به گزارش ایسنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره «تاثیر فعالسازی اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌های ایران بر مذاکرات هسته‌ای و اینکه آیا می‌تواند این مذاکرات را نابود کند»، این وضعیت را دشوار و پیچیده توصیف کرد و گفت: فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد. در اینجا باید بین سازوکار اسنپ‌بک که به دلیل بازگشت تحریم‌ها به‌طورقطع تاثیرات زیادی بر مسائل اقتصادی خواهد داشت و روابط میان ایران و آژانس اتمی تمایز قائل شویم. این روابط باید دائمی باشد، نه مشروط به فعالسازی اسنپ‌بک.
وی که با شبکه الجزیره گفت‌وگو می‌کرد، ادامه داد: اما اگر این اتفاق بیفتد، همان‌طور که ایران گفته است بر روابط و همکاری آن با آژانس اتمی تاثیرگذار خواهد بود و به همین دلیل است که این روزها شاهد فعالیت‌های دیپلماتیک زیادی بین این کشورها (تروئیکای اروپایی و ایران)، خودمان و همچنین ایالات متحده هستیم تا راهی برای پیش‌روی رو به جلو پیدا کنیم.
گروسی در پاسخ به اینکه «باتوجه به توافق جدید تهران با آژانس اتمی آیا او از همکاری ایران رضایت دارد؟» گفت: این، یک پروسه است. همان‌طور که می‌دانید حملات به تاسیسات هسته‌ای ایران تغییراتی ایجاد کرده و تخریب زیادی در زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور به وجود آورده است. بنابراین، بازرسی‌ها می‌بایست متوقف می‌شد، زیرا تاسیسات زیر بمباران بود اما اکنون باید راهی برای بازگشت به سیستم قبلی پیدا کنیم.
او افزود: در این میان، ایران قانونی را در داخل تصویب کرد که سازوکارهای جدیدی را برای توافق بر سر بازرسی‌ها ایجاد کرده است. بنابراین، باید ملاقات کنیم و بر سر یک میز بنشینیم تا برای تطبیق این‌ها تلاش کنیم. آنها قوانینی در داخل دارند که الزاماتی برای ایرانی‌ها و نه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایجاد می‌کند اما ما باید به نگرانی‌های آنها گوش دهیم و همچنین یادآوری کنیم که اگر می‌خواهید کماکان عضوی از معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان‌پی‌تی) باقی بمانید، الزاماتی دارید.
مدیرکل آژانس اتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «اروپایی‌ها همچنین می‌گویند که برای ادامه مذاکره، ایران باید وضعیت ذخیره اوارنیوم غنی شده خود را مشخص کند، درحالی‌که ایران می‌گوید این اورانیوم در تاسیسات بمباران شده، مدفون شده است و اینکه تهران در زمان حمله در حال مذاکره بود» اظهار داشت: ایران اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد که در این تاسیسات نگهداری می‌شدند و می‌گوید که اکنون مدفون شده اند. به‌طور قطع ایران خود، بسیار نگران ارائه اجازه دسترسی به بازرسان است، زیرا این می‌تواند بر امنیت آنها تاثیر بگذارد.
گروسی در ادامه گفت: اما ما به آنها اطمینان لازم را مبنی بر این داده‌ایم که کاری که ما انجام می‌دهیم هیچ ارتباطی با اقداماتی که کشورها ممکن است اتخاذ کنند، ندارد و این، بخشی از گفت‌وگوهای فنی است که ما اکنون در حال انجام آن هستیم، زیرا بازرسی‌های هسته‌ای کاری بسیار فنی و تخصصی است. بنابراین، این همکاری که می‌گوئید و اگر این پارامترها را در نظر بگیرید، در حال انجام است و ادامه دارد اما همه آنچه می‌خواهیم نیست و امیدوارم که به همکاری بیشتری برسیم.
او همچنین در پاسخ به این سوال که «آیا برای دبیرکلی سازمان ملل نامزد خواهد شد؟» تاکید کرد: بله.
