به گزارش ایرنا، در میان رشته‌کوه‌های زاگرس، در شمال استان همدان و در دل صخره‌هایی که هزاران سال است در سکوت و استواری ایستاده‌اند، دنیایی نهفته است که مرز میان خیال و واقعیت را درهم می‌شکند. غار علیصدر، یکی از شگفت‌انگیزترین آثار طبیعی جهان، با تالارهای عظیم، قندیل‌های آهکی درخشان و مسیرهای آبی پرپیچ‌وخم، به‌حق «نگین گردشگری ایران» نام گرفته است.
هر سال هزاران گردشگر ایرانی و خارجی با طی مسیری حدود ۷۵ کیلومتر از شهر همدان، به روستای علیصدر می‌رسند تا وارد این معجزه طبیعی شوند؛ جایی که زمان، سکوت، آب و سنگ در هماهنگی بی‌مانندی با هم سخن می‌گویند.
ساکنان بومی منطقه از دیرباز دهانه‌ای کوچک و تاریک را در دل کوه می‌شناختند که جریان هوایی خنک از آن بیرون می‌آمد.
در سال ۱۳۴۲ گروهی از کوهنوردان همدانی، با چراغ‌قوه و وسایل ابتدایی، برای نخستین‌بار وارد آن شدند و عمق شگفت‌انگیزش را کشف کردند. پس از آن، با همکاری سازمان‌های زمین‌شناسی و گردشگری، بخش‌های قابل بازدید غار شناسایی و مسیرهایی برای حرکت قایق‌ها ایجاد شد.
به مرور زمان، این غار به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری طبیعی ایران تبدیل شد و امروز به‌عنوان بزرگ‌ترین غار آبی قابل قایقرانی جهان در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
غار علیصدر در ارتفاع حدود ۲ هزار و ۱۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و شامل شبکه‌ای از تالارها و دهلیزهای درهم‌تنیده است. طول مسیر شناخته‌شده آن بیش از ۱۲ کیلومتر برآورد می‌شود که بخش قابل توجهی از آن آبی است. آب زلال و بی‌رنگ غار از چشمه‌های زیرزمینی تأمین می‌شود و به‌دلیل ترکیبات آهکی، شفافیتی خیره‌کننده دارد؛ تا جایی که کف دریاچه‌ها حتی در عمق ۱۰ متری نیز با چشم غیرمسلح دیده می‌شود.
دمای داخلی غار در تمام فصول سال حدود ۱۲ درجه سانتی‌گراد ثابت است. این ویژگی سبب شده که بازدید از آن در گرمای تابستان یا سرمای زمستان، همواره تجربه‌ای خوشایند باشد.
قندیل‌ها و ستون‌های آهکی غار در اثر چکیدن قطره‌های آب طی میلیون‌ها سال شکل گرفته‌اند. برخی از آنها به اشکال عجیب و خیال‌انگیزی چون مجسمه‌های طبیعی شباهت دارند؛ از حیوانات و پرندگان گرفته تا طرح‌هایی شبیه انسان، قصر و حتی نقوشی که ذهن بیننده را به خیال‌پردازی وامی‌دارد.
ورودی اصلی غار در دامنه کوهی سنگی قرار دارد و پس از ورود، بازدیدکنندگان مسیر خشکی کوتاهی را طی می‌کنند تا به اسکله قایق‌سواری برسند. قایق‌ها با چراغ‌های کوچک در میان تالارهای وسیع و دالان‌های پرپیچ‌وخم حرکت می‌کنند و انعکاس نور روی آب و دیواره‌های مرمرین، فضایی رؤیایی پدید می‌آورد.
در طول مسیر، راهنماها درباره ساختار زمین‌شناسی، پیشینه کشف غار و افسانه‌هایی که پیرامون آن شکل گرفته سخن می‌گویند. در برخی نقاط، سقف غار تا ۴۰ متر ارتفاع دارد و بازتاب صداها، سکوت وهم‌آلودی را در فضا می‌پراکند.
در سال‌های اخیر، امکانات گردشگری در اطراف غار گسترش یافته است؛ از مجتمع‌های اقامتی و رستوران‌ها گرفته تا مسیرهای دسترسی ایمن، فروشگاه‌های صنایع‌دستی و فضاهای فرهنگی.
روستای علیصدر اکنون نه تنها میزبان گردشگران، بلکه محلی برای توسعه اقتصادی منطقه شده و ساکنان آن از طریق خدمات گردشگری، قایقرانی، و فروش محصولات محلی امرار معاش می‌کنند.
غار علیصدر از دید زمین‌شناسی، یک گنجینه زنده است. پژوهشگران با مطالعه لایه‌های آهکی و فسیل‌های باقی‌مانده در آن، به اطلاعات ارزشمندی درباره تحولات اقلیمی دوران مزوزوئیک دست یافته‌اند.
همچنین رطوبت ثابت و عدم ورود نور طبیعی موجب شده که درون غار، اکوسیستم خاصی شکل گیرد؛ محیطی آرام و بدون هرگونه جلبک یا گیاه، که تعادل طبیعی آن باید با مراقبت حفظ شود.
به همین دلیل، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همواره ورود و بازدید را تحت نظارت دقیق انجام می‌دهد تا این اثر طبیعی از خطرات انسانی و آلودگی در امان بماند.
غار علیصدر نه تنها یک پدیده طبیعی، بلکه یک میراث فرهنگی نیز هست. در باورهای مردم منطقه، این غار نماد پاکی، سکوت و آرامش است. در ایام تعطیلات نوروز و تابستان، هزاران نفر از سراسر ایران و کشورهای همسایه به همدان سفر می‌کنند تا از این شگفتی طبیعی دیدن کنند.
در سال‌های اخیر، این غار در فهرست مقاصد برتر اکوتوریسم ایران قرار گرفته و بارها در نشریات بین‌المللی به عنوان یکی از ده غار دیدنی جهان معرفی شده است.
غار علیصدر، یادگاری از اعماق تاریخ زمین است؛ جایی که هر قطره آب، داستانی از میلیون‌ها سال دگرگونی را در دل خود دارد. در سکوت دل‌انگیز آن، صدای پاروی قایق‌ها چون نوایی از گذشته در گوش می‌پیچد و انعکاس نور در میان ستون‌های آهکی، جهانی افسونگر می‌سازد که انسان را به تأمل در رازهای هستی وامی‌دارد.
درون این غار، زمان معنا ندارد؛ تنها حس شگفتی و احترام نسبت به طبیعت است که باقی می‌ماند. هر بازدیدکننده، پس از خروج از دهانه سنگی آن، چیزی از خود در اعماقش می‌گذارد و چیزی از راز و آرامش غار با خود بیرون می‌برد.
غار علیصدر نه تنها بزرگ‌ترین غار آبی جهان، بلکه نشانه‌ای از هویت طبیعی ایران است؛ سندی از هوشمندی زمین، صبر آب و خلاقیت طبیعت. این غار، میراثی است که باید با عشق و مسئولیت از آن پاسداری کرد تا نسل‌های آینده نیز بتوانند در نور کم‌سوی فانوس‌ها، همان حیرت و آرامشی را تجربه کنند که امروز در دل هر بازدیدکننده زنده می‌شود.