به گزارش خبرگزاری ایمنا، هاری یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی مشترک بین انسان و حیوان است که در صورت بروز علائم، میتواند منجر به فوت شود و این بیماری از طریق بزاق حیوان آلوده، به طور معمول پس از گزش، به انسان منتقل می‌شود و ویروس هاری به سیستم عصبی حمله میکند و در نهایت باعث نارسایی تنفسی و مرگ می‌شود.

با این حال، نکته مهم این است که هاری قابل پیشگیری است و اگر فرد بلافاصله پس از گزش به مراکز درمانی مراجعه و واکسن دریافت کند، احتمال ابتلا به بیماری به صفر می‌رسد.

هشدار درباره آمار فوتی‌های ناشی از هاری / ‏‬آخرین آمار فوت افراد در پی ابتلا به هاری

طبق گفته محمد زینلی، رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت، در نیمه نخست سال جاری، هشت نفر در کشور به دلیل ابتلا به هاری جان خود را از دست داده‌اند که این آمار نگران کننده نشان می‌دهد که هنوز آگاهی عمومی درباره ضرورت مراجعه فوری پس از گزش حیوان کافی نیست.

در بسیاری از موارد، افراد به دلیل بی‌اطلاعی یا بی‌توجهی، علائم اولیه را نادیده می‌گیرند و زمانی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که دیگر کاری از دست پزشکان برنمی‌آید.

‏‬آخرین آمار حیوان گزیدگی در کشور

بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت، در شش ماه نخست سال جاری بیش از ۲۱۵ هزار مورد حیوان گزیدگی در سراسر کشور ثبت شده است و این رقم بالا نشان‌دهنده تعامل گسترده انسان‌ها با حیوانات، به‌ویژه در مناطق روستایی و حاشیه شهرها است.

رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت پیش بینی کرده است که با سرد شدن هوا در نیمه دوم سال، میزان حضور مردم در فضای باز کاهش مییابد و در نتیجه موارد حیوان‌گزیدگی نیز کمتر خواهد شد.

کاهش چشمگیر موارد ابتلا به هاری نسبت به سال گذشته

اگرچه تعداد موارد حیوان‌گزیدگی نسبت به سال گذشته تفاوت چندانی نداشته، اما طبق گفته زینلی، موارد ابتلا به هاری حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است و در نیمه نخست سال گذشته، ۱۵ نفر به دلیل هاری جان باختند، در حالی که این رقم سال جاری به هشت نفر کاهش یافته است.

این کاهش آمار نتیجه افزایش واکسیناسیون، بهبود خدمات درمانی و ارتقای سطح آگاهی عمومی است.

سگ‌ها؛ عامل اصلی انتقال بیماری هاری

زینلی تأکید کرد که سگ‌ها با سهم ۶۷ درصدی، عامل اصلی حیوان‌گزیدگی در کشور هستند و از این میان، ۳۰ درصد مربوط به سگ‌های بلاصاحب است که به طور معمول در خیابان‌ها پرسه می‌زنند و کنترل آنها دشوارتر است.

گربه‌ها نیز با ۳۰ درصد در رتبه دوم قرار دارند و حیوانات اهلی مانند گاو و گوسفند تنها ۲ درصد و حیوانات وحشی مانند شغال، روباه و گرگ حدود ۱ درصد از موارد حیوان‌گزیدگی را شامل می‌شوند.

برنامه ملی واکسیناسیون برای سگ‌های پرسه‌زن

در راستای تعهد به سازمان‌های جهانی بهداشت، دامپزشکی و ائتلاف جهانی علیه هاری (GARC)، هدف‌گذاری شده تا تا سال ۲۰۳۰، هاری ناشی از سگ به انسان به‌طور کامل حذف شود.

زینلی اعلام کرد که وزارت بهداشت با همکاری سازمان دامپزشکی و شهرداری‌ها در نظر دارد ۷۰ درصد سگ‌های پرسه‌زن را واکسینه کند که این اقدام می‌تواند نقش مهمی در قطع زنجیره انتقال بیماری ایفا کند.

چالش‌های اجرایی در واکسیناسیون سگ‌های بلاصاحب

یکی از چالش‌های اصلی در اجرای برنامه واکسیناسیون، نبود آمار دقیق از تعداد سگ‌های بلاصاحب در کشور است و طبق برآوردهای اولیه، بین سه تا چهار میلیون سگ باید سالانه واکسینه شوند.

برای تحقق این هدف، سازمان دامپزشکی کشور با همکاری انستیتو پاستور در حال افزایش ظرفیت تولید و واردات واکسن هاری است و این تلاش‌ها نیازمند بودجه، نیروی انسانی و هماهنگی بین‌سازمانی گسترده است.

مسئولیت صاحبان حیوانات خانگی در پیشگیری از هاری

صاحبان حیوانات خانگی به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها، باید نسبت به تشکیل پرونده بهداشتی برای حیوان خود اقدام کنند و واکسیناسیون کامل، دادن داروهای ضدانگل و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از جمله اقدامات ضروری برای جلوگیری از انتقال بیماری‌هایی مانند هاری و هیداتید است و بیماری هیداتید از طریق مدفوع سگ به انسان منتقل می‌شود و می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.

ضرورت مراجعه فوری پس از گزش حیوان به مراکز درمانی

در صورت گزش توسط حیوان، افراد باید بدون هیچ‌گونه تأخیر به مراکز درمانی پیشگیری از هاری مراجعه کنند و این مراکز که اغلب در مراکز جامع سلامت مستقر هستند، خدمات رایگان از جمله تزریق واکسن هاری را ارائه می‌دهند و زینلی هشدار داد که اگر فردی پس از گزش مراجعه نکند و علائم بیماری ظاهر شود، دیگر هیچ درمان مؤثری وجود ندارد و احتمال مرگ بسیار بالا است.

نقش آموزش، اطلاع‌رسانی و مشارکت مردمی

کنترل بیماری هاری نیازمند مشارکت همه‌جانبه مردم، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی است و آموزش رفتار ایمن با حیوانات، اطلاع‌رسانی درباره مراکز درمانی و ارتقای فرهنگ نگهداری مسئولانه از حیوانات خانگی از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه هستند، با اجرای برنامه‌های جامع و پایدار، می‌توان امیدوار بود که تا سال ۲۰۳۰، هاری به‌عنوان یک تهدید جدی برای سلامت عمومی در ایران ریشه‌کن شود.