به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، نشست خبری معاون بهداشت با موضوع پویش ملی سلامت دهان و دندان دانش آموزان ابتدایی و هفته ملی سلامت روان، در وازرت بهداشت برگزار شد. علیرضا رئیسی، معاون بهداشت در ابتدای نشست گفت: شعار ما دسترسی به خدمات سلامت روان در شرایط بحرانی است. دنیای دیجیتال برای سلامت روان هم می‌تواند فرصت باشد و هم تهدید. دیجیتالیزه شدن دنیا می‌تواند دسترسی به خدمات سلامت را تسهیل کند. مخصوصا در مناطق محروم‌تر تله کر و تله مدیسن می‌تواند بسیار موثر باشند.
وی افزود: اما خود فضای مجازی می‌تواند بسیار آسیب رسان باشد، به ویژه برای کودکان و نوجوانان. عمده اطلاعات غلطی که به عنوان راهکار ارائه می‌شوند ناشی از فضای مجازی هستند. همه عوامل بر سلامت روان اثر می‌گذارد، عوامل اجتماعی، اقتصادی، جنگ، بحران‌ها و سیل می‌توانتد تاثیر زیادی بر سلامت روان بگذارند. سلامت روان طیف بسیار وسیعی دارد و حوادث به این گونه نیستند که با صحبت کارشناس بهداشت روان به سادگی حل شوند.
رئیسی با اشاره به اینکه کار کارشناس سلامت روان کم کردن خطر و مشاوره درست است، توضیح داد: خیلی‌ها امروز به عنوان مشاور در حوزه سلامت روان کار می‌کنند و از جاهای مختلفی مدرک و مجوز دریافت می‌کنند. در عالم مشاوره تجربه شخصی به تنهایی کافی نیست و مشاور باید علم و دانش زیادی داشته باشد. تربیت بهتر و اهمیت بیشتر باید در حوزه سلامت روان در اولویت قرار بگیرند.
وی افزود: آخرین پیمایشی که در سطح کشور در حوزه سلامت روان انجام شد، شیوع اختلالات را حدود ۲۵ درصد ذکر کرد. اختلالات افسردگی و اضطرابی شایع‌ترین اختلالات کشور بودند. ما شاید تنها کشور منطقه باشیم که سلامت روان را با بحث شبکه ادغام کرده‌ایم. ۳۲۰۰ نفر در حوزه غربالگری سلامت روان در حال فعالیت هستند. مراکز سراج مخفف مراکز سلامت روانی اجتماعی است. تفاوت آن با سایر مراکز این است که مبتنی بر جامعه هستند، یعنی علاوه بر روان‌شناس و روان پزشک، مددکار اجتماعی هم آن‌جا حضور دارد و همه آن‌ها با مراتب بالاتر مثل هیات امنا، دهیاری، فرمانداری و استانداری ارتباط دارند.
کمبود تخت برای بیماران سلامت روان
معاون بهداشت وزارت بهداشت عنوان کرد: در حال حاضر تعداد تخت‌های ما برای بیماران نیازمند بستری در حوزه سلامت روان کافی نیست. افرادی که در بمیارستان‌ها بستری می‌شوند اکثرا دچار بیماری مزمن هستند، آن‌ها پس از مرخصی دوباره به حال خود رها می‌شوند، کار سراج در اینجا پیگیری وضعیت آن‌ها پس مرخصی و کنترل وضعیت آن‌ها است. یکی دیگر از کارهای سراج بررسی علت اقدامات خطیر روانی مثل اقدام به خودکشی است.
وی ادامه داد: سراج پس از ریشه‌یابی سعی می‌کند مشکل فرد را حل کند و منجر به پایداری روانی فرد شود. یکی از مشکلات بیماری‌های روان، مقاومت در ادامه درمان است، سراج پیگیری می‌کند که درمان ادامه پیدا کند. ما امسال صدمین سراج را در بندر انزلی افتتاح کردیم، هدف اصلی ما افتتاح ۳۰۰ مرکز است. ۷۰ درصد پیشگیری از عود صورت گرفته‌است.
رئیسی با بیان اینکه بیشتر این موضوعات (مصرف الکل و مواد مخدر) در سینمای خانگی است، گفت: ما واقعا به این موضوع اعتراض داریم. چند جلسه در رابطه با این موضوع با ساترا برگزار شده است. در ارتباط به مصرف الکل و مواد مخدر، ما غربالگری انجان می‌دهیم و مراکزی به اسم مراکز گذری داریم، مراکزی هستند برای افرادی که اعتیاد شدید دارند اما بستری نیستند. در این مراکز مراقبت‌های لازم مشاوره‌ای، روانشناسی انجام می‌شود. درمورد مصرف الکل پیمایش جدیدی انجام نشد اما آمار اورژانس از مسمومیت‌های الکلی هم کم نیست، این در شرایطی است که فقط افراد با مسمویت بسیار شدید به اورژانس مراجعه می‌کنند.
