خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) _ ابنا: مطابق آیات قرآن کریم نماز، یاد خداوند است (۱)؛ این هدف با اقامه نمازِ صحیح یعنی نماز همراه با شرایط حاصل می‌شود و مداومت بر آن، نمازِ مقبول و پسندیده یعنی نماز همراه خشوع و حضور قلب را به دنبال می‌آورد (۲). اگر شارع به جای نماز صحیح، نماز مقبول را اراده کرده بود، نقض غرض می‌شد؛ چراکه هرگز چنین نمازی از ابتدا محقق نمی‌شد، مانند اینکه همان ابتدا از کودک نوپا، دویدن یا از نوآموز، خوشنویسی خواسته شود، دراین‌صورت هرگز راه رفتن یا نوشتن اتفاق نخواهد افتاد. در مورد نماز هم همین‌طور است؛ اگر انسان از ابتدا به نماز مقبول و پسندیده، امر شده بود؛ یعنی شارع، بندگان بی‌نماز خواسته، درحالی‌که چنین نیست و خداوند عالم و حکیم به اقامه نماز اهمیت داده است؛ ازاین‌رو، نماز صحیح را اراده کرده و تمام برکات نماز را برای چنین نمازی قرار داده است (۳).

نماز امر وجودی و دارای مراتب است و نمازگزار از ابتدا به همه مراتب آن نمی‌رسد، اما نماز صحیح، نوعی مقدمه و تمرین مستمر و همچون نردبانِ نصب شده، وسیله ترقی به درجه بالاتر است که فرمان به خواندن و بالا آمدن از آن همواره شنیده می‌شود. البته نماز مقبول به طریق اولی، آثار و برکاتِ نماز صحیح را دارد (۴). بنابراین آثار نماز بر نمازی که معنایی از آن فهمیده نمی‌شود مترتب است؛ مانند غذایی که انسان می‌خورد ولی علم و توجهی به آثار آن ندارد و عدم علم یا توجه انسان به اثر و خواص خوراکی‌ها، موجب برداشتن آثار و عدم تاثیرگذاری آن نمی‌شود (۵). همه انسان‌ها بر سفره کرم خداوند متعال مهمان هستند و به اندازه ظرفیت خود بهره‌مند خواهند شد. نماز کلاس و تمرینی نیز جهت تواضع و خشوع در برابر خدا و ایجاد روح عبودیت و بندگی است (۶).

پی‌نوشت

۱- «أَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِکْرِی‏» طه/۱۴.

۲- فیض کاشانی، حسنعلی اصفهانی، شهید ثانی (۱۳۷۷ش) اسرار نماز، تهران: فراهانی، ص ۷.

۳- امام صادق (ع) فرمودند نماز کسی پذیرفته می‌شود که متواضع و فروتن باشد «یَا ابْنَ جُنْدَبٍ قَالَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ فِی بَعْضِ‏ مَا أَوْحَی إِنَّمَا أَقْبَلُ الصَّلَاةَ مِمَّنْ یَتَوَاضَعُ‏ لِعَظَمَتِی وَ یَکُفُّ نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَوَاتِ مِنْ أَجْلِی وَ یَقْطَعُ نَهَارَهُ بِذِکْرِی وَ لَا یَتَعَظَّمُ عَلَی خَلْقِی وَ یُطْعِمُ الْجَائِعَ وَ یَکْسُو الْعَارِیَ وَ یَرْحَمُ الْمُصَابَ وَ یُؤْوِی الْغَرِیبَ‏ فَذَلِکَ یُشْرِقُ نُورُهُ مِثْلَ الشَّمْسِ أَجْعَلُ لَهُ فِی الظُّلْمَةِ نُوراً وَ فِی الْجَهَالَةِ حِلْماً أَکْلَؤُهُ‏ بِعِزَّتِی وَ أَسْتَحْفِظُهُ مَلَائِکَتِی یَدْعُونِی فَأُلَبِّیهِ وَ یَسْأَلُنِی فَأُعْطِیهِ فَمَثَلُ ذَلِکَ الْعَبْدِ عِنْدِی کَمَثَلِ جَنَّاتِ الْفِرْدَوْسِ لَا یُسْبَقُ أَثْمَارُهَا وَ لَا تَتَغَیَّرُ عَنْ حَالِهَا» ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۴۰۴ق) تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله، دوم، قم: جامعه مدرسین، ص ۳۰۶.

۴- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰ش) رازهای نماز، ترجمه: علی زمانی، هفدهم، قم: اسرا، ص ۸۲ و ۵۲.

۵- «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ» (عنکبوت/ ۴۵)؛ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۲۹، تهران: صدرا، ص۲۶۲؛ همان، ص ۲۶۴؛ همان، ج‏۲۳، ص۵۲۴.

۶- عزیزی، عباس (۱۳۷۶ش) آثار و برکات نماز در دنیا، برزخ و قیامت، دوم، اصفهان: نبوغ، ص ۲۴.