شناسهٔ خبر: 75301891 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه دنیای‌اقتصاد | لینک خبر

عراقچی در جریان یک گفت‌وگو تشریح کرد

زمینه‌ای برای مذاکره با اروپا وجود ندارد

دنیای اقتصاد : در ماه‌های اخیر ایران روزهای پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته است. بعد از جنگ ۱۲روزه بین اسرائیل و ایران و حمله آمریکا به سه سایت هسته‌ای کشورمان، شاهد تلاش‌های تهران برای ازسرگیری دیپلماسی بودیم. اما نه‌تنها دیپلماسی فعال نشد بلکه تروئیکای اروپا شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان با پافشاری خود بر فعال شدن ماشه، در نهایت روز ششم مهر ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران را بازگرداندند. با وجود این اقدام اروپا با همراهی آمریکا، اما تهران همچنان گزینه گفت‌وگو و دیپلماسی را در دستورکار دارد و مقامات غربی نیز می‌گویند در شرایط فعلی همچنان دیپلماسی زنده است.

صاحب‌خبر -

در این بین وزیر خارجه کشورمان شامگاه شنبه و در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت که او تماسی در هیچ زمینه دیگری با طرف آمریکایی نداشته است. عراقچی همچنین گفت موضوعیتی برای مذاکره با اروپا دیگر وجود ندارد و در عین حال هرگونه مذاکره جامع را رد کرد. 

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره مذاکره با آمریکا نیز توضیح داد که همیشه موضع ما این بوده که اگر آنها آمادگی داشته باشند از موضعی برابر، برای دستیابی به منافع مشترک و بر پایه احترام متقابل مذاکره کنند و اگر مذاکره را با دیکته کردن اشتباه نگیرند و آماده گفت‌وگویی منصفانه و متوازن باشند، ما نیز آمادگی انجام چنین مذاکره‌ای را خواهیم داشت.»

ویتکاف پیام داد،ما شرط گذاشتیم

در ادامه این گفت‌وگوی خبری، عراقچی در واکنش به این سوال که «گفته شده ایران درخواست گفت‌وگوی مستقیم با ویتکاف را در نیویورک داشت ولی او نپذیرفته است»، گفت: «لازم است توضیح دهم که ویتکاف بود که پیام داد آمادگی دارد با ایران مذاکره مستقیم کند. پاسخ ما این بود که ما حاضریم یک مذاکره جمعی داشته باشیم که سه کشور اروپایی و گروسی نیز در آن حضور داشته باشند، ولی ویتکاف این را نپذیرفت و حاضر نشد که در این جمع حضور پیدا کند، بنابراین درخواست مذاکره مستقیم از سوی ایشان بود؛ ما برای این جلسه شرط گذاشتیم ولی ایشان شرکت نکرد.» وزیر خارجه ایران خاطرنشان کرد: «ما این پیشنهاد را پذیرفتیم که ثابت شود مذاکرات مستقیم راهگشا نیست، چرا که برخی معتقد بودند که مذاکرات مستقیم می‌تواند راهگشا باشد.»

پیامی به آمریکا ندادیم

وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، از ایران خواسته از آتش‌بس حمایت کند، گفت: «این موضوع صحت ندارد». عراقچی با اشاره به اظهارات ترامپ درباره موضع ایران گفت: «برداشتی که آقای ترامپ از بیانیه وزارت امور خارجه و موضع جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند، به خود ایشان مربوط است. ما تعارف نداریم؛ از بخشی از طرح آتش‌بس که به توقف جنایت‌ها مربوط می‌شود، حمایت کرده‌ایم.»

او افزود: «ما پیامی به آمریکا نداده‌ایم و هیچ مذاکره‌ای صورت نگرفته است. در گذشته نیز آمریکا تلاش داشت موضوعات منطقه‌ای را با مذاکرات هسته‌ای ترکیب کند، اما ما همواره قاطعانه اعلام کرده‌ایم که مذاکرات ما صرفا درباره موضوع هسته‌ای بوده و خواهد بود.» دیپلمات ارشد ایرانی تاکید کرد: «در هیچ مقطعی، چه در گذشته و چه در دوره اخیر، درباره موضوعات غیرهسته‌ای، به‌ویژه موضوع مقاومت، با آمریکا یا هیچ طرف دیگری مذاکره‌ای نداشته‌ایم.»

همچنین وزیر خارجه ایران درباره خبرها درباره تماس میان او و ویتکاف گفت: «ما تماسی در هیچ زمینه دیگری با طرف آمریکایی نداشته و هیچ وقت نداریم. غیر از زمان جنگ که به دلیل درگیری‌ها و ضرورت انتقال پیام‌هایی خاص، از کانال موجود میان من و ویتکاف استفاده شد. آنچه من تکذیب کردم، در پاسخ به ادعای یک روزنامه عربی بود که از تماس‌های تلفنی بین من و ویتکاف و مذاکراتی درباره مسائل جاری سخن گفته بود. البته تبادل پیام، چه در گذشته و چه اکنون، از طریق واسطه‌ها ادامه دارد.»