طرح نماد برای پایش سلامت روان دانش‌آموزان
وی درخصوص طرح نماد توضیح داد: طرح نماد مربوط به دانش‌آموزان است. آمار خودکشی دانش آموزان در اختیار وزارت کشور است. ما در بحث غربالگری فعالیت می‌کنیم. تا متوسطه اول آمار بسیار پایین است اما از متوسطه دوم که سن دانش‌آموزان بالاتر رفته و بحث‌هایی مثل کنکور و بلوغ مطرح می‌شوند اختلالات اضطرابی و افسردگی بیشتر مشاهده می‌شوند. ما این افراد به مراکز سراج وصل کرده‌ایم. هم دانش آموزان و هم خانواده‌هایشان مورد بررسی قرار می‌گیرند. نیروهای سراج وارد مدارس می‌شوند و به ارائه خدمات می‌پردازند. یکی از نکات مهم در این طرح در نظر گرفتن همزمان دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان است.
معاون بهداشت با اشاره به اینکه تقریبا همه تخت‌های بستری بیماری روان تحت پوشش دولت است، افزود: در بعضی از جاها اقدامات بی‌مورد و هزینه بری برای سلامت روان توسط دکترها تجویز می‌شود و همین هم هزینه‌های سلامت روان را بالا می‌برد اما در حوزه دولتی این هزینه‌های زیاد وجود ندارد. در حوزه روان ویزیت روان پزشک‌ها، مشاوره روان شناس‌ها و همنیطور داروها تحت پوشش دولت هستند.
خودکشی در کشور ما پایین‌تر از میانگین جهانی است
وی افزود: درمورد پیمایش منتشر شده، هدف اطلاع رسانی به مردم نبوده بلکه استفاده از نتایج برای سیاست‌گذاری و برنامه ریزی بوده به همین دلیل انتشار عمومی و تاکید رسانه‌ها بر آن مد نظر نبوده‌است. از طرف دیگر سلامت روان تحت تاثیر عوامل زیادی قرار دارد و به همین دلیل عواملی مثل جنگ، شرایط اقتصادی و اجتماعی و حتی فصلی که پیمایش در آن انجام می‌شود می‌تواند بر نتایج پیمایش اثرگذار باشد. خودکشی و اقدام به خودکشی در کشور ما پایین‌تر از میانگین جهانی است. ما با راه اندازی برنامه خود مراقبتی، به افراد کمک می‌کنیم تا خودشان ارزیابی روانی انجام دهند و نتایج هم کاملا محرمانه و خصوصی باقی می‌ماند.
کودکان ۶ ساله با پنج دندان پوسیده وارد مدرسه می‌شوند
زهرا قربانی مدیرکل سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت در ادامه درخصوص سلامت دهان و دندان کودکان گفت: کودکان ۶ ساله با حدودا پنج دندان پوسیده وارد مدارس می‌شوند. در ۱۲ سالگی با دو دندان پوسیده دائمی مواجه هستیم. در کنار خدمات دندان پزشکی، تغذیه و سبک زندگی در سلامت دهان و دندان بسیار موثر است.
وی افزود: علاوه بر سایر شعارها، اطلاع رسانی درمورد دندان۶ مد نظر ما بوده است، زیرا این دندان بدون افتادن دندان شیری در می‌آید به همین دلیل اولیا معمولا فکر می‌کنند این دندان دائمی نیست و در مراقب از آن کوتاهی می‌کنند، به همین منظور ما حتی روز جشن دندان ۶ داریم.
قربانی درخصوص فلوراید توضیح داد: درمورد فلوراید می‌خواهیم فرهنگ‌سازی کنیم، در کشورما به دلیل متفاوت بودن غلظت فلوراید در آب نواحی متفاوت ما نمی‌توانیم به آب فلوراید استفاده کنیم به همین دلیل به عنوان جایگزین از وارنیش فلوراید استفاده می‌کنیم.
