سالهاست سیستان و بلوچستان با خشکسالی و کمآبی دستوپنجه نرم میکند. بسیاری از شهرها و روستاها هنوز با قطعی و جیرهبندی آب مواجهاند. در برخی مناطق لولهکشی انجام شده اما آبی برای مصرف وجود ندارد و مردم همچنان چشم به راه تانکرهای سیار هستند.
به گزارش ایلنا، مردم چابهار در بندری زندگی میکنند که کنار دریای عمان است اما هر روز برای تأمین چند لیتر آب شرب باید هزینه و سختی فراوانی بپردازند.
فاطمه بلوچ، از ساکنان حاشیه شهر چابهار، میگوید: «زمانی که آب لولهکشی در منزل ما قطع میشود. خانوادهها ناچارند آب شرب را از تانکرهای سیار خریداری کنند که هزینه بالایی دارد. هر بار خرید یک تانکر آب حدود ۱۰۰ هزار تومان تمام میشود و این مبلغ برای بسیاری از خانوارهای پرجمعیت سنگین است.»
رحمان بامری، دیگر شهروند چابهاری، هم روایت مشابهی دارد: «اگرچه لولهکشی در برخی محلات انجام شده، اما در عمل بیشتر اوقات آبی در شبکه جریان ندارد. بسیاری از خانوادهها شبانه با ظرف و دبه به دنبال تانکرهای آبرسانی میدوند تا حداقل نیاز روزانه خود را تهیه کنند.»
قطعی مکرر آب در زاهدان زندگی مردم را مختل کرده است
کمبود آب فقط به شهرهای ساحلی سیستان و بلوچستان محدود نیست؛ حتی مرکز استان هم شرایط مشابهی دارد. قطعیهای مکرر آب در مناطق مختلف زاهدان، بهویژه زیباشهر، زندگی روزمره مردم را مختل کرده است.
یکی از ساکنان زیباشهر میگوید: گاهی ساعتها و روزها آب قطع میشود و هیچ مسئولی هم پاسخگوی این معضل ساکنان زیباشهر نیست. »
خمر، دیگر شهروند این منطقه، توضیح میدهد: «همه ساکنان این منطقه ناچارند در ساعتهایی که آب وصل است تانکرها را پر کنند و در زمان قطعی، از آب ذخیره شده استفاده کنند.»
این وضعیت، روایتی است که در بسیاری از شهرهای استان مانند سراوان، ایرانشهر و خاش نیز تکرار میشود.
برای رفع مشکل آب چابهار در کوتاهمدت نمیتوان انتظار بهبود چشمگیری داشت
رئیس شورای شهر چابهار میگوید: منابع آبی این شهر عمدتاً از سد زیردان و تاسیسات آبشیرینکن تأمین میشود. با این حال، توزیع آب همچنان به صورت جیرهبندی انجام میشود.
او علت اصلی را رشد سریع جمعیت و کمبود ظرفیت تأسیسات موجود میداند و اضافه میکند: «برای رفع مشکل، اقداماتی مانند افزایش ظرفیت آبشیرینکنها، تعویض لولههای فرسوده و اجرای پروژههای جدید شیرینسازی آب دریا در دست اجراست، اما روند کند است و در کوتاهمدت نمیتوان انتظار بهبود چشمگیری داشت.»
کارشناسان معتقدند بحران آب در سیستان و بلوچستان حاصل مجموعهای از عوامل است؛ کاهش بارش، خشکسالی طولانیمدت، وابستگی به منابع فرامرزی همچون رود هیرمند، فرسودگی شبکههای آبرسانی و مدیریت ناکارآمد در مصرف. به باور آنها، حتی با اجرای پروژههای شیرینسازی و انتقال آب، به دلیل کندی روند و رشد جمعیت، چشمانداز کوتاهمدت همچنان نگرانکننده است.
آب شرب چابهار همچنان به صورت جیرهبندی مدیریت میشود
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان هم در ادامه میگوید: «منابع آب استان در شرایط فعلی تحت کنترل هستند و با اولویت تأمین نیازهای شرب مورد بهرهبرداری قرار میگیرند. تابستان امسال نیز نسبت به سالهای گذشته تنش آبی در شهرها و روستاها کاهش یافته است.»
به گفته او، اقدامات انجامشده از جمله حفر و تجهیز چاههای جدید در شهرهایی مانند سراوان، خاش، ایرانشهر و بمپور، وضعیت را تا حدی بهبود داده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب در ادامه توضیح میدهد که بحران آب در مناطقی مانند زیباشهر و حاشیه زاهدان، علاوه بر محدودیت منابع، ناشی از ساختوساز بیرویه نیز هست: «در برخی مناطق زیباشهر تعداد واحدهای مسکونی بیش از حد پیشبینی ساخته شده و این امر باعث افت فشار آب در این مناطق شده است.»
او میافزاید با افزایش انتقال آب به شهر، مشکل برخی مناطق حاشیهای زاهدان در آینده رفع خواهد شد.
به گفته مدیرعامل آبفا، آب شرب چابهار همچنان به صورت جیرهبندی مدیریت میشود. هرچند ظرفیت شیرینسازی افزایش یافته و یک خط انتقال ۲۲ کیلومتری وارد مدار شده است. همچنین تانکرهای سیار برای مناطقی مانند بمپور، سرباز، راسک و زرآباد اختصاص یافتهاند.
او درباره پروژه شیرینسازی آب دریا در چابهار میگوید: «این پروژه با ظرفیت ۲۰ هزار مترمکعب در حال اجراست و تاکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت داشته است.»
مدیرعامل آبفا همچنین به طرح انتقال آب از دریای عمان اشاره میکند که توسط وزارت صمت پیگیری میشود و در آینده، بخشی از نیاز استان را پوشش خواهد داد.