جهان صنعت نیوز – جنگ اوکراین وارد مرحله‌ای شده که تأثیر آن دیگر فقط نظامی نیست؛ بلکه قلب بازار جهانی انرژی را هدف گرفته است. اوکراین با استفاده از پهپاد، مجموعه‌ای از پالایشگاه‌های حیاتی روسیه را مورد حمله قرار داده و حدود ۱.۵ میلیون بشکه از ظرفیت پالایش روزانه این کشور را از کار انداخته است. نتیجه این حملات کاهش حدود ۳۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه از جمله گازوئیل و بنزین در مقایسه با سال گذشته بوده است.
هرچند ظرفیت پالایش جهانی بیش از ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است، اما همین تغییر کوچک در عرضه، بازار را به شدت متلاطم کرده است. در بازار کالاها، بشکه نهایی نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت‌ها دارد و کاهش آن می‌تواند موجی از تغییرات قیمتی را رقم بزند.
تغییر در عرضه جهانی، پالایشگران خارج از روسیه را در موقعیتی کم‌سابقه قرار داده است. معمولاً در این زمان از سال، با کاهش سفرها و افت تقاضای سوخت، حاشیه سود پالایش پایین می‌آید، اما حملات پهپادی، معادله را تغییر داده و سودآوری پالایشگاه‌ها را افزایش داده است.
شاخصی که حاشیه سود پالایش بنزین و گازوئیل را اندازه‌گیری می‌کند نسبت به سال گذشته ۳۴ درصد افزایش یافته است. همین امر باعث رشد چشمگیر سهام شرکت‌های پالایشی شده‌است.
در حالی‌که پالایشگران از این بحران سود می‌برند، شرکت‌های بزرگ نفتی که بیشتر بر فروش نفت خام متمرکز هستند، نتوانسته‌اند از شرایط بهره ببرند. برای مثال، سهام ExxonMobil تنها یک درصد رشد کرده است. این شرکت از افزایش حاشیه سود پالایش سود می‌برد، اما افت قیمت نفت خام، درآمدهایش را کاهش داده است.
تحلیلگران بر این باورند که ادامه حملات اوکراین می‌تواند به افزایش بیشتر سود پالایشگران منجر شود و چشم‌انداز درآمدی سه‌ماهه سوم را تغییر دهد. «جیسون گابلمن» از مؤسسه TD Cowen می‌گوید: «پیش از وقوع این حملات انتظار داشتیم بازار نرم‌تر شود و روندی کاهشی در پیش گیرد، اما این حملات سطحی از عدم‌قطعیت ایجاد کرده که پیش‌بینی را دشوار کرده است. به همین دلیل در حال حاضر شرط‌بندی علیه پالایشگران کار دشواری است.»
بانک UBS نیز با اشاره به همین حملات، چشم‌انداز خود را برای پالایشگران به‌روزرسانی کرده و هدف قیمتی Valero را از ۱۶۵ دلار به ۱۸۳ دلار افزایش داده است.
حملات پهپادی اوکراین به پالایشگاه‌های روسیه نشان داد که حتی تغییرات جزئی در عرضه فرآورده‌های نفتی می‌تواند تأثیری عمیق بر بازار جهانی داشته باشد. در حالی‌که این رویداد ضربه‌ای سنگین به اقتصاد روسیه وارد کرده، پالایشگران آمریکایی و غربی را به برندگان بزرگ این بحران تبدیل کرده است. ادامه این روند می‌تواند نه‌تنها ساختار سودآوری صنعت پالایش را دگرگون کند، بلکه معادلات ژئو‌اقتصادی بازار انرژی را نیز وارد مرحله‌ای تازه نماید.
∎