درخواستی برای مذاکره نداریم

در بخش دیگری از این گفت‌وگوی خبری، عراقچی با اشاره به خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته‌ای مبنی بر حق غنی‌سازی ملت ایران تاکید کرد: «اگر طرف مقابل به حق ما احترام بگذارد و در مقابل، ما اقداماتی انجام دهیم که اطمینان حاصل شود غنی‌سازی ما به سمت مصارف نظامی نخواهد رفت، اینها را بررسی می‌کنیم. به شرطی که آنها نیز در مقابل برای ما اعتمادسازی کنند و تحریم‌های ظالمانه را رفع کنند.» 

عراقچی در ادامه گفت: «ما فعلا درخواستی برای مذاکره از هیچ‌کس نداریم. تجربه مذاکرات با آمریکا و اروپا در یک ‌سال گذشته کاملا روشن است و نشان می‌دهد که این مسیر به چه سرنوشتی دچار شده است.»

مذاکره جامع نمی‌کنیم

وزیر امور خارجه ایران در خصوص مذاکرات با طرف غربی با رد مفهوم «توافق جامع»، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه وارد مذاکرات جامع با طرف‌های غربی نشده و مذاکره با گروه ۱+۵، سه کشور اروپایی یا آمریکا صرفا در چارچوب برنامه هسته‌ای ایران صورت گرفته است. عراقچی افزود که اگر در آینده نیز لازم باشد و منافع کشور اقتضا کند، باز هم صرفا در همین چارچوب خواهد بود. وی در ادامه به شرایط فعلی مذاکرات با آمریکا اشاره کرد و توضیح داد: «با توجه به آنچه در نیویورک رخ داد و مسائل بعدی، واقعا زمینه‌ای برای آغاز مذاکره با آمریکا نمی‌بینیم، مگر اینکه طرحی ارائه شود که بتواند منافع جمهوری اسلامی ایران را تامین کند؛ در آن صورت، حتما آن را بررسی خواهیم کرد.»

زمینه‌ای برای مذاکره با اروپا وجود ندارد

وزیر خارجه با اشاره به تجربه گذشته مذاکرات با سه کشور اروپایی گفت: «درباره آغاز دوباره مذاکرات، خود این سه کشور یک دلیل بیاورند که چرا باید ما مذاکره کنیم؟ ما یک بار مذاکره کردیم و به توافق رسیدیم، اما آمریکا از آن خارج شد و سه کشور اروپایی نیز نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. در واکنش به نقض تعهدات، ما نیز تعهدات خود را کاهش دادیم. اکنون تنها ابزاری که برای آنها باقی مانده، همان چیزی است که خودشان هم می‌دانستند و قبلا گفته بودند؛ برای همین هم تا آخرین لحظه‌ ۱۰ سال صبر کردند. چون می‌دانستند اگر از این ابزار استفاده کنند، اروپا دیگر نقشی نخواهد داشت.»

همچنین رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد که اروپا دیگر ابزاری برای نقش‌آفرینی در موضوع هسته‌ای ایران ندارد. 

عراقچی افزود: «وقتی می‌گویند آماده مذاکره هستند، ما واقعا نمی‌دانیم به چه دلیل باید با آنها مذاکره کنیم. چه اقدامی می‌توانند انجام دهند؟ اساسا چه نقطه مثبتی در مذاکره با آنها وجود دارد؟ پاسخ ما به درخواست آنها قبلا داده شده؛ هم در دیدارهای حضوری، هم در نیویورک و هم قبل از آن. اخیرا نیز در جلسه‌ای با سفرای خارجی مقیم تهران، به‌صراحت اعلام کردم که هیچ زمینه‌ای برای مذاکره با سه کشور اروپایی نمی‌بینیم.»

حمایت ایران از طرح صلح غزه

عراقچی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به صلح اخیر درباره غزه اشاره کرد و گفت: «ما همیشه از هر طرح و اقدامی که منجر به توقف جنایات علیه مردم غزه و پایان دادن به نسل‌کشی در این منطقه شود، حمایت کرده‌ایم. هیچ‌کس نیست که از توقف این جنایات، نسل‌کشی و تخریب‌هایی که در غزه صورت می‌گیرد، حمایت نکند. موضع جمهوری اسلامی ایران نیز همواره همین بوده و در تمامی مجامع بین‌المللی و مذاکرات دوجانبه با کشورهای دیگر، بر لزوم اتخاذ اقداماتی برای جلوگیری از این جنایات تاکید کرده‌ایم.» 

