راه‌آهن سریع‌السیر تهران - قم - اصفهان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های حمل‌ونقل ریلی پرسرعت در ایران به شمار می‌رود که احداث آن از سال ۱۳۸۹ آغاز شده و از آن زمان تا کنون فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذرانده است.
به گزارش ایسنا، این پروژه ۱۵ساله به دلیل چالش‌های بسیار در حوزه تامین منابع مالی و تغییر قراردادها در برخی سال‌ها با کندی پیش رفته و حتی متوقف نیز شده است.
پروژه‌ای که بنابر نظر کارشناسان تکمیل آن، نقش اثرگذاری در تکمیل کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب دارد و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی مسافران زیادی را میان شهرهای تهران، قم و اصفهان جابه‌جا کند و همچنین نقش قابل توجهی در کاهش سفرهای جاده‌ای با خودروی شخصی، کاهش تصادفات، کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا دارد.
در این راستا، علیرضا صلواتی - مجری پروژه قطار سریع‌السیر تهران - قم - اصفهان - با بیان اینکه قطار سریع السیر تهران - قم - اصفهان یکی از بزرگترین پروژه‌های عمرانی کشور است که به لحاظ ابعاد، تکنولوژی و دانش فنی مشابه آن در کشور وجود ندارد، گفت: این پروژه راهی برای ورود تکنولوژی مدرن و دانش فنی بروز به حوزه ریلی کشور و همچنین ورود به عرصه قطارهای پرسرعت است که باید در یکی - دو دهه اخیر در کشور اتفاق می‌افتاد.
وی افزود: در محور قم - اصفهان مسیر بهینه دو خطی وجود نداشت، اما با اقدامات انجام شده در سال‌های گذشته حدود ۷۵ درصد از زیرسازی مسیر ۲۴۵ کیلومتری قم - اصفهان تکمیل شده است و بیش از ۵۰ درصد ابنیه بتنی احداث و ۸۵ درصد معارضات نیز برطرف شده است.
مجری پروژه قطار سریع‌السیر تهران - قم - اصفهان تصریح کرد: مابقی مسیر نیز پیشرفت فیزیکی صفر تا ۸۰ درصدی دارد و در مجموع حدود ۷۵ درصد از کل زیرسازی محور که حجم عملیات سنگینی نیز داشته است، انجام شده و آماده عملیات روسازی و ریل‌گذاری است.
وی در ادامه گفت: بنابراین می‌توان گفت که در حال حاضر ۳۰ درصد زیرسازی، اجرای روسازی، ریل‌گذاری محور قم - اصفهان، اصلاحات مسیر در محور قم _ تهران، اجرای سیستم‌های سیگنالینگ برق و مخابرات در کل محور، احداث ایستگاه‌های عملیاتی و ایستگاه‌های مسافری در قم، اصفهان و تهران تجهیز ناوگان باقی مانده است.
صلواتی با اشاره به اینکه احداث پروژه از سال ۱۳۸۹ شروع شده و در طی این سال‌ها فراز و نشیب‌های زیادی داشته است، اظهار کرد: در برخی مقاطع زمانی کار با سرعت بیشتر و در برخی دیگر به دلیل تغییر قراردادها کار با سرعت کمتری انجام شده است.
وی افزود: با راه‌اندازی این قطار مسیر تهران - قم و قم - اصفهان هرکدام تقریبا یک‌ساعته خواهد شد و مسیر تهران - قم - اصفهان کمتر از دو ساعت خواهد بود.
بهره برداری از پروژه تا پایان دولت چهاردهم در صورت تامین اعتبار
صلواتی در پاسخ به این سوال که این پروژه چه زمانی به بهره برداری خواهید رسید، گفت: اگر موضوعات مالی این پروژه به نتیجه برسد و تعاملات مالی بین دو کشور ایران و چین در داخل کشور برطرف شود، تا پایان دولت چهاردهم می‌توانیم قطار سریع‌السیر تهران - قم - اصفهان را تکمیل و بهره برداری برسانیم.
