین سینمای ایران به کلی تحت تأثیر قرار دهد و آن را بازنویسی کند.»مدیر کاخ گلستان افزود:«برای تشخیص و بررسی دقیق محتوا، شناسایی شخصیت‌ها، مکان‌ها و تاریخ دقیق ضبط این فیلم‌ها، به زمان، تجهیزات تخصصی و مطالعات کارشناسی بیشتری نیاز است. ما در حال برنامه‌ریزی برای تشکیل یک کارگروه تخصصی متشکل از کارشناسان مرمت فیلم، مورخان و سینماپژوهان برای رمزگشایی از این گنجینه هستیم.»
کاخ گلستان، الگویی برای موزه‌داری علمی و تاب‌آور
این کشف مهم در بطن تحولات گسترده‌تری در مجموعه کاخ گلستان رخ داده است.آفرین امامی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در دوران رکود بازدیدهای عمومی به دلیل شرایط خاص، از اجرای پروژه‌ای جامع با عنوان «آیینه‌های بیدار» خبر داد. وی این دوران را نه یک توقف، بلکه فرصتی برای بازآفرینی و تحول دانست و گفت: «این پروژه در پاسخ به این پرسش شکل گرفت که آیا یک موزه می‌تواند حتی در سکوت بدرخشد؟ ما با اجرای هم‌زمان شش طرح محوری، به این پرسش پاسخ مثبت دادیم.» این طرح‌ها شامل نمایشگاه‌های تعاملی «ورق‌های نادیده تاریخ»، پژوهش‌های عمیق آرشیوی بر پایه اسناد منتشرنشده آلبوم‌خانه، مرمت‌های اضطراری و اساسی آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌ها، آموزش تخصصی پرسنل «گلستان یادگیری»، تولید محتوای خلاقانه برای کودکان و نوجوانان «قصه‌های کاخ» و مستندسازی فعالیت‌های پشت‌صحنه موزه برای نخستین بار بوده است.