او افزود: «اما اینکه این طرح‌ها در آینده چه اهدافی را دنبال می‌کنند و چه مراقبت‌هایی باید انجام شود، موضوعی است که ما نظرات خود را درباره آن بیان کرده‌ایم. هیچ اعتمادی به رژیم صهیونیستی وجود ندارد. در گذشته بارها شاهد نقض آتش‌بس توسط این رژیم بوده‌ایم، به‌ویژه در لبنان که آخرین نمونه آن را مشاهده کردیم. این رژیم به جنایات خود ادامه داده و به همین دلیل، ما هشدارهای لازم را داده‌ایم و باز هم خواهیم داد.»

به گفته عراقچی با وجود اینکه فاز اول طرح اجرا شده، اما هنوز بیش از ۵۰درصد خاک غزه در اشغال نیروهای اسرائیلی قرار دارد. عراقچی همچنین به بیانیه وزارت امور خارجه اشاره کرد و گفت: «در بیانیه‌ای که وزارت خارجه داد، ما تاکید کردیم آتش‌بس توسط گروه‌های مقاومت صورت گرفته ولی نافی مسوولیت جامعه جهانی در مجازات جنایتکاران در غزه نیست. اینطور نیست که آنها را از جنایت‌هایی که تا الان انجام داده‌اند، بری کرده باشد.» دیپلمات ارشد ایران موضع جمهوری اسلامی ایران را چنین توصیف کرد: «موضع‌گیری ما یک موضع جامع است.»

هرگز اسرائیل را به‌رسمیت نمی‌شناسیم

عراقچی در واکنش به اظهارات ترامپ درباره پیوستن ایران به طرح صلح ابراهیم نیز تاکید کرد که آقای ترامپ معمولا آن چیزهایی‌هایی را که علاقه دارد به آن برسد، در قالب‌های مختلف بیان می‌کند. موضع جمهوری اسلامی ایران از ابتدا کاملا روشن بوده و همچنان نیز روشن است؛ این طرح اصلا تناسبی با آرمان‌های ما ندارد و هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد.

وضعیت ایران بعد از اسنپ‌بک

این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین با اشاره به اینکه «ما برای اینکه قضیه اسنپ‌بک رخ ندهد، تمام تلاش‌های خود را به کار بردیم و تمام راه‌های موجود را طی کردیم ولی از منافع ملت ایران کوتاه نیامدیم»، درباره موضوع احتمال بازرسی از کشتی‌های ایرانی به خاطر اجرای قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل گفت: «این یکی که از خسارت‌هایی بود که در ارتباط با بازگشت قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل متحد آن را مطرح می‌کردیم، البته اقتصادی نیست، بیشتر جنبه روانی دارد و می‌تواند حتی جنبه‌های دیگر نیز داشته باشد.» عراقچی هشدار داد: «اگر برخوردی با کشتی‌های ایران صورت بگیرد، موضع ما همواره بر اقدام متقابل استوار بوده است. ما در برابر هرگونه تعرض، پاسخ متناسب خواهیم داد.»

در‌عین‌حال دیپلمات ارشد ایران با اشاره به استمرار فروش نفت ایران به‌رغم تحریم‌های بین‌المللی، تاکید کرد: «نفت ما همچنان در بازارهای ویژه‌ای که طی سال‌ها به ‌دست آمده، به فروش می‌رسد. این نتیجه تلاش‌های گسترده برای خنثی‌سازی و دور زدن تحریم‌هاست. برخی از این بازارها شناخته‌شده‌اند و برخی دیگر کمتر شناخته شده‌اند، اما در هر صورت، فروش نفت ایران ادامه دارد.»

وی با اشاره به تحریم‌های شورای امنیت افزود: «تحریم‌های شورای امنیت چیزی فراتر از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا نیستند. اگرچه ممکن است مشکلات جانبی ایجاد کنند، اما تاثیر آنها به‌اندازه تحریم‌های اولیه آمریکا نیست. تجربه اخیر نیز نشان داد که حتی با ادعای بازگشت قطعنامه‌ها، فروش نفت ایران دچار اختلال نشده است.» وزیر خارجه ایران با تاکید بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد که قطع کامل روابط با آژانس مطرح نیست و برخی همکاری‌ها همچنان به نفع ایران است و ادامه خواهد یافت.

فریب نتانیاهو را نمی‌خوریم

در نهایت وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سوال که «چند روز پیش آقای پوتین اعلام کرد که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به او گفته که این رژیم به دنبال درگیری مجدد با ایران نیست؛ آیا چنین موضوعی صحت دارد؟»، گفت: «ما وقتی این خبر را شنیدیم، این موضوع تغییری در ارزیابی میدانی ما ایجاد نکرد، نیروهای مسلح ما آمادگی دارند و این آمادگی خود را حفظ می‌کنند. امکان فریب و فریبکاری در رژیم صهیونیستی زیاد است و شاید یکی از علت‌هایی که پوتین این موضوع را رسانه‌ای کرده، همین موضوع بوده است.»