به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، نشست خبری سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، صبح امروز پانزدهم مهرماه با حضور معاونان و اصحاب رسانه برگزار شد.
صالحی‌امیری در آغاز این نشست با تأکید بر پاسخگویی مدیران کل به رسانه‌ها گفت: همه مدیران باید پاسخگو باشند. لازم است تمامی استان‌ها در نشست‌های آنلاین با حضور خبرنگاران شرکت کنند. ما نشست‌های فصلی نیز برگزار خواهیم کرد تا پس از آن مدیران بتوانند با اصحاب رسانه گفت‌و‌گو و تعامل مستقیم داشته باشند.
ثبت مثنوی و همکاری فرهنگی با ترکیه و افغانستان
وزیر میراث فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود درباره روند ثبت جهانی مثنوی توضیح داد: در پرونده ثبت مثنوی چند نکته مطرح است؛ ابتدا اینکه چه کشوری متقاضی است و سپس چه کشور‌هایی معترض‌اند. ما درخواست ثبت را ارائه دادیم، اما طرف ترک استدلال کرد که نسخه قونیه حدود چهل سال قدیمی‌تر از نسخه تهران است و مکتب مولانا نیز در قونیه شکل گرفته است.
وی افزود: یونسکو موضوع را از دستور خارج کرد و پیشنهاد داد که دو کشور برای ثبت مشترک به توافق برسند. در همان زمان با آقای اوروس، مشاور فرهنگی اردوغان، گفت‌و‌گو کردم. او فارسی صحبت می‌کرد و گفت تمایلی ندارد دو کشور وارد مناقشه فرهنگی شوند و بهتر است به توافق برسیم. از نظر حقوقی نسخه قونیه بر پایه مستندات تاریخی قدیمی‌تر و از نظر اصالت معتبرتر است؛ از این‌رو تصمیم گرفتیم درخواست ثبت مشترک ارائه دهیم تا هر دو نسخه – تهران و قونیه – در فهرست جهانی قرار گیرند.
صالحی‌امیری تأکید کرد: اگر ما با ترک‌ها ثبت مشترک نمی‌کردیم، آنها اثر را به نام خود ثبت می‌کردند و بعد ناگزیر وارد دعوای فرهنگی و حقوقی می‌شدیم؛ بنابراین تصمیم درست، ثبت مشترک بود تا از ظرفیت‌های فرهنگی هر دو کشور استفاده شود.
او ادامه داد: افغانستان نیز در این زمینه متقاضی رسمی نبود، اما پیشنهاد داد نامش به‌عنوان کشور زادگاه مولانا در پرونده گنجانده شود. ما مخالفتی نکردیم و با توجه به جایگاه بلخ در زندگی مولانا، این پیشنهاد پذیرفته شد. بدین‌ترتیب پرونده سه‌جانبه ایران، ترکیه و افغانستان شکل گرفت تا مثنوی به عنوان میراث مشترک جهانی ثبت شود.
وزیر میراث فرهنگی تصریح کرد: قاعده ثبت مشترک این است که اثر، میراث جهانی تلقی شود و، چون کلام مولانا جهانی است، این همکاری می‌تواند نماد وفاق فرهنگی ملت‌ها باشد. همان سخنی که در آرامگاه شمس گفتم: افغانی‌ها به سبب زادگاه، ما به دلیل زبان فارسی، و ترک‌ها به خاطر قونیه سهمی از این میراث داریم.
جایگاه شمس تبریزی و بازسازی بارگاه او در خوی
صالحی‌امیری گفت: نگاه ما نسبت به شمس و مولانا مکمل است. فلسفه سفر من به خوی نیز از همین باور سرچشمه می‌گیرد؛ شمس در عالم عرفان بر مولانا تقدم دارد و هرچند شخصیتی جهانی است، در خوی مدفون است. ما نتوانستیم شمس را که خورشیدی درخشان است، آن‌گونه که باید معرفی کنیم و همین موجب شد قونیه به مرکز توجه جهانی بدل شود.
