
لیلا پایدار- احسان موحدیان، کارشناس روابط بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار اعتماد آنلاین درباره بازگشت تحریمهای سازمان ملل و اجرای آنها توسط ترکیه گفت: ترکیه یکی از کشورهای پیشرو در طرحهایی است که دونالد ترامپ در قبال غرب آسیا در نظر داشته است. این طرحها شامل اقدامات مختلف در سوریه، لبنان، غزه، عراق و ایران میشود. بهطور خاص، ترامپ بر روی رجب طیب اردوغان و ترکیه سرمایهگذاری کرده است، زیرا ترکیه بهدنبال تأمین نیازهای تسلیحاتی خود و اجرای سیاستهایی برای مقابله با نفوذ ایران و روسیه و چین است. به همین دلیل، طبیعی است که ترکیه در این مسیر، بهویژه در قبال ایران، اقداماتی را انجام دهد و در خط مقدم این طرحها قرار گیرد.
او بیان کرد: این مسئله کاملاً قابل پیشبینی بود و موضوعی تعجبآور نیست که ترکیه بهعنوان اولین کشور در این زمینه اقدام کند. البته این اقدامات نشان میدهد که ترکیه بعضاً به اشتباه در حال انجام سیاستهایی است که ممکن است به زیان خود تمام شود. بهعنوان مثال، در سوریه ترکیه تصور میکرد که با حضور نظامی در این کشور میتواند نقش مهمی ایفا کند و حتی رهبری جهان اسلام را به دست آورد، اما آنطور که انتظار داشت، این اتفاق نیفتاد. اسرائیل در این زمینه دست بالا را داشته و ترکیه نتواسته است در بازیهای منطقهای بهویژه در زمینه اقتصادی و سیاسی نقش تعیینکنندهای ایفا کند.
به گفته موحدیان، آمریکا در تلاش است تا این جبهه را حفظ کرده و ترکیه را بهعنوان بخشی از این جبهه در نظر بگیرد. ترکیه هم امیدوار است با همراهیهای آمریکا، بتواند تسلیحات پیشرفتهای مانند سیستمهای دفاع ضد هوایی ۳۵S را به دست آورد. از سوی دیگر، اردوغان میخواهد در مسیرهایی که برای انتقال کالا و انرژی بین چین و اروپا شکل میگیرد، نقش کلیدی ایفا کند و ترکیه را به یک هاب انرژی و کالا در منطقه تبدیل نماید.
وی گفت: در این مسیر، بخشی از طرحها در آسیای مرکزی و قفقاز اجرا خواهد شد که ایران نیز تحت تاثیر چنین طرح هایی قرار خواهد گرفت. طرحهایی که ادعا میشود احتمالا حتی برخی از آنها به پیشنهاد ترکیه بوده و آمریکا پیشقدم شده است تا این پروژهها اجرایی شوند. به نظر می رسد ترکیه نمیخواست ایران را بیش از حد تحریک کند و به همین دلیل این طرحها را بهگردن آمریکاییها انداخت.
موحدیان ادامه داد: یکی دیگر از ابعاد این ماجرا، ایجاد مسیرهای جدید برای انتقال کالا و انرژی از هند یا کشورهای عربی مانند قطر به اسرائیل است، جایی که ترکیه میخواهد در آن نقش عمدهای ایفا کند. اگرچه این طرحها میتواند برای ترکیه منافع اقتصادی بهدنبال داشته باشد، اما در حال حاضر وضعیت اقتصادی ترکیه در شرایط مطلوبی نیست و مشکلاتی مانند تورم و بیکاری همچنان وجود دارد.
این مدرس دانشگاه افزود: ترکیه بهطور کلی، در راستای سیاستهای اقتصادی و امنیتی خود دست به این اقدامات زده است، اما از دیدگاه برخی تحلیلگران، این کشور در این سیاستها هوشمندی لازم را نشان نمیدهد. در حقیقت، برخی از سیاستمداران ترکیه در اتخاذ تصمیمات بلندمدت و استراتژیک دچار اشتباهات بزرگی میشوند. بهویژه با توجه به نگاههای انتقادی برخی مقامات آمریکایی که کشورهای منطقه را نه بهعنوان دولتهای پایدار و ریشهدار، بلکه بهعنوان کشورهای غیرواقعی میبینند، باید گفت که ترکیه در آینده ممکن است دچار مشکلات بیشتری شود. در نهایت، اقدامات کنونی ترکیه ممکن است در کوتاهمدت برای این کشور سودآور باشد، اما در بلندمدت به بیثباتی آن منجر شود.