فقط ۴۰ درصد از کودکان ۱۲ ساله دندان پوسیده ندارند
رئیسی با اشاره به اینکه فقط ۴۰ درصد از کودکان ۱۲ ساله دندان پوسیده ندارند، گفت: در قانون برنامه هفتم آمده که باید شاخص ۱/۲ را به شاخص ۱/۷ برسانیم. در مدارس طرح وارنیش فلوراید تراپی دو بار در سال داریم. والدین و مراقبین باید درمورد این طرح اطلاعات کافی داشته باشند. اگر حین غربالگری متوجه مشکلات دهان و دندان شویم این موارد حتما به مرکز مناسب ارجاع داده می‌شوند.
وی افزود: الان حدود ۳۰۰ هزار مسواک، خمیر دندان و کاربرگ آموزشی برای استان‌های محروم تهیه و ارسال کرده‌ایم. جشن رویش دندان ۶ را در برنامه‌های خود قرار داده‌ایم. برای ارتقا سلامت دهان و دندان به جای متمرکز شدن روی درمان باید روی پیشگیری تاکید کنیم.
رئیسی توضیح داد: حتی دندان خراب مادر باردار می‌تواند روی سلامت دهان و دندان کودک در سال‌های آینده اثرگذار باشد. به همین دلیل باید سلامت دهان و دندان را حتی قبل از تولد نوزاد مورد توجه قرار دهیم. با آموزش‌های خیلی ساده، مثل آموزش معاینه لثه نوزادان به مادر، می‌توانیم در پیشگیری موثر واقع شویم.
نصف افراد بالای ۶۵ سال بی دندان(کامل) هستند
وی با بیان اینکه نصف افراد بالای ۶۵ سال بی دندان(کامل) هستند، ادامه داد: در اختیار گذاشتن مسواک، آموزش و سواد سلامت می‌تواند در این حوزه کمک کننده باشد. گروه هدف اصلی ما مادران باردار، شیرده و کودکان زیر۱۴ هستند. ۲۵۰۰ دندان پزشک در مراکز جامع سلامت در حال فعالیت هستند. پوشش بیمه‌ها در این زمینه خوب نیست. تلاش ما بر بالا بردن سطح پوشش بیمه‌ها است.
قربانی مدیرکل سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت در ادامه درخصوص پایش سلامت دهان در مدارس گفت: معاینات دهان و دندان در پایه اول، چهارم و هفتم در مدارس به صورت کامل انجام می‌شود. ۳۴۰۰ تا مرکز جامعه خدمات سلامت داریم که خدمات دندان پزشکی ارائه می‌دهند. دو سوم این مراکز در مناطق روستایی است. بسته ۱۳ خدمتی داریم که در مناطق محروم به صورت رایگان برای گروه هدف انجام می‌شود. در مراکز سلامت قیمت‌ها ۳۵ درصد کمتر از تعرفه دولتی است.
وی ادامه داد: پوسیدگی دندانی شایع‌ترین بیماری غیرواگیر در درنیاست و قابل پیشگیری است. در یکسال گذشته تعرفه‌های دولتی خدمات دهان و دندان ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده‌است. بیماری‌های دهان دندان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و اجتماعی و اقتصادی قرار دارند. ژنتیک می‌تواند بر ساختار دندان و فک تاثیر بگذارد اما همه دندان‌ها با یک فرمول خراب می‌شوند. بچه‌هایی با دندان ضعیف تر به مراقبت بیشتر و وارنیش فلوراید بیشتر احتیاج دارند.
دومین عامل پرداختی از جیب هر ایرانی، خدمات دندان پزشکی است
رئیسی در باره ناکافی بودن پوشش بیمه توضیح داد: بحث پیشگیری با درمان متفاوت است. بیمه‌ها علی رغم تعرفه گذاری، پوشش مناسبی ندارند و باید این مسئله توسط نهاد سیاست‌گذاری وزارت بهداشت پیگیری شود. فعلا تمرکز ما روی پیشگیری است. دومین عامل پرداختی از جیب هر ایرانی، خدمات دندان پزشکی است.
وی درباره فعالیت شبه پزشک‌ها توضیح داد: ما در همه حوزه‌ها بحث شبه علم را داریم و پزشک‌نماها هم یکی از آن‌ها هستند. خیلی از آن‌ها حتی مجوز قانونی هم می‌گیرند اما متاسفانه خیلی از این‌ها بدون حتی داشتن تخصص مرتبط و نداشتن اطلاعات کافی در فضای مجازی فعالیت کرده و به سلامت روان مردم آسیب می‌زنند. در این راستا باید سواد سلامت را ارتقا دهیم.
خبرنگار: زینب خوانساری
انتهای پیام /