او افزود: سال گذشته ۳۰ میلیارد تومان برای بازسازی بارگاه شمس اختصاص یافت و معماری آن با الگوی اسلامی–ایرانی طراحی شد. امسال نیز ۶۳ میلیارد تومان دیگر تصویب کرده‌ایم تا پروژه تکمیل شود و در سالروز بزرگداشت مولانا به بهره‌برداری برسد.
وزیر تأکید کرد: ما میان شمس و مولانا شکاف ایجاد نمی‌کنیم. این دو ستارگان ایران‌زمین‌اند که جهان از آنها نور می‌گیرد. دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری به کلام مولانا نیاز دارد و خوشبختانه در نشست‌های اخیر، شخصیت‌های ترک نیز با احترام از شمس تبریزی یاد کردند. آنان مقالاتی ارائه دادند و تجلیلشان از شمس بسیار ارزشمند بود.
صالحی‌امیری خاطرنشان کرد: شمس تبریزی متعلق به جهان است و ما افتخار داریم که در این جغرافیا مدفون است. ما پرچم او را در خوی برافراشته‌ایم و باور داریم که خوی از قونیه کمتر نیست. شعار ما این است که خوی باید بدرخشد، چراکه مولانا از شمس آغاز شد و گام نخست، تکمیل بارگاه اوست.
وی در پایان گفت: شمس و مولانا را به هیچ‌کس نبخشیدیم و هیچ‌کس هم به ما نبخشید. ما این دو شخصیت فراملی را به جهان تقدیم کرده‌ایم؛ گنجینه‌هایی که مرز نمی‌شناسند و میراث معنوی همه بشریت‌اند.
گزارش عملکرد معاونان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی/ افزایش موزه‌ها و آثار ثبت‌شده جهانی
علی دارابی، معاون میراث فرهنگی، درباره اقدامات این معاونت در برنامه هفتم توسعه گفت: در سال پایه، تعداد موزه‌های کشور ۷۷۵ مورد بود که بر اساس گزارش تیرماه، این رقم به ۸۵۶ موزه رسیده است. همچنین تعداد آثار ثبت جهانی کشور از ۴۷ اثر به ۵۵ اثر افزایش یافته و در این زمینه از برنامه جلوتر هستیم.
او افزود: در سال گذشته ۶۰۰ اثر غیرمنقول مرمت‌شده داشتیم که این رقم امسال به ۶۵۰ اثر رسیده است. عملیات رقومی‌سازی نقشه ۱۷۴ محدوده بافت تاریخی انجام شده و ۱۰۴ حریم اثر تاریخی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
دارابی ادامه داد: در زمینه زمین‌های معوض مربوط به بنا‌های تاریخی، از سیلک کاشان تا تپه‌های جیرفت، فلک‌الافلاک خرم‌آباد و چگاسفلی خوزستان، در ۱۶ مورد با وزارت راه و شهرسازی همکاری داریم. موضوع ۱۵۰ مکان مرتبط با رویداد‌های دفاع مقدس نیز در دستور کار بوده که ۵۰ مورد از آنها در هفته دفاع مقدس به انجام رسیده است.
وی افزود: سامانه «جام» با هدف ثبت متمرکز آثار فرهنگی و تاریخی راه‌اندازی شده است. همچنین «سند ملی موزه‌داری» به‌زودی آماده و منتشر می‌شود. در حال حاضر ۵۸ پرونده در مرحله ذخیره ثبت جهانی داریم و بیش از ۲۰ اثر دیگر نیز در حال اضافه شدن است.
۴۰۰ رویداد گردشگری در هفته گردشگری برگزار شد
محسنی بندپی، معاون گردشگری، در ادامه این نشست گفت: در هفته گردشگری بیش از ۴۰۰ رویداد و جشنواره در سراسر کشور برگزار شد و برای هر یک برنامه‌هایی بر اساس شعار «گردشگری و تحول پایدار» تدوین گردید.
