در سال ۱۴۰۴، دولت ایران تصمیم گرفت معیارهای جدیدی برای دهک‌بندی یارانه در نظر بگیرد تا منابع یارانه‌ای به شکل عادلانه‌تری میان خانوارها توزیع شود. بر اساس تغییرات جدید:
-
درآمد سالانه تنها ملاک تعیین دهک‌بندی نخواهد بود.
-
هزینه‌ها و تراکنش‌های بانکی خانوار نیز در محاسبات دخیل خواهند بود.
-
این تغییرات می‌تواند بر حذف یارانه برخی خانواده‌ها تأثیرگذار باشد.
سقف درآمد سالانه برای خانوارها چقدر تعیین شده است؟
مطابق اعلام دولت، سقف درآمد برای حذف یارانه به شرح زیر است:
| تعداد اعضای خانوار | سقف درآمد سالانه (تومان) | سقف تراکنش بانکی ماهانه (تومان) |
|---|---|---|
| ۱ نفر | ۳۰ میلیون | ۵۰ میلیون |
| ۲ نفر | ۴۰ میلیون | ۷۰ میلیون |
| ۳ نفر | ۵۰ میلیون | ۸۰ میلیون |
| ۴ نفر | ۵۵ میلیون | ۹۰ میلیون |
| ۵ نفر | ۶۰ میلیون | ۱۰۰ میلیون |
توضیح: اگر تراکنش‌های بانکی ماهانه یک خانوار از محدوده تعیین‌شده فراتر رود، یارانه آن‌ها قطع خواهد شد.
تغییرات در دهک‌بندی یارانه
دهک‌بندی خانوارها هر شش ماه یک بار بر اساس درآمد و دارایی بررسی می‌شود.
-
بازبینی‌ها ممکن است موجب حذف یارانه دهک‌های ۸ تا ۱۰ شود.
-
بند (پ) تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۴، حذف یارانه خانوارهای پردرآمد و تخصیص منابع به طرح‌های حمایتی مانند کالابرگ و مستمری مددجویان را الزام‌آور کرده است.
معیارهای جدید هزینه‌ها در دهک‌بندی
بر اساس اعلام عضو کمیسیون اجتماعی مجلس:
-
هزینه‌های مسکن مستاجران از محاسبات حذف خواهد شد.
-
هزینه‌های درمان و شهریه دانشگاه، اثر منفی در دهک‌بندی نخواهند داشت.
-
تعیین سرانه هزینه ماهانه برای هر فرد به عنوان معیار جدید لحاظ شده است.
این اقدامات موجب می‌شود که یارانه خانوارهای کم‌درآمد به اشتباه قطع نشود و عدالت اجتماعی حفظ شود.
نحوه اطلاع و اعتراض به حذف یارانه
خانوارهایی که یارانه‌شان قطع شده، می‌توانند:
-
به سامانه رسمی my.gov.ir مراجعه کنند.
-
درخواست بررسی مجدد و ثبت اعتراض دهند.
تاکید دولت بر این است که اعتراضات خانوارها با دقت بررسی شود تا عدالت و شفافیت در توزیع یارانه حفظ شود.
گروه‌های مشمول یارانه در ۱۴۰۴ چه کسانی هستند؟
با اجرای معیارهای جدید:
-
خانوارهای کم‌درآمد و دهک‌های پایین‌تر همچنان مشمول یارانه نقدی و معیشتی خواهند بود.
-
خانواده‌های پردرآمد یا با تراکنش‌های بانکی بالا از لیست یارانه‌بگیران حذف می‌شوند.
-
اجرای دقیق معیارهای درآمد و هزینه، تضمین می‌کند که منابع یارانه به گروه‌های نیازمند واقعی برسد.
نحوه محاسبه دهک‌بندی یارانه
دهک‌بندی بر اساس چند عامل اصلی انجام می‌شود:
-
درآمد سالانه خانوار
-
تراکنش‌های بانکی ماهانه
-
دارایی‌ها و اموال
-
هزینه‌های زندگی به‌ویژه سرانه هزینه ماهانه
این محاسبات موجب می‌شود تا خانوارهای کم‌درآمد از حذف یارانه مصون باشند و توزیع یارانه به شکل هدفمندتری انجام گیرد.
ثبت نام و استعلام یارانه جاماندگان
خانوارهایی که هنوز یارانه دریافت نکرده‌اند یا از تغییرات دهک‌بندی جا مانده‌اند، می‌توانند:
-
به سایت رسمی hemayat.mcls.gov.ir مراجعه کنند.
-
ثبت نام یارانه جاماندگان را تکمیل کنند.
-
از چند روش آنلاین، دهک‌بندی خود را استعلام نمایند.
-
هشدار: در فضای مجازی امکان کلاهبرداری با عنوان «یارانه معیشتی» وجود دارد، لذا تنها از سامانه‌های رسمی دولتی اقدام کنید.
نکات کلیدی برای مدیریت یارانه و تراکنش‌ها
برای حفظ یارانه و جلوگیری از حذف اشتباه، خانوارها باید:
-
تراکنش‌های بانکی خود را مدیریت کنند.
-
از هزینه‌های غیرضروری یا بزرگ که در معیارهای جدید لحاظ می‌شود، خودداری کنند.
-
هنگام ثبت نام یا اعتراض، اطلاعات دقیق و مستند ارائه دهند.
پیامدهای تغییر معیارهای دهک‌بندی
اجرای معیارهای جدید یارانه می‌تواند:
-
توزیع عادلانه‌تر منابع میان خانوارهای نیازمند
-
کاهش اتلاف منابع و پرداخت یارانه به پردرآمدها
-
افزایش شفافیت و عدالت اجتماعی در سیاست‌های حمایتی دولت
-
تقویت سازوکارهای حمایتی همچون کالابرگ و مستمری مددجویان
جمع‌بندی
در سال ۱۴۰۴، دهک‌بندی یارانه با تغییرات جدیدی مواجه شده است.
-
سقف درآمد خانوارهای تک‌نفره ۳۰ میلیون و خانوار پنج‌نفره ۶۰ میلیون تومان تعیین شده است.
-
تراکنش‌های بانکی، دارایی‌ها و هزینه‌ها نیز در محاسبه دهک‌بندی دخیل هستند.
-
خانوارهای کم‌درآمد همچنان مشمول یارانه باقی می‌مانند و خانوارهای پردرآمد حذف می‌شوند.
-
ثبت اعتراض و استعلام یارانه تنها از طریق سامانه‌های رسمی انجام شود.
این تغییرات، گامی مهم برای عدالت اجتماعی و هدفمندسازی یارانه‌ها در کشور محسوب می‌شود.
منبع خبر
-
اندیشه معاصر