گروسی خاطر نشان کرد: من دلایلی برای انجام این کار دارم. ما در گذشته در رابطه با اوکراین، روسیه، ایران، خاورمیانه، فوکوشیما در ژاپن و چین کارهای زیادی انجام داده‌ایم و من بر این باورم، کاری که آژانس اتمی انجام داده، اگرچه همیشه به‌طور صد در صد موفقیت‌آمیز نبوده اما موثر بوده است. و من مسئولیت دارم که با مسائل بسیار مهم مواجه شوم و به تلاش‌های خود ادامه دهم.
ایران تعلیق توافق قاهره را اعلام نکرده است
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگویی با رسانه آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا مقامات ایران با آژانس تماسی درباره تعلیق همکاری‌ها با آژانس پس از توافقات اخیر در قاهره داشته‌اند، گفت: هنوز چنین چیزی اتفاق نیفتاده است. اما در حال حاضر پیام‌های مختلفی وجو دارد که برخی از آنها متناقض هستند.
پاسخ گروسی به این سوال در پی این انجام شده که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد که به احتمال زیاد قدرت‌های اروپایی تا پایان ماه سپتامبر تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را بار دیگر اعمال خواهند کرد، چراکه آخرین دور مذاکرات این کشورها با تهران که با هدف جلوگیری از اجرای این تصمیم انجام شده بود، جدی ارزیابی نشده است.
پیمان ان‌پی‌تی مبنای فعالیت نظارتی آژانس در ایران است
گروسی در گفت‌وگو با شبکه پی‌بی‌اس بیان کرد: ما مدام در تماس هستیم. چند روز پیش در قاهره بودیم که در آن‌جا بر سر یک چارچوب جدید همکاری برای ازسرگیری بازرسی‌هایمان در ایران به توافق رسیدیم که پس از حملات در ژوئن گذشته متوقف شده بود.
مدیرکل آژانس در پاسخ به این که «آیا از نظر او این اقدام واقعیت دارد و آیا ایران واقعا توافق امضاشده با آژانس در قاهره را به تعلیق درخواهد آورد؟»، گفت: ما هنوز تماسی درباره انجام شدن این کار نداشته‌ایم. ما می‌دانیم که در ایران صداهای مختلفی وجود دارد، گاهی از پارلمان است و گاهی از سوی سیاستمداران که می‌گویند به تعلیق درمی‌آورند یا می‌خواهند به تعلیق دربیاورند.
او افزود: در عین حال، تعهداتی در این بین وجود دارد، چراکه آنها عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای هستند. بنابراین، این مبنای کار بازرسی ماست و تمامی این‌ها باید شفاف‌سازی شود. اما فعلا چنین تعلیقی انجام نشده است.
گروسی در پاسخ به این سوال که آیا از نظر او «توافق انجام‌شده با ایران پابرجاست؟»، گفت: بله ما این توافق را داریم و امیدواریم حفظ شود. این روند(تعلیق توافق) خودکار نیست. اما این برای هر کشوری این طور است. به کشورها برای بازرسی اطلاع‌رسانی می‌شود. با این حال، بازرسی‌ها باید ادامه پیدا کند. این حائز اهمیت است.
نظارت آژانس در ایران طبق توافق قاهره چگونه خواهد بود؟
مدیرکل آژانس در پاسخ به این سوال که با وجود پابرجا بودن این توافق، «نظارت بر سه تاسیسات اتمی هدف‌قرار گرفته ایران در نطنز، اصفهان و فردو چگونه خواهد بود؟ آیا بازرسان قادر به حضور در این تاسیسات خواهند بود یا صرفا به گزارشی از جانب ایران در این زمینه اکتفا خواهد شد؟»، بیان کرد: نه، اول باید گزارشی درباره محلی باشد که وضعیت آن را برای ما تشریح می‌کنند. بعد ما آن را ارزیابی می‌کنیم. در نهایت، ما باید برای نظارت و بررسی به این محل‌ها برویم.
گروسی در پاسخ به این سوال که «آیا آژانس توافقی با ایران درباره ورود به این تاسیسات برای فعالیت‌های نظارتی دارد؟»، گفت: بله اما خودکار نیست. در اینجا روندی آغاز می‌شود. برخی در ایران می‌گویند هنوز بر سر چیزی توافق نشده است و شما نمی‌توانید اینجا بیایید. مسلما این‌ها اظهارات سیاسی است. واقعیت این است که وقتی اعلام کنیم نظارت انجام می‌شود، روند نظارت باید پیش برود.