او افزود: برای نخستین بار با هدف توانمندسازی جوامع محلی، موفق به دریافت اعتبار قرض‌الحسنه‌ای به میزان ۱۴ همت شدیم. یکی از شعار‌های اصلی ما حفظ سیاره زمین است؛ زیرا کشور ما با ناترازی‌های جدی در منابع آب و انرژی روبه‌روست. میزان تبخیر آب در ایران سه برابر میانگین جهانی و میزان بارندگی یک‌سوم دنیاست، ازاین‌رو باید در حفظ منابع طبیعی کوشا باشیم.
وی همچنین از بررسی هتل‌های صرفه‌جو و بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر خبر داد و گفت: برای نخستین بار تعدادی از هتل‌ها بر اساس این الگو ارزیابی می‌شوند تا روند منفی رشد گردشگری در مردادماه کاهش یابد.
محسنی بندپی افزود: تلاش داریم گردشگری ایران تنها محدود به زائران عراقی نباشد و دیگر شهر‌ها نیز مقصد گردشگران خارجی شوند. امسال سه روستای نمونه گردشگری انتخاب شد که از دستاورد‌های مهم دولت چهاردهم است.
توجه به فرهنگ ایرانی و احیای جشن مهرگان
حق‌شناس، مشاور فرهنگی وزیر، نیز گفت: من پیش از هر چیز خود را یک خبرنگار می‌دانم و جشن مهرگان را شادباش می‌گویم. امیدوارم این عید باستانی مانند نوروز و یلدا دوباره جایگاه خود را در تقویم فرهنگی کشور بیابد.
او افزود: با تدبیر دکتر صالحی، شورای فرهنگی وزارتخانه تشکیل شده است. هم‌زمان تدبیر شد تا هر سه معاونت وزارتخانه وجوه فرهنگی فعالیت‌های خود را تقویت کنند. نخستین نشست شورا با حضور وزیر برگزار شده و دبیرخانه آن نیز به‌زودی تشکیل خواهد شد.
پیوند صنایع‌دستی با گردشگری و توسعه بازار‌های جهانی
مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی، در ادامه گفت: روز روستا و عشایر را به همه مدیران فرهنگی تبریک می‌گویم. هم‌اکنون در سازمان صدا و سیما نمایشگاهی برپاست و فعالیت صنایع‌دستی هم‌پای گردشگری پیش می‌رود.
او ادامه داد: خوشبختانه بنا‌های تاریخی یکی پس از دیگری به بهره‌برداری می‌رسند. هفته گذشته یک گاراژ تاریخی در زاهدان به چرخه خانه‌های صنایع‌دستی پیوست.
جلالی درباره سیاست‌های کلان این حوزه گفت: در کمیسیون فرهنگی دولت، سند زنجیره ارزش صنایع‌دستی در حال بررسی است. طبق برنامه هفتم توسعه، ما موظف به تدوین این سند هستیم و ۲۹ دستگاه مختلف در این مسیر همکاری دارند.
وی افزود: دو کلان‌پروژه برای استان‌های اصفهان و سیستان و بلوچستان در دست اجراست که طرح‌های آن به پایان رسیده و با ابلاغ آیین‌نامه تشکل‌ها، امیدواریم روند اجرای آنها سرعت گیرد.
جلالی از حضور جهانی هنرمندان ایرانی نیز خبر داد و گفت: ماه گذشته ۲۰ هنرمند ایرانی در جشنواره سفال و سرامیک ازبکستان حضور یافتند و سه نفر از آنان جوایز برتر را کسب کردند. همچنین ارتباطات بین‌المللی خوبی با کشورهای علاقه‌مند به صنایع‌دستی از طریق آقای ایوبی برقرار شده و در برخی پلتفرم‌های جهانی، سفرا به عنوان نمایندگان صنایع‌دستی ایران فعال شده‌اند.
وی در پایان از برگزاری دو برنامه خارجی «گلوبال وی‌آج» در دوبی و بغداد و همچنین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی اردبیل در هفته آینده خبر داد که با حضور همه استان‌های کشور برگزار خواهد شد.
