خبرگزاری بین المللی اهلبیت(ع) - ابنا: یکی از زیباترین و عمیقترین مفاهیمی که قرآن کریم برای زندگی انسان ترسیم میکند، «حیات طیبه» است. خدای متعال در آیه ۹۷ سوره نحل میفرماید:
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»
یعنی هر کس عمل صالحی انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، به یقین او را با زندگی پاکیزهای زنده میداریم و پاداششان را بهتر از آنچه انجام دادهاند عطا خواهیم کرد. این آیه نشان میدهد که سعادت واقعی انسان تنها در گرو ایمان و عمل صالح است. حیات طیبه به معنای زندگیای سرشار از آرامش، عزت، امید و رضایت قلبی است؛ زندگیای که با دنیاگرایی و مصرفگرایی صرف به دست نمیآید، بلکه ثمره بندگی خدا و پیروی از آموزههای الهی است.
در روایات نیز این معنا بهروشنی بیان شده است. امام علی(ع) در نهجالبلاغه میفرمایند:«إِنَّ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةَ عَدُوَّانِ مُتَفَاوِتَانِ، وَسَبِیلَانِ مُخْتَلِفَانِ»؛ دنیا و آخرت دو دشمن متفاوت و دو راه جدا از هم هستند. این سخن نشان میدهد که حیات طیبه، مسیری است که انسان را از دلبستگی افراطی به دنیا جدا میسازد و او را به سوی رضوان الهی سوق میدهد. پیامبر اکرم(ص) نیز در حدیثی فرمودند: «مَنْ رَضِیَ بِرِزْقِ اللَّهِ لَمْ یَحْزَنْ عَلَی مَا فَاتَهُ»؛ کسی که به روزی الهی راضی باشد، بر آنچه از دست داده غصه نمیخورد. این حدیث نورانی نشان میدهد که اساس حیات طیبه، قناعت، توکل و اعتماد به حکمت الهی است.
انسان مؤمن با عمل صالح، در درون خود نورانیتی احساس میکند که او را از اضطرابها و نگرانیهای بیپایان میرهاند. ترک گناه، رعایت تقوا، حفظ امانت، صداقت در گفتار و عمل، و توجه دائمی به یاد خدا از جمله نمودهای عینی حیات طیبه در زندگی فردی است. اما این مفهوم تنها به زندگی شخصی محدود نمیشود. جامعهای که در آن عدالت برقرار باشد، حقوق مردم رعایت شود، همبستگی و تعاون جایگزین خودخواهی و بیاعتمادی گردد و اخلاق اسلامی در روابط انسانی حاکم باشد، نمونهای از جامعه برخوردار از حیات طیبه است. قرآن کریم با تأکید بر اصولی همچون امر به معروف و نهی از منکر، برادری ایمانی و خدمت به محرومان، مسیر رسیدن به چنین جامعهای را نشان داده است.
از نگاه کلانتر، حیات طیبه بنیان تمدن اسلامی است. جامعهای که در پرتو ایمان و عمل صالح حرکت کند، نهتنها در بعد اخلاقی و معنوی رشد خواهد یافت، بلکه در عرصه علم، اقتصاد و سیاست نیز به قلههای پیشرفت میرسد. انقلاب اسلامی ایران نمونهای زنده از تبلور این معناست؛ حرکتی که با شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» آغاز شد و توانست با اتکا به ایمان مردم، الگویی از مقاومت، پیشرفت و عدالتخواهی را در جهان معرفی کند.
امروزه جهان مدرن با وجود پیشرفتهای فناورانه، دچار بحرانهای عمیقی همچون اضطراب، افسردگی، فروپاشی خانوادهها و گسترش ظلم و تبعیض است. این مشکلات نشان میدهد که زندگی بدون معنویت و ایمان، به رغم رفاه ظاهری، از آرامش و سعادت حقیقی بیبهره است. بازگشت به مفهوم قرآنی حیات طیبه میتواند راه نجات بشر باشد؛ زیرا این سبک زندگی، پیوندی میان دنیا و آخرت برقرار میسازد و انسان را به کمال حقیقی نزدیک میکند.
بدون شک، ترویج فرهنگ حیات طیبه در جامعه اسلامی، بویژه در میان نسل جوان، ضرورتی حیاتی است. اگر ایمان و عمل صالح در متن زندگی فردی و اجتماعی قرار گیرد، جامعهای سرشار از امید، نشاط، مقاومت و عدالت شکل خواهد گرفت. قرآن و سنت اهلبیت(ع) نقشه راه این مسیر را در اختیار ما قرار دادهاند؛ تنها کافی است با عمل و باور عمیق، آن را در زندگی فردی و اجتماعی جاری سازیم.
الناز موسوی یکتا
پژوهشگر عرصه رسانه و دانشپژوه جامعهالزهرا(س)