وضعیت مواد هسته‌ای غنی‌شده با خلوص بالا در ایران پس از حملات ماه ژوئن
او در پاسخ به این که آیا از نظر او با توجه به این «اظهارات سیاسی» از نظر او ایران در حال همکاری با آژانس است، گفت: بله ایران همکاری می‌کند، اگرچه آنها برداشت خودشان را از مفهوم همکار دارند.
گروسی در ادامه در پاسخ به این که «آیا ایران ملزومات این همکاری را برای آژانس فراهم می‌کند؟»، گفت: ما کارمان را شروع کرده‌ایم. بازرسی‌هایی در نیروگاه اتمی بوشهر در جنوب ایران انجام داده‌ام. اکنون در حال طی کردن روند بازدید از یک رآکتور تحقیقاتی هستیم. مسلما اصل مطلب، مواد هسته‌ای است.
طبق اعلام ایران، ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص بالا زیر تاسیسات هدف قرار گرفته از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی مدفون مانده است.
طبق گزارش پی‌بی‌اس، گروسی در پاسخ به این که «آیا آژانس اطلاعات جدیدی دارد که نشان دهد این مواد نابود شده است یا نه؟»، گفت: نه، به دلیل وضعیت این مواد اطلاعاتی در دست نداریم. ما فکر می‌کنیم بیشتر این مواد هنوز آن‌جا است.
او در پاسخ به این که آیا منظور او این است که «این مواد زیر آوار مدفون شده‌اند؟»، گفت: بله و بسیاری، از جمله ایران بر سر این موضوع-این که این مواد هنوز آن‌جا است-اتفاق نظر دارند. بنابراین، ما گزارش آنها را دریافت می‌کنیم و بعد قادر خواهیم بود روند تعامل و شاهد بازرسی را آغاز کنیم.
ایران با آژانس همکاری می‌کند
مدیرکل آژانس در پاسخ به این سوال که «با توجه به سه درخواست کشورهای اروپایی مبنی بر مذاکره مستقیم ایران با آمریکا، پاسخگویی درباره مواد هسته‌ای غنی‌شده به خلوص بالا و ازسرگیری نظارت‌های آژانس در ایران، آیا از نظر او ایران به این سه درخواست عمل می‌کند؟»، گفت: تا حدی تمامی این اتفاقات درحال رخ دادن است. البته به این بستگی دارد که چه معیاری برای سنجش کافی بودن آنها در نظر گرفته می‌شود.
او در توضیح این که »آیا به نظر او این همکاری برای آمریکا کافی است؟»، گفت: می‌توانید از آمریکایی‌ها بپرسید. من با «استیو ویتکاف» نماینه ویژه آمریکا از نزدیک در تماسم و برای او احترام زیادی قائلم. باید به موضع آنها احترام گذاشت. اما کار من متفاوت است. با توجه به این سه معیاری که اشاره شد، ایران با آژانس همکاری می‌کند. آیا ما به تمامی چیزهایی که می‌خواستیم دست یافته‌ایم؟ هنوز نه. آیا این مواد را بررسی کرده‌ایم؟ هنوز نه اما کار بر روی آن ادامه دارد. درباره تماس‌ها با آمریکا، به نظرم تماس‌هایی انجام می‌شود.
گروسی در پاسخ به این که «آیا با توجه به برخورداری او از حفاظت امنیتی تقویت‌شده به دلیل تهدیدهای ادعایی ناشی از ایران، این تهدیدها هنوز وجود دارد و آیا این این تهدیدها مانع از ادامه فعالیت او خواهند شد؟»، گفت: (این تهدیدها) وجود دارد و نه این طور نیست. منظور این است که باید از آن پافراتر گذاشت. انجام دادن گفت‌وگوهای دیپلماتیک وقتی برخی چیزها گفته می‌شود و تهدیدهایی انجام می‌شود، آسان نیست. اما وظیفه ما این است که کارمان را ادامه دهیم. در برهه فعلی نمی‌توانیم از عهده بحرانی دیگر در خاورمیانه بربیاییم. باید از آن بپرهیزیم. به نظرم باید به سمت وضعیتی پایدار و با دوام پیش برویم که تنها از طریق دیپلماسی میسر است.
∎