صالحی‌امیری: وارث تصمیمات غلط گذشته‌ایم اما اجازه نمی‌دهیم میراث صفوی در ده‌دشت نابود شود/ حل مشکلات بافت‌های تاریخی سیلک و ده‌دشت
سیدرضا صالحی‌امیری در بخش پرسش و پاسخ نشست خبری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره آخرین وضعیت بافت‌های تاریخی گفت: در قمصر، حدود ۱۷ هکتار از محدوده شهری خارج از حریم قرار داشت که طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی مقرر شد این محدوده به داخل شهر بیاید و به محوطه سیلک ملحق شود. اکنون تقریباً به مراحل پایانی کار رسیده‌ایم.
وی افزود: ما وارث یک تصمیم غلط در دوره‌ای هستیم که سه دهه است دستگاه‌های مختلف هزینه آن را پرداخت می‌کنند. در آن زمان مجوز ساخت برای ۲۸۸ پلاک صادر شد و اکنون بازگشت به دهه هفتاد ممکن نیست. این یک نمونه از سوء‌مدیریت گذشته بود که امروز در حال اصلاح آن هستیم.
صالحی‌امیری با اشاره به وضعیت مشابه در کهگیلویه و بویراحمد گفت: همین مسئله را در ده‌دشت یاسوج نیز داریم. ۳۵ هکتار از محدوده ده‌دشت دارای بافت تاریخی مربوط به دوره صفویه است و اکنون این بناها بر زمین مانده‌اند.
او ادامه داد: هم حاکمیت و هم مردم مالک این املاک، هر دو ذی‌حق هستند. پرسش اینجاست که اگر مسئله‌ای پنج دهه روی زمین مانده، آیا منصفانه است انتظار داشته باشیم در دو سال حل شود؟ این کار زمان‌بر است و نمی‌توان همه منابع را تنها به ده‌دشت و سیلک اختصاص داد. با این حال، صدای مردم ده‌دشت شنیده شده و ما موظفیم پاسخگو باشیم.
وزیر میراث‌فرهنگی تصریح کرد: این حق مردم است که خواهان احیای بافت تاریخی باشند، اما باید اجازه دهند حق حاکمیت برای احیای یک شهر صفوی در قلب کهگیلویه نیز اجرا شود. اگر امروز این آثار زنده را رها کنیم، آیندگان ما را نخواهند بخشید.
ایرانیان خارج از کشور؛ فرصتی بزرگ برای توسعه ملی
صالحی‌امیری در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ایرانیان مقیم خارج از کشور اشاره کرد و گفت: امروز یکی از دغدغه‌های اصلی رئیس‌جمهور، ارتباط با ایرانیان خارج از کشور است. ساختار سیاسی کشور در گذشته به تصمیم واحدی در این زمینه نرسیده بود، اما اکنون سیاست‌ها مشخص شده و گام‌های جدی برداشته شده است.
وی توضیح داد: ما ابعاد مختلف این موضوع را تحلیل کردیم. کمتر از یک درصد از ایرانیان مقیم خارج که تحصیل‌کرده و خوش‌نام هستند، با نظام جمهوری اسلامی زاویه دارند. اکثریت آنان انسان‌هایی نجیب و وطن‌دوست‌اند و این قشر، یک ظرفیت بزرگ و مغفول‌مانده برای کشور است.
وزیر میراث‌فرهنگی تأکید کرد: ما دچار قصور شدیم و از این ظرفیت غفلت کردیم. ایرانیان مقیم خارج ریشه در این سرزمین دارند و مهم‌ترین دغدغه‌شان اعتماد و احساس امنیت است. نظام باید در مسیر اعتمادسازی و امنیت‌آفرینی گام بردارد.
او از تشکیل «شورای عالی ایرانیان» با چهار کارگروه تخصصی خبر داد و گفت: این شورا با دستور رئیس‌جمهور آغاز به کار کرده و امیدواریم این سازوکار جدی به نتایج مثبتی منجر شود.
