به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ این روزها اسنپ بک یا مکانیسم ماشه و آثار آن بر جریان اقتصاد ایران در محافل مختلف مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. بریتانیا، فرانسه و آلمان - گروهی که به‌عنوان تروئیکای اروپا شناخته می‌شوند – تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را با ادعای دفاع از نظم عدم اشاعه فعال کردند. ایران این اقدام را تضعیف دیپلماسی توصیف و تاکید کرد که همواره از اصل گفت‌وگو و مذاکره حمایت کرده و به آن پایبند بوده است، اما تسلیم زیاده‌خواهی‌های غرب نخواهد شد. برخی ناظران سیاسی، این اقدام تروئیکای اروپا را ناشی از فشار ایالات متحده خواندند و پیامدهای فعال شدن مکانیسم ماشه برای ایران را بسیار کمتر از پروپاگاندا و جنگ روانی توصیف کردند که این روزها به شدت در فضای رسانه‌ای و افکار عمومی ایرانیان در حال نشر و گسترش است.
در همین زمینه «مارک فینو»، مشاور ارشد مرکز سیاست امنیتی ژنو (GCSP) و سخنگوی پیشین وزارت خارجه فرانسه در گفت‌وگو با خبرگزاری ابنا در پاسخ به پرسش‌های مطرح شده به تشریح دلایل و ابعاد تاثیر فعال شدن مکانیسم ماشه برای ایران و به طور کل جامعه بین‌الملل پرداخت:
ابنا: اگرچه هیئت ایرانی از جمله رئیس‌جمهور و به‌ویژه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در طول حضور خود در نیویورک تلاش‌های زیادی برای رسیدن به توافق با سه کشور اروپایی در مورد عدم فعال کردن مکانیسم ماشه انجام دادند، اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند. به نظر شما دلیل این امر چیست؟
به این پرسش نمی‌توان با قطعیت پاسخ گفت. یک توضیح این است که اروپایی‌ها که در سال ۲۰۰۳ مذاکراتی را آغاز کردند که منجر به برجام در سال ۲۰۱۵ شد، ناامید شدند، زیرا نتوانستند مانع تشدید تنش میان ایالات متحده که با خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ باعث بحران فعلی شد و ایران شوند که در سال ۲۰۱۹ در پاسخ به بازگشت تحریم‌های آمریکا اجرای مفاد کلیدی برجام را به صورت تدریجی به حالت تعلیق درآورد.
اروپایی‌ها برخلاف حملات اسرائیل و آمریکا به برنامه هسته‌ای ایران، نسبت به عدم شفافیت تهران در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده در سطح بالا، عدم بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و عدم مذاکره با ایالات متحده ابراز نگرانی کردند. آنها با طرح به اصطلاح «عدم اجرای قابل توجه» از سوی ایران و اتکا به گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل متحد متوسل شدند.
ابنا: وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که ما با سه کشور برای تمدید مکانیسم ماشه به توافق رسیدیم، اما آمریکا با این توافق مخالفت کرد و مانع آن شد، چگونه می‌توانیم این پدیده را تفسیر کنیم؟
مشخص نیست که آیا توافق کاملی بین وزیر امور خارجه ایران و اروپایی‌ها حاصل شده است یا خیر، احتمالا دلیل آن کمبود وقت برای بحث درباره شرایط دقیق چنین تفاهم پیچیده‌ای بوده است. در هر صورت، از آنجا که ایالات متحده پس از خروج از برجام نتوانست مکانیسم ماشه را فعال کند، اروپایی‌ها را تحت فشار قرار داد تا این کار را انجام دهند. احتمالا اروپایی‌ها مانند قبل امیدوار بودند که جلب رضایت دولت «دونالد ترامپ»، رئیس جمهو آمریکا در رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک مؤثر باشد و شاید آتش‌بس در جنگ غزه را نیز تسهیل کند.
ابنا: به نظر شما، اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، چه تأثیری بر داخل ایران و همچنین برای اتحادیه اروپا خواهد داشت؟
این موضوع با انقضای برجام در ۱۸ اکتبر روشن‌تر می‌شود. بدیهی است که بازگرداندن تحریم‌های سابق سازمان ملل بر برنامه هسته‌ای و موشکی ایران تأثیر خواهد گذاشت، اما لزوما بر صادرات نفت و گاز آن که ممکن است بخشی از تحریم‌های یک جانبه ایالات متحده و اتحادیه اروپا باشد، تأثیری نخواهد داشت.
ایران از سال ۲۰۱۸ راه‌ها و ابزارهایی را برای کاهش یا خنثی‌سازی آثار تحریم‌ها به‌ویژه با توسعه تجارت تهاتری خود با روسیه و ادامه فروش نفت و گاز به خریداران بزرگی مانند چین و هند توسعه داده است. در مورد اتحادیه اروپا، بازگشت تحریم‌ها قطعا نتیجه معکوس خواهد داشت، زیرا این امر شرکت‌های اروپایی را از تجارت با ایران یا سرمایه‌گذاری در آن به دلیل ترس از قرار گرفتن در معرض تحریم‌های ثانویه مجدد ایالات متحده، منصرف خواهد کرد. ضمنا مذاکرات میان ایالات متحده و ایران در صورت موفقیت می‌توانست دولت ترامپ را به سمت سوءاستفاده از لغو تحریم‌ها و به حاشیه راندن اتحادیه اروپا در رقابت بر سر بازار ایران سوق دهد.
ابنا: عدم استقلال کشورهای اروپایی در تصمیم‌گیری و وابستگی آنها به ایالات متحده چه در روابطشان با ایران، چه در عدم پایبندی به توافق هسته‌ای یا جنگ در اوکراین، چگونه بر جامعه اروپایی تأثیر منفی می‌گذارد؟
درست است که وابستگی اروپا به ایالات متحده هرگز تا این حد زیاد نبوده است، چه به‌دلیل جنگ تجاری که ترامپ به راه انداخته، چه به دلیل درخواست آمریکا از اروپا برای افزایش بودجه نظامی خود با خرید تجهیزات آمریکایی بیشتر و چه به‌دلیل تمایل آمریکا برای رها کردن مسئولیت جنگ اوکراین به عهده اروپایی‌ها، اما در عین حال اگر اروپا چنین استنباط کند که دیگر نباید روی مشارکت ایالات متحده در تأمین امنیت خود حساب کند، بدون شک برای استقلال بیشتر تلاش خواهد کرد.
ابنا: تحولات سیاسی آینده در مورد ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا احتمال موفقیت روند دیپلماتیک وجود دارد یا جنگ جدیدی در راه است؟
اگر بر اساس واقعیت قضاوت کنیم، باید انتظار داشته باشیم که در نهایت یک راه‌حل دیپلماتیک صلح‌آمیز مبتنی بر امتیازات متقابل حاصل شود. با این حال، همان‌طور که می‌دانیم در همه اردوگاه‌ها، تندروهایی وجود دارند که تنها انگیزه آنها رویارویی، سیاست قدرت و فشار نظامی است. به همین دلیل مهم است که جامعه مدنی در همه کشورهای مربوطه، خود را برای راه‌حل‌های صلح‌آمیز و چندجانبه بسیج کند.
.........................
پایان پیام