دعای شرف الشمس بر روی سنگ عقیق زرد حک می‌شود. این حرز ریشه در نوشته‌های منسوب به حضرت علی (ع) دارد و راهی برای رسیدن به خیر، رزق و محافظت و گشایش در امور به‌شمار می‌رود. در این مطلب، با نگاهی دقیق به اشکال و نمادهای این دعا بر اساس منابع معتبر، مثل دیوان امیرالمؤمنین و شرح‌های علمای بزرگ، به سراغ رازهای هفت اسم اعظم الهی شرف الشمس می‌رویم.
اهمیت تاریخی شرف الشمس
شرف شمس بر پایه ابیاتی عربی از کتاب دیوان امیرالمؤمنین علی (ع) اثر حسین بن معین‌الدین میبدی (متوفای 911 قمری) شکل گرفته است. این دعا به صورت اشکالی رمزی می‌باشند که شامل 7 نماد است که گفته می‌شود هفت اسم اعظم الهی شرف الشمس هستند. شکل رمزی هفت اسم اعظم الهی شرف الشمس عبارتند از: خاتم، سه عصا، میم کور، نردبان، چهار انگشت، ها و واو قوس‌دار. هرکدام از این نمادها، معنای خاصی دارند و به برکت، حفاظت و رسیدن به خواسته‌ها کمک می‌کنند. علمایی مانند شیخ احمد بونی در شمس المعارف و علامه میر ابوالحسن حافظیان، این اشکال را با دقت شرح داده‌اند تا از تغییر و تحریف در طول زمان دور بماند.
«توجه داشته باشید که نحوه حکاکی هرکدام از این حروف پیچیدگی های خاص خود را دارد و به سادگی که در تصویر آمده نیست.»
از نظر نجومی این حرز با جایگاه خورشید در برج اسد (شرف الشمس) مرتبط است. به همین دلیل، گفته می‌شود که باید در روز نوزدهم فروردین ماه حکاکی شود. برخی این دعا رو شامل 7 و برخی دیگر شامل 5 اسم اعظم الهی می‌دانند. این 5 اسم اعظم الهی شرف الشمس عبارتند از: "نور، مومن، رحمن، جمیل، الله". در ادامه به شرح دقیق نمادهای حکاکی شده بر روی آن می‌پردازیم.
شرح هفت اسم اعظم الهی شرف الشمس در حکاکی
هر یک از این نماد لایه‌ای از معنا و پیام در خود دارد. 7 اسم اعظم خداوند هم به هریک از این نمادها منسوب شده است:
1. خاتم پنج‌پر (حرف ف، یا فرد)
در اشعار آمده:
"ثَلَاثُ عِصِيٍّ صُفِّفَتْ بَعْدَ خَاتَم عَلَى رَأْسِهَا مِثْلُ السِّنَانِ الْمُقَوَّمِ"
یعنی: "بعد از خاتم، سه عصا در کنار هم قرار دارند و بالای آن‌ها خطی مانند نیزه‌ای راست کشیده شده."
برخی تصور کرده‌اند این شکل ستاره شش‌پر یهودی است، اما در اصل "خاتم خماسی ارکان" به معنای ستاره پنج‌پر است. این نماد، یادآور پنج رکن ایمان بوده است.
2. سه عصا (حرف ج، یا جبار)
در شعر به روشنی "ثلاث عصی" آمده، یعنی سه عصا. برخلاف بعضی تفسیرهای اشتباه که آن را سه الف یا عدد 111 دانسته‌اند، عصا نمادی از تکیه‌گاه و توکل به خداوند است.
3. میم کور (حرف ش، یا شکور)
در ادامه ابیات آمده:
"وَ مِيمٌ طَمِيسٌ أَبْتَرٌ ثُمَّ سُلَّمٌ إِلَى كُلِّ مَأْمُولٍ وَ لَيْسَ بِسُلَّمٍ"
یعنی: "میم کور دم‌بریده، و سپس نردبانی که به سوی هر آرزو می‌برد و در وسط آن دو خط مشترک است."
میم کور اشاره‌ای رمزی به انرژی‌های آسمانی و مخصوصا سیاره مریخ دارد.
4. نردبان دو پله (حرف ث، یا ثابت)
نردبان دوپله ایستاده، نمادی از صعود تدریجی و حرکت به سمت خواسته‌ها می‌باشد.
5. چهار انگشت (حرف ظ، یا ظهیر)
در بیت بعدی آمده:
"وَ أَرْبَعَةٌ مِثْلُ الْأَصَابِعِ صُفِّفَتْ تُشِيرُ إِلَى الْخَيْرَاتِ مِنْ غَيْرِ مِعْصَمٍ"
یعنی: "چهار خط شبیه انگشتان دست، که بدون مچ رسم می‌شوند."
این خطوط نشانه‌ای از رزق و برکت هستند و اشاره به خیرات مادی و معنوی دارند.
6. ها دو نیم‌شده (حرف خ، یا خبیر)
در بیت آمده:
"وَ هَاءٌ شَقِيقٌ ثُمَّ وَاوٌ مُقَوَّسٌ عَلَيْهَا إِذَا يَبْدُو كَأُنْبُوبِ مِحْجَمٍ"
ها به صورت دو نیمه مساوی رسم می‌شود نه به شکل خمیده یا دنباله‌دار. بسیاری از نسخه‌های بی‌دقت یا تفسیرهای ضعیف ممکن است «ها» را به صورت خمیده یا منشعب رسم کنند، اما این برخلاف تعبیر شاعر است.
7. واو مقوس (حرف ز، یا زکی)
واو با قوسی خمیده شبیه هلال یا شاخ گاو. این نمادی از جذب برکت است، به شکلی که انرژی‌ها را به سمت مرکز بکشد.
کاربردهای شرف شمس در زندگی امروز
انگشتر شرف شمس، اگر درست و بر اساس منابع معتبر حکاکی شود، فواید زیادی دارد. از جمله:
- دوری از بلا و خطر
- افزایش رزق و روزی
- کارگشایی و گره‌گشایی در کارها
- دفع چشم زخم
در دنیای امروز که اضطراب و ناامنی بیشتر شده، این طلسم می‌تواند همچون سپری در برابر مشکلات عمل کند. هفت اسم اعظم الهی شرف الشمس میراثی نمادین و ماندگار است که ما را به سوی معرفت و سعادت دعوت می‌کند. اگر نمادهای آن را درست بشناسیم و به کار ببریم، می‌توانیم زندگی‌مان را با نور الهی روشن کنیم. شرف شمس تنها یک نقش زینتی نیست؛ بلکه کلیدی برای گشودن درهای رحمت خداوند است.