صالحی‌امیری یادآور شد: در نگاه سنتی، موضوع بازگشت ایرانیان مطرح بود، اما امروز تأکید ما بر حفظ ارتباط با سرزمین مادری است، نه الزام به بازگشت. بهره‌گیری از ظرفیت علمی، فناورانه و پزشکی ایرانیان خارج از کشور برای مردم ایران اولویت امروز دولت است.
سیاست گردشگری از حالت انفعال به تعامل فعال تغییر کرده است
وزیر میراث‌فرهنگی در پاسخ به سوال دیگری گفت: آنچه قطعی است، تغییر سیاست کشور از انفعال به رویکرد فعال در روابط با کشورهای همسایه است. در حال حاضر همکاران ما در عراق حضور دارند و خود من نیز به چند کشور منطقه سفر خواهم کرد.
وی با اشاره به آمار گردشگران خارجی افزود: هم‌اکنون حدود ۴۰ هزار گردشگر عراقی وارد گیلان شده‌اند. ما در حال بازگشت به وضعیت پایدار هستیم اما طبیعی است که در سایه شرایط «نه جنگ و نه صلح»، روندها کندتر پیش می‌رود. پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر برسیم که برابر با حداکثر میزان سال گذشته است.
صالحی‌امیری اظهار کرد: پیش‌بینی می‌کنیم روند عادی‌سازی گردشگری در منطقه حداقل شش ماه تا یک سال زمان ببرد. نباید فراموش کرد که حتی اسرائیل نیز در اثر جنگ اخیر از ۴.۵ میلیون گردشگر به ۵۸ هزار نفر سقوط کرده است. پس تنها ما نیستیم که تحت تأثیر وضعیت خاورمیانه قرار گرفته‌ایم.
بازگشت گردشگری به وضعیت قبل از جنگ
در ادامه نشست، دکتر فاطمی، مدیرکل گردشگری داخلی، نیز گفت: ما پیگیر بازگشت گردشگران خارجی هستیم. پس از بحران جنگ، موضوع گردشگری انفرادی مطرح شد و پیش‌بینی می‌کنیم تا چند روز آینده، شرایط گردشگری کشور به وضعیت پیش از جنگ بازگردد.
صالحی‌امیری: جنگ متغیر اصلی تحولات منطقه است؛ اما رشد گردشگری ایران ادامه دارد
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با تأکید بر اینکه «جنگ» مهم‌ترین متغیر مؤثر بر تحولات منطقه است، گفت: باوجود تأثیرات شرایط امنیتی بر گردشگری منطقه، ایران در ماه‌های نخست امسال رشد ۴۸/۵ درصدی گردشگر ورودی را تجربه کرده و روند بازگشت به ثبات ادامه دارد.
جنگ، عامل تعیین‌کننده در معادلات گردشگری منطقه
صالحی درباره وضعیت گردشگری کشور اظهار داشت: متغیر اصلی تحولات منطقه پدیده‌ای به‌نام جنگ است؛ آیا کسی می‌تواند این واقعیت را انکار کند؟ حتی عراق نیز از اثرات جنگ مصون نمانده است.
وی گفت: در سال گذشته رشد ۲۵ درصدی گردشگری را تجربه کردیم. هرچند در حوزه «ایران‌هراسی» بسیار هزینه کرده‌ایم، اما در فضای جنگ، هیچ گفت‌وگویی اثرگذار نیست. در فروردین و اردیبهشت امسال ۴۸/۵ درصد رشد گردشگر ورودی داشتیم، اما پس از بالا گرفتن زمزمه‌های جنگ، این رشد روندی کاهشی پیدا کرد که به‌تدریج در حال جبران است.
صالحی‌امیری افزود: اکنون بیشترین گردشگران ما از عراق هستند؛ همان‌طور که مردم عراق نیز بیشترین مسافرانشان از ایران است. این ارتباط، طبیعت دو ملت هم‌فرهنگ و هم‌دین است. هدف‌گذاری امسال ما رشد ۲۵ درصدی بود که حتماً به آن خواهیم رسید، هرچند جنگ بسیاری از معادلات کشور را ازجمله در حوزه گردشگری تغییر داد.
