سایت کلانشهر (گیلان) نوشت: «در حالی که خانه تاریخی «قدیری» در ضلع شرقی سبزه میدان رشت، یکی از شاخص‌ترین یادگارهای معماری قاجار، بیش از یک قرن است استوار مانده، احداث یک ساختمان چهار طبقه در مجاورت آن، موجی از واکنش های کارشناسی، حقوقی و رسانه ای را برانگیخته است؛ مجوزی که ابتدا صادر، سپس باطل و حالا به موضوعی بحث برانگیز میان میراث فرهنگی و مدیریت شهری تبدیل شده است.
در ضلع شرقی سبزه میدان رشت و در انتهای کوچه اختیاری، یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی اواخر عصر قاجار همچنان پابرجاست؛ خانه تاریخی محمدولی خان تنکابنی سپهدار، حکمران وقت گیلان که در اواخر دوره قاجاریه این عمارت را بنا کرد. این خانه، ابتدا تا سال ۱۳۴۴ در اختیار «محمدحسن و نصرالله همدانی» بود و سپس به «دکتر فریدون نصیری» فروخته شد. نصیری نیز در همان سال ملک را به عنوان مهریه ی ازدواج به نام همسرش «اکرم قدیری» کرد؛ از آن پس این خانه با نام خانه «قدیری» شناخته شد. کمتر کسی می داند که پشت نام رایج «خانه قدیری»، نام یک زن قرار دارد.
این عمارت که از زیباترین نمونه های معماری تاریخی رشت به شمار می رود به شماره ۲۶۸۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. بعد از آنکه بنا در یک آتش سوزی آسیب دید سال ۱۳۶۸ توسط اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان خریداری و مرمت شد. خانه قدیری از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۱به عنوان محل اداره کل میراث فرهنگی رشت مورد استفاده قرار گرفت و در سالهای اخیر کارکرد پژوهشی داشته است.
با وجود جایگاه تاریخی و ارزش فرهنگی این خانه، ساخت یک ساختمان ۴ طبقه در مجاورت آن، بحث ها و واکنش های گسترده ای را به دنبال داشته است. در شهریور ۱۴۰۳، اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان با استناد به موقعیت ملک مجاور در پهنه ۱۲ طرح تفصیلی، مجوز احداث سه طبقه روی پیلوت را صادر کرد. شهرداری منطقه یک نیز با توجه به مساحت ملک، یک طبقه تشویقی به آن افزود. اما در آذرماه همان سال، پس از بازبینی پرونده و به دلیل قرار گرفتن ملک در حریم خانه قدیری، مجوز پیشین باطل و سقف ساخت به دو طبقه کاهش یافت. در این فاصله، عملیات ساخت وساز آغاز شده بود.
این تصمیم در حالی اتخاذ شد که مصوبه وزارت میراث فرهنگی در سال ۱۳۹۹ به صراحت تأکید می کند ارتفاع بناهای پیرامون آثار تاریخی نباید از دو برابر ارتفاع بلندترین نقطه بنای تاریخی تجاوز کند. همین مسئله باعث بروز پرسش های جدی درباره نحوه صدور مجوز اولیه شده است؛ اینکه چگونه شورای فنی یا مدیرکل وقت از این مصوبه ملی بی اطلاع بوده اند، محل تعجب کارشناسان است.
پیش‌تر مجید کوهی، معاون میراث فرهنگی استان گیلان در واکنش به انتقادات به ایلنا گفته بود ساخت‌وساز جدید مطابق ضوابط انجام شده و فعالیت پروژه موقتاً متوقف شده تا آسیب های احتمالی به بنای تاریخی بررسی شود. او افزود که ارتفاع ۷ متری در ساخت رعایت شده و در صورت بروز هرگونه آسیب، مالک موظف به جبران و مرمت خواهد بود.
این ماجرا اما تنها به یک ساختمان ختم نمی شود؛ سه ضلع دیگر خانه قدیری هم چند سال قبل شاهد ساخت وسازهای ۵ و ۶ طبقه ای بوده اند که چشم انداز تاریخی بنا را تحت تاثیر قرار داده اند. تضاد میان ضوابط میراثی و فشارهای ناشی از توسعه شهری، بار دیگر در قلب رشت خود را آشکار کرده است.
در پی رسانه ای شدن موضوع، یوسف سلمان خواه سرپرست میراث فرهنگی استان گیلان طی نامه ای رسمی از شهرداری منطقه یک رشت خواست تا پیش از تصمیم نهایی، عملیات ساخت متوقف شود. بررسی های کارشناسی در سطح ملی ادامه دارد و نتیجه این پرونده می تواند آزمونی سرنوشت ساز برای صیانت از حریم آثار تاریخی در بافت شهری رشت باشد .رشتی که طی سال های اخیر در بر خاکسترِ تعداد زیادی از خانه های تاریخی اش نشسته است.»
انتهای پیام