به گفته وی، به لحاظ اجرایی دو تا سه سال زمان برای تکمیل آن نیاز است ولی ناهماهنگی‌هایی بین ارکان داخلی یعنی بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی و… پروژه را دچار تاخیر کرده است.
تکمیل پروژه به ۲۰ میلیون یوان نیاز دارد
وی همچنین به اعتبارات پروژه نیز اشاره کرد و گفت: تا کنون حدود چهار میلیارد یوان برای پروژه هزینه شده است و براساس برآوردها تا زمان بهره برداری هم ۲۰ میلیارد یوان دیگر نیاز است که مقرر شده ۱۰ میلیارد یوان توسط دولت و ۱۰ میلیارد دیگر نیز توسط سرمایه‌گذاری بخش خصوصی استان‌های قم و اصفهان تامین شود تا این پروژه به بهره برداری برسد.
۸ میلیون مسافر در سال اول راه اندازی قطار جابه جا می‌شوند
مجری پروژه قطار سریع السیر تهران - قم - اصفهان در پاسخ به این سوال که راه‌اندازی این قطار چه مزایایی برای کشور خواهد داشت، افزود: ۹۸ درصد مسافران در محور اصفهان، قم و تهران که حدود ۱۰ میلیون مسافر در سال می‌شود، از جاده‌ها تردد می‌کنند و یک درصد نیز هوایی سفر می‌کنند. تردد از جاده علاوه بر افرایش مصرف سوخت، آلودگی هوا، افزایش میزان تصادفات به جاده‌ها نیز خسارت وارد می‌کند. با راه اندازی این قطار در کمترین حالت ممکن حدود ۳۰ درصد جذب مسافر بیشتر خواهد شد و حدود هشت میلیون مسافر در سال اول با این قطار سریع السیر جابه‌جا خواهند شد.
وی ادامه داد: افق طرح هم جابه جایی ۲۰ میلیون مسافر در سال است که بعد از ۲۰سال اتفاق خواهد افتاد.
تکمیل کریدورهای اصلی کشور با راه اندازی قطار
صلواتی همچنین اضافه کرد: نکته مهمی که در احداث قطار پرسرعت تهران_ قم - اصفهان وجود دارد این است که می‌تواند به نوعی کریدورهای شمال - جنوب و شرق _ غرب را تکمیل کند. وقتی با احداث این خط ورود تکنولوژی و دانش فنی را به داخل کشور داشته باشیم، در همه موضوعات زیرسازی و روسازی، برق، ناوگان و…می توانیم به سمت خودکفایی حرکت کنیم.
به گفته وی، در بحث طراحی و اجرای زیرسازی مسیرهای سریع السیر مهندسان داخلی قابلیت زیادی دارند و گام به گام بومی‌سازی و انتقال دانش فنی در حال انجام است.
اتصال بیش از ۱۰استان به شبکه قطارهای پرسرعت؛ افق ۱۰ساله
وی همچنین اتصال شهرهای دیگر به شبکه قطارهای پر سرعت را از دستاوردهای دیگر این پروژه دانست و گفت: همزمان با ورود تکنولوزی و دانش فنی به کشور می‌توانیم بیش از ۱۰ استان دیگر از جمله تهران _ مشهد، تهران – تبریز، اصفهان _ شیراز، اصفهان _ یزد، قم _ اراک و ادامه مسیر تا غرب کشور، شیراز _ بوشهر و بندرعباس یعنی عمده مناطق کشور را به شبکه قطارهای پرسرعت متصل کنیم که البته در افق ۱۰ساله اتصال این شهرها ترسیم شده است.
صلواتی در پایان گفت: روند رشد و تحولات کنونی به گونه‌ای است که امیدواریم در بحث راه اندازی قطارهای پر سرعت صاحب سبک شویم. کشورهایی نظیر عربستان، ترکیه، عراق در حال بهره برداری از خطوط مختلف هستند، بنابراین کشور ما نباید با این همه سابقه و تقاضا از این موضوع عقب بماند.
