دهک‌بندی یارانه خانوار یکی از روش‌های هدفمندسازی حمایت‌های دولتی است که خانوارها را بر اساس معیارهای اقتصادی در ۱۰ گروه درآمدی (دهک ۱ تا ۱۰) طبقه‌بندی می‌کند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، هدف اصلی این سیستم، توزیع عادلانه‌تر یارانه‌ها و کمک‌های مالی است تا حمایت‌ها به صورت مؤثرتری به اقشار کم‌درآمد برسد. دهک‌های پایین‌تر (۱ تا ۳) معمولاً مشمول حمایت‌های بیشتری شده، در حالی که دهک‌های بالاتر (۸ تا ۱۰) ممکن است از دریافت برخی مزایا محروم شوند.
جمع‌آوری داده‌ها برای دهک‌بندی بر اساس اطلاعات جامع و به‌روز از سامانه‌های مختلف صورت می‌گیرد. این داده‌ها شامل اطلاعات هویتی و جمعیتی مانند تعداد اعضای خانوار، وضعیت تأهل و سن افراد است که از طریق ثبت احوال و سامانه ملی ثبت اطلاعات ایرانیان استخراج می‌شود. بخش درآمدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شامل اطلاعات حقوق و دستمزد کارمندان و بازنشستگان (از طریق سازمان تأمین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی)، سوابق تراکنش‌های بانکی و اطلاعات حساب‌ها، مالکیت املاک و خودرو و سایر دارایی‌های مشهود و اطلاعات شغلی افراد می‌شود.
پس از جمع‌آوری داده‌ها، مدل‌های آماری و الگوریتم‌های پیچیده برای تبدیل داده‌های خام به شاخص رفاهی هر خانوار به کار گرفته می‌شوند. شاخص‌ها شامل متوسط هزینه ماهانه خانوار، درآمد سرانه خانوار و وزن‌دهی به ارزش دارایی‌ها مانند خودروها، املاک و حساب‌های بانکی است. در نهایت، به هر خانوار بر اساس این شاخص‌ها امتیاز یا رتبه‌ای اختصاص داده می‌شود تا سطح حمایت‌های دریافتی مشخص گردد.
با توجه به تغییرات اخیر دهک‌بندی، برخی خانوارها که پیشتر مشمول دریافت یارانه‌های حمایتی بودند، از لیست خارج شده‌اند. به منظور ثبت اعتراض، دولت و وزارت رفاه سامانه‌ای جدید تحت عنوان «سامانه اعتراض به دهک‌بندی یارانه» یا «سامانه جامع رفاه ایرانیان» راه‌اندازی کرده‌اند.
این سامانه که با عنوان سامانه حمایت معیشتی شناخته می‌شود، از طریق آدرس hemayat.mcls.gov.ir در دسترس متقاضیان قرار دارد و امکان ثبت اعتراض، درخواست بررسی و پیگیری نتیجه اعتراض با استفاده از کد ملی فراهم است.
برای استفاده از این سامانه، متقاضی باید وارد سایت hemayat.mcls.gov.ir شده و گزینه ورود به سامانه حمایت را انتخاب کند. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سامانه در حال حاضر به‌روزرسانی می‌شود و کاربران با پیامی مبنی بر قطع دسترسی مواجه می‌شوند. هدف از ایجاد این سامانه، افزایش شفافیت در روند دهک‌بندی و امکان پیگیری اعتراض برای خانوارهایی است که تغییر دهک آنها باعث محرومیت از دریافت یارانه‌های نقدی یا معیشتی شده است.