به گزارش اقتصادآنلاین، بر اساس آخرین نقشه‌ها و پیش‌بینی‌های هواشناسی، پاییز امسال در اغلب مناطق کشور با کاهش محسوس بارش‌ها همراه خواهد بود و شرایط کم‌آبی در بسیاری از استان‌ها وارد مرحله‌ای نگران‌کننده شده است. در چنین وضعیتی، دولت اجرای روش‌های نوین برای افزایش بارش و بهره‌برداری از منابع آبی جوی را در دستور کار قرار داده است و موضوع «بارورسازی ابرها» بار دیگر به صدر اخبار حوزه آب و انرژی کشور بازگشته است. حال باید دید آیا بارورسازی ابرها از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه است و می‌تواند راهکاری مؤثر برای مقابله با خشکسالی در ایران باشد.
هزینه بارورسازی ابرها در سال ۱۴۰۴
محمدمهدی جوادیان‌زاده، رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، هزینه اجرای عملیات بارورسازی را حدود ۲۲ دلار به ازای هر هزار مترمربع اعلام کرده و تأکید دارد که این رقم در مقایسه با هزینه تولید هر مترمکعب آب شیرین از دریا، که حدود ۱ تا ۱.۵ دلار است، کمتر می‌باشد.
با این حال، بررسی داده‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که این رقم ممکن است اشتباه محاسباتی یا ترجمه‌ای باشد، زیرا در مطالعات جهانی، هزینه واقعی بارورسازی ابرها معمولاً بین ۲ تا ۲۰ سنت برای هر مترمکعب آب برآورد می‌شود. بنابراین، این روش همچنان یکی از کم‌هزینه‌ترین شیوه‌های تأمین آب در جهان به شمار می‌رود.
در فرآیند بارورسازی از موادی مانند یدید نقره، نمک، یخ خشک یا اوره استفاده می‌شود و بخش عمده هزینه‌ها مربوط به پرواز و عملیات پاشش مواد بارورساز است.
به گفته جوادیان‌زاده، برای اجرای برنامه ملی بارورسازی ابرها نیز بودجه‌ای ۷۵۰۰ میلیارد تومانی از سوی دولت برای دوره پنج‌ساله در نظر گرفته شده است.
آیا بارورسازی ابرها صرفه اقتصادی دارد؟
جوادیان‌زاده می‌گوید بارورسازی در شرایط مناسب می‌تواند میزان بارش را بین ۵ تا ۱۵ درصد و در مناطق کوهستانی تا ۲۰ درصد افزایش دهد و این فناوری به عنوان ابزاری مکمل برای تأمین آب کشور مطرح است.
با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که اثربخشی این روش به شدت وابسته به شرایط جوی، نوع ابر و زمان اجرای عملیات است و تنها در قالب برنامه‌ای مستمر و بلندمدت می‌تواند نتایج اقتصادی و عملیاتی قابل توجهی به همراه داشته باشد.
آیا بارورسازی ابرها می‌تواند مشکل کم‌آبی را حل کند؟
متخصصان هواشناسی معتقدند بارورسازی ابرها هرچند می‌تواند در جبران بخشی از کمبود بارش مؤثر باشد، اما راه‌حل نهایی بحران آب ایران محسوب نمی‌شود. این روش تنها زمانی کارآمد است که سامانه‌های ابری فعال در جو حضور داشته باشند و در دوره‌های خشک و بدون ابر عملاً تأثیری ندارد.
جوادیان‌زاده تأکید می‌کند که عملیات بارورسازی صرفاً در شرایطی اجرا می‌شود که احتمال وقوع سیلاب پایین باشد و تمام هشدارهای سازمان هواشناسی پیش از آغاز عملیات مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف این طرح، افزایش بهره‌وری در منابع آب جوی و ایجاد ذخایر مطمئن برای سال‌های کم‌بارش است.