توضیح درباره بازگشت اشیای تاریخی از چین
در ادامه نشست، خسروی، مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی، درباره شایعات مربوط به بازگشت اشیای تاریخی از چین گفت: تاکنون دو نمایشگاه آثار تاریخی ایران در چین برگزار شده است.
او توضیح داد: اشیای نمایشگاه نخست در اسفند سال گذشته به کشور بازگردانده شد. هفته گذشته نیز آثار نمایشگاه دوم که از مجموعه «شاهکارهای موزه ملی ایران» بود، بازگشت و هم‌اکنون در موزه ملی ایران به نمایش درآمده است. این نمایشگاه‌ها جذاب و دیدنی بودند و در راستای ارتقای جایگاه موزه‌های استانی تحت عنوان «سرزمین مهر» برگزار شدند. تصمیم نهایی نیز بر بازگرداندن تمامی آثار است و این روند به‌زودی کامل می‌شود.
دماوند نیازمند صیانت ملی برای ثبت جهانی است
در ادامه، ایزدی، مدیرکل ثبت و احیای آثار تاریخی، طبیعی و میراث ناملموس، درباره وضعیت ثبت دماوند گفت: قله دماوند در فهرست آثار ملی ما قرار دارد، اما متأسفانه رخدادهای نگران‌کننده‌ای در این منطقه دیده می‌شود که با خواست ملی در تضاد است.
وی اظهار کرد: هفته گذشته حدود ده تن زباله از ضلع جنوبی دماوند تخلیه شد. در چنین شرایطی، ثبت جهانی این اثر دشوار خواهد بود. دماوند جایگاه بسیار رفیعی دارد و پیشنهاد داده‌ایم کارگروه ویژه‌ای با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، سازمان اوقاف، محیط‌زیست و وزارت ورزش تشکیل شود تا ضوابط صعود و گردشگری کوهستان رعایت شود.
ایزدی تأکید کرد: همان‌طور که در قلعه الموت و سایر مناطق صعب‌العبور، گردشگران موظف به دریافت مجوز و داشتن رزومه صعود هستند، باید برای دماوند نیز چنین سازوکاری برقرار شود. بخش‌هایی از این منطقه از نظر پوشش گیاهی و اکولوژیکی در وضعیت نامطلوبی است و بدون اقدام فوری، امکان آماده‌سازی بستر ثبت جهانی از بین خواهد رفت.
ایوبی: در مسیر دیپلماسی فرهنگی و گردشگری، گفت‌وگوهای مؤثر آغاز شده است
در پایان، محمدمهدی ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران و نماینده وزارت میراث‌فرهنگی در همکاری‌های بین‌المللی گردشگری و صنایع‌دستی، از توسعه ارتباطات خارجی خبر داد و گفت: مذاکرات سازنده‌ای با عربستان، عمان و کشورهای شرق آسیا انجام شده است و این گفت‌وگوها می‌تواند به گسترش همکاری‌های فرهنگی و گردشگری منجر شود.
او افزود: نگاه کلی گردشگری ایران، تنها محدود به گردشگری سیاحتی نیست. ما در کنار گردشگری فرهنگی و هنری، ظرفیت بالایی در گردشگری زیارتی داریم که در هر شرایطی فعال است. نمونه آن زیارتگاه‌های بقاع امام‌زادگان زیدیه در آمل و دیگر مناطق است که در کنار مراکز تاریخی، در حال فعال‌سازی هستند.
ایوبی در پایان بر اهمیت «تصویرسازی مثبت از ایران در عرصه جهانی» تأکید کرد و گفت: برای جذب گردشگران فرهنگی باید روایت تازه‌ای از میراث ایرانی ارائه کنیم تا جهان ایران را با فرهنگ و هنر بشناسد، نه با کلیشه‌های سیاسی و رسانه‌ای.
انتهای پیام/