به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «روایت وطن در سینمای ایران: هم‌اندیشی سینماگران و اندیشمندان درباره ایران» روز چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴ با حضور مدیران فرهنگی، سینماگران، منتقدان و استادان دانشگاه در بنیاد ایران‌شناسی برگزار شد.
در این رویداد که با هدف بررسی ابعاد مختلف بازنمایی مفهوم وطن در سینمای ایران و نقش سینما در شکل‌دهی هویت ملی برگزار شد، علی متقیان، سیدمحمد بهشتی و رائد فریدزاده سخنرانی کردند. این در حالی است که پنل تخصصی با حضور حسن فتحی، منوچهر شاهسواری، رامتین شهبازی، اعظم راودراد و فاطمه محمدی برگزار شد.
علی متقیان، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران وطن‌دوستی را عامل انسجام اجتماعی و توسعه پایدار دانست و تأکید کرد : سینما صرفاً بازتاب‌دهنده وطن نیست، بلکه خود کنش گری فعال در شکل‌دهی هویت ملی است و با عناصر زیبایی‌شناسی و درام، گذشته را بازآفرینی و با نیازهای هویتی امروز پیوند می‌زند.
متقیان سینما را «معمار حافظه جمعی» خواند و خواستار توجه بیشتر به ظرفیت آن در سیاستگذاری فرهنگی شد و خطاب به فیلمسازان گفت: با خلق آثار ماندگار، حماسه ایستادگی ملت در جنگ ۱۲ روزه اخیر باید ثبت شود.
سیدمحمد بهشتی، مدیرعامل پیشین بنیاد سینمایی فارابی، با طرح پرسش «سینمای ایران چه نسبتی با وطن دارد؟» به مرور تاریخی سینمای ایران پس از انقلاب پرداخت و یادآور شد که ظرفیت فرهنگی و هنری ایران امکان جهانی شدن سینما را فراهم کرده است.
وی با بیان اینکه سینمای ایران واجد ویژگی‌های یگانه‌ای است، توضیح داد: فرهنگ ایران ذاتاً جهانی است و هر محصول فرهنگی ریشه‌دار قابلیت جهانی‌شدن دارد. سینما همچون فردوسی و حافظ، حافظ هویت ملی و فرهنگی است.
وی مثال‌هایی از فیلم‌های شاخص ایرانی ارائه داد که بازنمایی وطن و فرهنگ ایران را به نمایش گذاشته‌اند.
رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی کشور، وطن را نه تنها مرز جغرافیایی، بلکه امر هستی‌شناختی دانست و به نقش زبان و هویت فراملی در بازنمایی وطن در سینما پرداخت.
وی سینمای ایران را «شناسنامه فرهنگی امروز ایران» توصیف و با ذکر نمونه‌هایی از فیلم‌ها و ظرایف فرهنگی، تأکید کرد که سینما می‌تواند در مقام کنشگر فرهنگی، هویت ملی را بازتعریف کند و نسل امروز سینماگران باید این مسیر را ادامه دهند.
در پنل تخصصی، حسن فتحی با اشاره به پیوند ناگسستنی وطن با حافظه تاریخی ملت، تأکید کرد که سینماگران باید از تاریخ ایران برای خلق آثار هویت‌ساز بهره ببرند و افزود که زندگی روزمره مردم، ملودرام‌های خانوادگی و آثار اجتماعی، بهترین زمینه برای روایت وطن هستند.
منوچهر شاهسواری تهیه کننده نیز با نگاهی انتقادی به وضعیت سینمای امروز، بر جایگاه حافظه جمعی و ضرورت آینده‌نگری در روایت وطن تأکید و هشدار داد که انقطاع فرهنگی، نسل جدید را از هویت و تجربه‌های تاریخی دور می‌سازد.
وی سینما را پلی میان نسل‌ها و حافظه تاریخی و آینده کشور دانست.
اعظم راودراد جامعه‌شناس، به تحلیل رابطه میان جامعه، وطن و سینما پرداخت و بیان کرد که وطن امری نمادین و فرهنگی است که در لایه‌های مختلف زندگی اجتماعی بازتاب می‌یابد. او سینما را آینه‌ای برای تقویت تعلق و هویت ملی دانست و به نقش استعاری زن و مادر در بازنمایی وطن اشاره کرد، اما خواستار تنوع روایت‌ها و بازاندیشی در نمایش معاصر و جهانی‌شده وطن شد.
فاطمه محمدی مدیرعامل موزه سینما هم در بخش دیگری از این نشست تأکید کرد: سینما بازتاب‌دهنده زندگی اجتماعی، فرهنگی و تاریخی مردم است و بازنمایی زنان و زندگی روزمره مردم، غنای فرهنگی و تنوع روایت‌های سینمای ایران را افزایش می‌دهد.
مدیر عامل موزه سینما در ادامه صحبت های خود آثار شاخصی از سینمای ایران را مثال زد که به تصویرهای ناب وطن و ارزش‌های مشترک فرهنگی پرداخته‌اند.
رامتین شهبازی، منتقد و مدرس سینما، مفهوم وطن را با تکیه بر تجربه زیسته مخاطب تحلیل کرد و گفت: سینما باید امکان بازنمایی تنوع و تکثر زندگی و وطن را فراهم سازد و فراتر از بعد جغرافیایی، به وجه استعاری و فرهنگی بپردازد.